Lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ trực tiếp quyết định chương trình lập pháp năm 2026

Sáng 5/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khai mạc Phiên họp thứ 49, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn.

Phát biểu khai mạc phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết: Ngày khai mạc phiên họp cũng là ngày khai giải năm học mới, trong không khí vui mừng, cả nước hân hoan chào mừng 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Quốc hội cũng đã tổ chức gặp mặt gần 2.000 đại biểu nhân sự kiện quan trọng của đất nước.

Phiên họp 49 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội được tổ chức làm 3 đợt, kéo dài 6 ngày với 32 nội dung, trong đó có nội dung quan trọng là chuẩn bị chu đáo cho kỳ họp thứ 10 của Quốc hội, triển khai nhiệm vụ mới, bảo đảm hoàn thành trọn vẹn cả nhiệm kỳ Quốc hội.

Theo Chủ tịch Quốc hội, dự kiến ngày 15/9, Thường vụ Đảng ủy Quốc hội và Thường vụ Đảng ủy Chính phủ sẽ sơ kết chuẩn bị kỳ họp thứ 10 của Quốc hội trước hơn 1 tháng.

“Kỳ họp này phải hết sức quyết tâm, quyết liệt thì chúng ta mới có thể hoàn thành được các nội dung. Trước đây, Chính phủ dự kiến trình 90 nội dung nhưng bây giờ rút xuống còn 70 nội dung. Hiện, Chính phủ cũng rất tích cực họp các phiên chuyên đề về xây dựng pháp luật”, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Tại phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ dành phần lớn thời gian cho công tác lập pháp, xem xét 14 dự án luật, trong đó có 7 dự án sửa đổi toàn diện, phạm vi rộng, tác động lớn, các dự án luật liên quan trực tiếp đến thể chế kinh tế thị trường, quyền con người, quốc phòng an ninh, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, nhằm thể chế hóa kịp thời chủ trương, định hướng lớn của Đảng, sau khi các nghị quyết Trung ương mới ban hành, các dự án luật sẽ trình Quốc hội thông qua theo quy trình tại một kỳ họp.

"Tôi đề nghị các cơ quan trình chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng, đảm bảo cơ sở chính trị, tính khoa học và thực tiễn vững chắc, tuân thủ các quy định về tham vấn chính sách, các nghị định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, các cơ quan thẩm tra phát huy tính chủ động phản biện trách nhiệm với tinh thần quy định, nêu rõ những vấn đề xin ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đề xuất cụ thể hướng xử lý... Việc thảo luận cần tập trung vào những vấn đề cốt lõi, tháo gỡ vướng mắc trong thực tiễn để luật ban hành đi vào cuộc sống, tạo động lực phát triển đất nước", Chủ tịch Quốc hội phát biểu.

Từ kinh nghiệm, cách làm rất hiệu quả của Kỳ họp bất thường thứ 9 và Kỳ họp thường kỳ thứ 9, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, chính sự phối hợp hết sức chủ động của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban với các cơ quan chủ trì soạn thảo từ sớm từ xa, xem công việc là công việc chung nên đã hoàn thành được khối lượng lớn công việc. Trong đó, tại Kỳ họp thứ 9 đã thông qua được 34 luật và sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

“Kỳ họp thứ 10 này thì chúng ta cũng tiếp tục phát huy. Dứt khoát kỳ họp thứ 10 này là phải thông qua bằng được Luật Đất đai sửa đổi, Luật Quy hoạch sửa đổi. Hiện nay các địa phương đang chờ hai luật này vì trong chỉ đạo, quản lý, điều hành còn nhiều vấn đề vướng mà Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương đã thấy, đã chỉ ra”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, cũng tại phiên họp thứ 49 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội trực tiếp quyết định chương trình lập pháp năm 2026 thay vì trước đây trình Quốc hội quyết định (thực hiện theo quy định mới của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật). Việc thay đổi thẩm quyền này nhằm đảm bảo chương trình có tính linh hoạt, bám sát thực tiễn, chương trình lập pháp năm 2026 cần phù hợp với đặc điểm của năm chuyển giao sang nhiệm kỳ mới, đảm bảo trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào những dự án thực sự cấp thiết, tạo đồng thuận pháp lý vững chắc cho việc triển khai chương trình, nhiệm vụ ngay từ đầu nhiệm kỳ.

Thường vụ Quốc hội cũng xem xét báo cáo giám sát thường niên, báo cáo kết quả giám sát của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành và thảo luận báo cáo tổng kết nhiệm kỳ của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước và các cơ quan tư pháp.

Bên cạnh việc tổng kết nhiệm kỳ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ thảo luận thông qua các Nghị quyết liên tịch và Nghị quyết hướng dẫn về hiệp thương, giới thiệu, ứng cử, tiếp xúc cử tri. Đây là những văn bản quan trọng đối với công tác bầu cử, sự kiện chính trị trọng đại của đất nước diễn ra vào đầu năm 2026.

Tại Phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho ý kiến nội dung quan trọng chuẩn bị cho kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. Dự kiến, kỳ họp sẽ xem xét gần 70 nội dung lớn, trong đó có nhiều dự án Luật sửa đổi toàn diện các nghị quyết quan trọng, đảm bảo kịp thời cụ thể hóa chủ trương của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết 70 về đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục đào tạo, Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế trong tình hình mới cùng chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia về y tế...