Sự đảo ngược đáng ngạc nhiên bắt đầu khi công ty dầu khí tự nhiên thuộc sở hữu nhà nước Venezuela - Petroleos de Venezuela (PDVSA) đã giành được sự giúp đỡ từ các công ty khoan dầu nhỏ bằng cách đảo nợ cũ và sau đó thu được nguồn cung cấp ổn định cho một chất pha loãng chính từ Iran.

Cả hai đã nâng sản lượng lên 824.000 thùng/ngày vào tháng 11, cao hơn 3/4 sản lượng đầu năm và cao hơn 90% so với mức trung bình hàng tháng của một năm trước đó.

Liệu Venezuela có thể tiếp tục tăng cường sản xuất hay không vẫn chưa rõ ràng. Nhiều năm chưa thanh toán hóa đơn, quản lý yếu kém và gần đây là các lệnh trừng phạt của Mỹ đã cắt giảm khả năng tiếp cận các thiết bị khoan dầu chuyên dụng và đầu tư nước ngoài của nước này. Các biện pháp trừng phạt cũng đã giới hạn nguồn khách hàng của họ đối với các công ty không có thành tích giao dịch.

Mức tăng mới nhất của PDVSA - bao gồm việc đạt sản lượng 1 triệu thùng/ngày lần đầu tiên trong gần 3 năm, mà Bộ trưởng Dầu mỏ Tareck El Aissami đã mô tả trong thông điệp ngày Giáng sinh là một "chiến thắng vĩ đại" - vẫn chưa giúp đạt được mục tiêu sản xuất năm 2021 của ban lãnh đạo hiện tại là 1,28 triệu thùng/ngày.

Công nhân tại các khu vực sản xuất cho biết việc mở lại các mỏ dầu vẫn tiếp tục diễn ra và nhiều trạm điều hành dự kiến sẽ khởi động lại. Tuy nhiên, các chuyên gia dầu mỏ cho biết PDVSA đã làm tất cả những gì có thể và mức tăng thêm nữa có thể bị giới hạn bởi việc thiếu các giàn khoan bổ sung và các thiết bị nâng cấp hoạt động cho dầu thô giống như hắc ín.

Francisco Monaldi, Giám đốc Chương trình Năng lượng Châu Mỹ Latinh tại Viện Baker thuộc Đại học Rice, Houston cho biết: “Sản lượng cơ bản vào năm 2021 thấp hơn nhiều so với năng lực sản xuất của PDVSA. Ông nói thêm: "Chúng tôi đang đạt công suất đó. Để sản lượng tăng trong năm 2022, cần đầu tư vào các giếng mới và nâng cấp cơ sở hạ tầng”.

Trao đổi với Iran để thu về ngoại tệ

Bước ngoặt chính đến từ một thỏa thuận hoán đổi giữa các công ty nhà nước PDVSA và Công ty Dầu mỏ Quốc gia Iran (NIOC) bắt đầu hồi tháng 9. Nó tỏ ra rất quan trọng trong việc tạo ra các loại dầu thô có thể xuất khẩu được từ dầu thô nặng được sản xuất tại khu vực hàng đầu của Venezuela, Vành đai Orinoco.

Tiền bằng ngoại tệ thu được từ việc bán nhiên liệu trong nước và xuất khẩu dầu sang châu Á cũng cho phép PDVSA thanh toán một số khoản nợ với các công ty dịch vụ và giải quyết các khoản nợ quá hạn với lời hứa về công việc trong tương lai và giấy phép cho phép một số công ty trong nước vận hành các giàn khoan chuyển công tác.

Một số công ty dịch vụ cũng chấp nhận thanh toán bằng hiện vật, chủ yếu là phụ phẩm từ dầu mỏ và nhiên liệu còn lại sau đó được bán trong nước và nước ngoài, theo những người nắm rõ vấn đề này tiết lộ.

Đến giữa tháng 12, có tổng cộng 47 giàn khoan đang hoạt động trong Vành đai Orinoco và 29 giàn khoan ở các khu vực khác, theo một tài liệu nội bộ của PDVSA được Reuters đưa tin. Báo cáo tương tự lại cho thấy 19 giàn khoan khác không hoạt động. Không có giàn khoan nào đang hoạt động để có công suất đầu ra đã được báo cáo.

PDVSA đã không trả lời yêu cầu bình luận. Bộ Tài chính Hoa Kỳ, cơ quan thực thi các lệnh trừng phạt đối với PDVSA, đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

Venezuela báo cáo sản lượng dầu thô hàng năm là 569.000 thùng/ngày vào năm ngoái và xuất khẩu của nước này đạt trung bình 627.000 thùng/ngày do PDVSA xuất hết hàng tồn kho. Các con số chính thức không loại trừ chất pha loãng nhập khẩu hoặc nước có trong dầu thô dự trữ.

Nhưng các nhà phân tích và chuyên gia độc lập đồng ý rằng hoạt động sản xuất dầu của nước này đã tăng trở lại. Công ty tư vấn IPD Mỹ Latinh ước tính sản lượng dầu thô của Venezuela sẽ đạt trung bình 640.000-660.000 thùng/ngày trong năm nay, không bao gồm chất lỏng ngưng tụ và khí tự nhiên.

Tại miền Đông Venezuela, hai dự án khai thác dầu thô giúp phục hồi một phần sản lượng - Petro San Felix và Petrodelta - đang tìm kiếm nguồn tài chính để tiếp tục tăng sản lượng, Antero Alvarado, đối tác quản lý tại công ty tư vấn Gas Energy cho biết.

Hai nguồn tin cho biết các công ty cung cấp dịch vụ đường ống cuộn đã giúp nhanh chóng mở lại các giếng dầu ở khu vực đó.

“PDVSA đã trả dần nợ cho các nhà cung cấp. Công ty cũng đã sửa chữa 3 trong số các giàn khoan 750 mã lực nhập khẩu từ Trung Quốc nhằm mục đích kích hoạt chúng vào năm tới”, Alvarado nói thêm.

Ở khu vực phía Tây của quốc gia này, nơi nạn trộm cắp thiết bị đang diễn ra tràn lan, ít nhất 2 dự án riêng biệt tại các mỏ dầu có sản lượng ổn định là Tia Juana và Cabimas có kế hoạch tăng gần gấp đôi sản lượng vào năm 2022, những người thân cận với liên doanh cho biết.

Một công nhân từ hồ Maracaibo ở tây bắc Venezuela cho biết: "Hoạt động sản xuất đang bắt đầu trở lại ở đây. Các giàn khoan chưa ngừng hoạt động". Ông cho biết một số trạm luồng không hoạt động dự kiến sẽ khởi động lại vào năm 2022.

Vẫn nợ hàng trăm ngàn USD

Các khoản nợ chậm trả dự kiến vẫn là một vấn đề quan trọng. Các thỏa thuận mong manh với các công ty dịch vụ mỏ dầu để tiếp tục hoạt động rất có thể đổ vỡ nếu PDVSA không giữ lời hứa của mình.

"Nợ tiếp tục tăng vì các công ty chỉ được trả một phần nhỏ so với những gì họ tạo ra trong các dịch vụ hàng tháng cho PDVSA", một giám đốc điều hành của một nhà thầu yêu cầu giấu tên cho biết do lo sợ bị trả thù.

Một công nhân từ một công ty khác cho biết công ty của anh ấy đã làm việc không liên tục trong năm nay.

Các chuyên gia cho biết tại khu vực Orinoco, nơi chất pha loãng cần thiết để duy trì sản lượng, việc đẩy sản lượng vượt mức hiện tại sẽ cần ít nhất một công ty nâng cấp dầu nữa, tại các dự án Petromonagas hoặc Petro San Felix, để tận dụng tối đa nguồn cung cấp chất pha loãng.

Cơ sở hạ tầng để xả và lưu trữ chất pha loãng của PDVSA cũng trở nên mỏng manh. Theo tài liệu nội bộ của công ty, kể từ khi các chuyến hàng thường lệ từ Iran bắt đầu đến đã có sự chậm trễ trong việc xuất khẩu dầu thô. PDVSA cũng đã phải sử dụng các tàu chở dầu để lưu trữ các chất pha loãng.

Sơn Tùng (Theo Reuters)