Lễ cúng cầu an đầu năm, là nét đẹp văn hóa phi vật thể của người Việt

Thứ hai, 19/02/2024 09:10 AM - 0 Trả lời

(CLO) Trong tâm thức người Việt từ bao đời nay, Tết không chỉ mang ý nghĩa của việc tiễn đưa năm cũ, chào đón năm mới, mà còn mang đậm nét tâm linh, tín ngưỡng.

Trong mỗi gia đình, mỗi dòng tộc, hay các đình làng, miếu thờ,... từng dòng người đến để dâng lễ cúng đầu năm, mong những điều tốt đẹp đã trở thành mỹ tục đáng quý.

Tết là dịp để mọi người hướng về nguồn cội, đoàn tụ sum vầy, nghỉ ngơi vui chơi sau một năm làm việc vất vả. Tết cũng là cơ hội để lắng tụ, kết tinh lưu giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa tốt đẹp từ ngàn đời mà cha ông đã truyền lại. Một trong những nét đẹp văn hóa rất đáng quý của người Việt đó là đi lễ chùa và dâng lễ cúng ở những nơi tâm linh trong dịp đầu năm mới.

Trong tâm thức người Việt, lễ cúng cầu an đầu năm không thể bỏ qua, được ông cha truyền tụng lâu đời, nét đẹp văn hóa tâm linh phi vật thể được gìn giữ và phát huy.

Mỗi địa phương, mỗi vùng miền có cách thức, tâm niệm khác nhau nhưng đều có chung một nhận thức rõ ràng, lễ cầu an được tiến hành vào dịp đầu năm mới. Bắt đầu từ dịp Tết Nguyên đán cho đến rằm tháng Giêng (15 âm lịch). 

le cung cau an dau nam la net dep van hoa phi vat the cua nguoi viet hinh 1

Lễ cúng đầu năm tại đền Huyền Trân Công Chúa.

Lễ cúng đầu năm tại đền Huyền Trân được tổ chức vào ngày mùng 9 tháng Giêng âm lịch hàng năm tại đền Huyền Trân, phường An Tây, thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế. Lễ hội là dịp để người dân địa phương và du khách thập phương tưởng nhớ công lao to lớn của Công chúa Huyền Trân, người có công lớn trong việc mở mang bờ cõi Đại Việt. Công chúa Huyền Trân, con gái vua Trần Nhân Tông, được gả cho vua Chămpa Chế Mân để đổi lấy hai châu Ô, Lý (nay là Quảng Trị và Thừa Thiên Huế).

Lễ hội đền Huyền Trân được tổ chức nhằm tưởng nhớ công lao to lớn của bà, thể hiện lòng biết ơn và tri ân đối với vị công chúa tài sắc vẹn toàn, người đã hy sinh hạnh phúc cá nhân vì lợi ích chung của đất nước. Lễ hội cũng góp phần gìn giữ truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, giáo dục lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết cho thế hệ trẻ.

Sở dĩ lễ được làm dịp đầu năm, (đặc biệt là ngày rằm tháng Giêng), trong 12 tháng của năm, trăng rằm tháng Giêng là sáng nhất, lúc đó trời đất giao hoà, vạn vật sinh sôi, khí tiết thanh minh. Do đó gia chủ thường chọn ngày rằm tháng Giêng để làm lễ cúng gia tiên, để tỏ lòng thành kính, cầu an cho đại gia đình trong năm được hanh thông thuận lợi.

 Lễ vật để cúng cầu an cũng không phức tạp, xuất phát từ tâm mà sắm lễ, mỗi vùng quê mỗi cách. Nhưng lễ chung quy lại, có hai thứ căn bản đó là lễ thờ gia tiên, thần linh  và lễ thờ cúng Phật .

Tùy theo mức độ kinh tế, tấm lòng mà lễ vật sắm có khác nhau, nhưng cốt lõi không thể thiếu một mâm đủ năm loại ngũ quả (năm loại trái cây khác nhau được bày biện trên mâm), đèn nến, hương đăng, rượu, xôi, gà cúng hoặc thủ lợn (đầu lợn được làm kỹ và luộc chín), thủ lợn ngậm đuôi lợn. 

Lễ vật được bày biện trên bàn thờ, cũng là lúc gia chủ châm hương bái nguyện, toàn bộ lễ vật được đem thờ cúng ngày lễ cầu an này hoàn toàn phải là đồ mới, không dùng lại đồ của ngày Tết dù chưa sử dụng .

Bài văn cúng lễ cầu an cũng tùy theo từng vùng miền, từng quan niệm, bài văn cúng ngắn gọn, súc tích, mang tính tín ngưỡng nhân văn, tính giáo dục con cháu hướng về tổ tiên nguồn cội, tin tưởng vào tâm linh để có được những ngày tháng bình yên may mắn.

le cung cau an dau nam la net dep van hoa phi vat the cua nguoi viet hinh 2

Con dân Xóm Trầm, thôn Tân Sơn, xã Hải Sơn dâng lễ cúng đầu năm.

Ông Nguyễn Văn Thiệu, Trưởng xóm Trầm (thôn Tân Sơn, xã Hải Sơn, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị) cho biết: Xóm Trầm được hình thành hơn cả 100 năm trước đây do cha, ông chúng tôi xây dựng nên, trước kia nơi này là một vùng đất còn hoang sơ, cha ông chúng tôi đến đây để khai sơn lập địa. Đến nay cứ mỗi dịp tết đến xuân về (đúng vào ngày 10 âm lịch), con cháu trong xóm đóng góp tiền bạc để dâng lễ cúng cầu an đầu năm. Trước tiên để nhớ công ơn trước đây cha, ông đã có công xây dựng lên vùng đất này, sau nữa là cầu mong ơn trên phù hộ cho con cháu trong xóm một năm mới mọi điều tốt tươi, hạnh phúc và đặc biệt là để con cháu đoàn kết, xóm làng đông vui, để cùng nhau để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

le cung cau an dau nam la net dep van hoa phi vat the cua nguoi viet hinh 3

Lễ cầu an đầu năm của xóm Trầm.

Điều đáng trân quý, lễ cầu an đầu năm ngày càng được nhân dân từ già cho tới trẻ lưu tâm, coi đó là một việc cần thiết phải làm để tỏ lòng nhớ ơn tiên tổ, mong muốn được xóa bỏ lỗi lầm trong cuộc sống để hướng tới những điều cao đẹp.

Đầu năm đến những nơi tâm linh để cầu nguyện là một nét đẹp văn hóa tín ngưỡng của người Việt. Vấn đề là mỗi người cần phải nâng cao nhận thức và có cách ứng xử đúng đắn để vừa gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa truền thống của dân tộc, vừa thể hiện nét đẹp văn hóa du xuân mỗi dịp tết đến xuân về.

Cái Văn Long

Tin mới

Mở cửa phòng trưng bày “Hiểu hàng Thật - Tránh hàng Giả” tại Hà Nội

Mở cửa phòng trưng bày “Hiểu hàng Thật - Tránh hàng Giả” tại Hà Nội

(CLO) Nhân dịp kỷ niệm Ngày Phòng chống hàng giả - hàng nhái (29/11), sáng 22/11, tại số 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, TP Hà Nội, Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) tổ chức mở cửa Phòng trưng bày với chủ đề “Hiểu hàng Thật - Tránh hàng Giả”.

Đời sống
Bắt đối tượng đổ thuốc sâu vào nguồn nước để đầu độc cả nhà hàng xóm

Bắt đối tượng đổ thuốc sâu vào nguồn nước để đầu độc cả nhà hàng xóm

(CLO) Do có mâu thuẫn với hàng xóm nên Triệu Thị Ton đã đổ thuốc trừ sâu vào đầu nguồn nước được gia đình anh N dẫn về nhà để sử dụng trong sinh hoạt nhằm mục đích đầu độc các thành viên trong gia đình anh N.

Vụ án
Núi lửa ở Iceland phun trào lần thứ 10 trong vòng 3 năm

Núi lửa ở Iceland phun trào lần thứ 10 trong vòng 3 năm

(CLO) Một ngọn núi lửa gần thủ đô Reykjavik của Iceland đã phun trào vào cuối ngày thứ Tư vừa qua, đánh dấu lần thứ mười trong vòng ba năm qua.

Thế giới 24h
Cuộc sống tại Delhi - thành phố ô nhiễm nhất thế giới

Cuộc sống tại Delhi - thành phố ô nhiễm nhất thế giới

(CLO) Tại phòng khám đầu tiên chuyên điều trị các bệnh do ô nhiễm ở Delhi (Ấn Độ), ông Deepak Rajak 64 tuổi đang vật lộn với cơn hen suyễn ngày càng nặng. Con gái ông đã đưa ông đến đây trong tình trạng vô cùng lo lắng khi thấy sức khỏe của cha mình xấu đi nhanh chóng.

Môi trường và cuộc sống
Quốc hội Ukraine hoãn họp dài hạn vì lý do an ninh

Quốc hội Ukraine hoãn họp dài hạn vì lý do an ninh

(CLO) Quốc hội Ukraine đã hoãn phiên họp dự kiến ​​diễn ra vào ngày 22/11 và có thể sẽ kéo dài vì lo ngại về an ninh, trong bối cảnh chiến sự với Nga đang leo thang nguy hiểm.

Thế giới 24h
82 chiến binh ở Syria thiệt mạng trong các cuộc không kích của Israel

82 chiến binh ở Syria thiệt mạng trong các cuộc không kích của Israel

(CLO) Các cuộc không kích của Israel đã khiến 82 chiến binh thiệt mạng tại thành phố Palmyra, Syria, bao gồm các tay súng đến từ Iraq và Lebanon, theo Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) thông báo vào thứ Năm (21/11).

Thế giới 24h
Bộ Tư pháp tổ chức Lễ phát động Giải báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất

Bộ Tư pháp tổ chức Lễ phát động Giải báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất

Sáng 22/11, Bộ Tư pháp tổ chức Lễ phát động Giải báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất nhằm góp phần tích cực xây dựng Bộ, ngành Tư pháp ngày càng phát triển. Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh, Trưởng Ban Tổ chức Giải chủ trì buổi lễ.

Nghề báo
Hồng Kông triệt phá đường dây mại dâm gồm nhiều sao phim người lớn Nhật Bản

Hồng Kông triệt phá đường dây mại dâm gồm nhiều sao phim người lớn Nhật Bản

(CLO) Giới chức Hồng Kông (Trung Quốc) mới đây cho biết, một tổ chức ở đặc khu này đã điều hành đường dây mại dâm thông qua các nền tảng mạng xã hội, quảng bá các diễn viên phim người lớn Nhật Bản để thu hút khách hàng.

Thế giới 24h
Loạt ảnh ông Kim Jong Un thăm triển lãm quốc phòng Triều Tiên, nói nguy cơ chiến tranh hạt nhân cao chưa từng có

Loạt ảnh ông Kim Jong Un thăm triển lãm quốc phòng Triều Tiên, nói nguy cơ chiến tranh hạt nhân cao chưa từng có

(CLO) Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã chỉ trích Mỹ vì làm gia tăng căng thẳng, cho rằng Bán đảo Triều Tiên đang đối mặt với nguy cơ chiến tranh hạt nhân cao chưa từng có khi đến thăm triển lãm quốc phòng Triều Tiên.

Thế giới 24h
Việt Nam chi xấp xỉ 3 tỷ USD nhập khẩu ô tô trong 10 tháng, xe từ Trung Quốc tăng bằng lần

Việt Nam chi xấp xỉ 3 tỷ USD nhập khẩu ô tô trong 10 tháng, xe từ Trung Quốc tăng bằng lần

(CLO) Tổng kim ngạch nhập khẩu ô tô nguyên chiếc lũy kế 10 tháng năm 2024 đạt xấp xỉ 3 tỷ USD. Trong đó, xe nhập khẩu từ Trung Quốc tăng bằng lần, xe Thái Lan và Indonesia nhích nhẹ.

Xe
Phố Hàng Mã tưng bừng “thay áo mới” trước thềm Giáng sinh

Phố Hàng Mã tưng bừng “thay áo mới” trước thềm Giáng sinh

(CLO) Còn hơn 1 tháng nữa mới tới giáng sinh, nhưng những ngày này phố Hàng Mã đã “thay áo mới” lung linh sắc màu của những đồ chơi, phụ kiện trang trí bắt mắt

Công luận 24H
Doanh thu sụt giảm 7,8% Ô tô Trường Long (HTL) vẫn tạm ứng cổ tức tiền mặt 35%

Doanh thu sụt giảm 7,8% Ô tô Trường Long (HTL) vẫn tạm ứng cổ tức tiền mặt 35%

(CLO) CTCP Kỹ thuật và Ô tô Trường Long (Mã: HTL) ghi nhận doanh thu sụt giảm 7,8% so với cùng kỳ năm trước nhưng lợi nhuận vẫn được cải thiện do cắt giảm các chi phí. Công ty vừa chốt tạm ứng cổ tức tiền mặt tỷ lệ 35% cho cổ đông.

Kinh doanh - Tài chính
Hà Nội: Mở gói thầu Xây dựng tuyến đường Tây Thăng Long trị giá gần 800 tỷ đồng

Hà Nội: Mở gói thầu Xây dựng tuyến đường Tây Thăng Long trị giá gần 800 tỷ đồng

(CLO) Mới đây, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Đan Phượng (TP Hà Nội) đã mở thầu gói thầu số 07: Thi công xây dựng công trình và đảm bảo an toàn giao thông, thuộc Dự án "Xây dựng tuyến đường Tây Thăng Long".

Dự án - Đầu tư
Tỷ phú Ấn Độ bị Mỹ điều tra về cáo buộc tham nhũng

Tỷ phú Ấn Độ bị Mỹ điều tra về cáo buộc tham nhũng

(CLO) Theo thông báo của công tố viên Mỹ, tỷ phú Ấn Độ Gautam Adani, một trong những người giàu nhất thế giới, bị truy tố ở New York với cáo buộc hối lộ hơn 250 triệu USD cho giới chức Ấn Độ.

Thị trường - Doanh nghiệp
Ukraine công bố video tấn công sở chỉ huy Nga ở Kursk, khiến nhiều sĩ quan cao cấp thiệt mạng

Ukraine công bố video tấn công sở chỉ huy Nga ở Kursk, khiến nhiều sĩ quan cao cấp thiệt mạng

(CLO) Lực lượng Hệ thống Không người lái của Ukraine vào ngày 21/11 đã công bố đoạn video cho thấy một cuộc tấn công vào một sở chỉ huy của Nga gần làng Maryino ở Tỉnh Kursk.

Thế giới 24h
Khai mạc Liên hoan ca múa nhạc toàn quốc 2024 đợt 1

Khai mạc Liên hoan ca múa nhạc toàn quốc 2024 đợt 1

(CLO) Liên hoan ca múa nhạc toàn quốc được tổ chức định kỳ 3 năm một lần đã khẳng định là một thương hiệu quốc gia trong các liên hoan về nghệ thuật ca múa nhạc ở Việt Nam.

Đời sống văn hóa
Bình Luận

Tin khác

Liên hoan nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ 3 tỉnh Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau

Liên hoan nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ 3 tỉnh Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau

(CLO) Liên hoan nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ 3 tỉnh Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau là nơi các nghệ nhân gặp gỡ, giao lưu nhằm bảo tồn, phát triển phong trào đờn ca tài tử tại mỗi địa phương.

Đời sống văn hóa
Khai mạc Liên hoan ca múa nhạc toàn quốc 2024 đợt 1

Khai mạc Liên hoan ca múa nhạc toàn quốc 2024 đợt 1

(CLO) Liên hoan ca múa nhạc toàn quốc được tổ chức định kỳ 3 năm một lần đã khẳng định là một thương hiệu quốc gia trong các liên hoan về nghệ thuật ca múa nhạc ở Việt Nam.

Đời sống văn hóa
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30: Định hướng phát triển công nghiệp văn hóa như một ngành kinh tế mũi nhọn

Hội nghị triển khai Chỉ thị 30: Định hướng phát triển công nghiệp văn hóa như một ngành kinh tế mũi nhọn

(CLO) Ngày 21/11, tại Đà Nẵng, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam.

Đời sống văn hóa
TP.HCM: Nhiều rạp hát xuống cấp, chỉ 2/12 cơ sở đủ điều kiện hoạt động

TP.HCM: Nhiều rạp hát xuống cấp, chỉ 2/12 cơ sở đủ điều kiện hoạt động

(CLO) Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM (Sở VH-TT) chỉ đạo các đơn vị phối hợp sắp xếp lại cơ sở vật chất để đảm bảo tổ chức các chương trình nghệ thuật, phục vụ chính trị và nhu cầu giải trí của người dân.

Đời sống văn hóa
5 quốc gia tham dự Liên hoan Múa Châu Á 2024

5 quốc gia tham dự Liên hoan Múa Châu Á 2024

(CLO) Liên hoan Múa Châu Á năm 2024 diễn ra tại Hà Nội quy tụ 5 quốc gia Việt Nam, Hàn Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và Mông Cổ.

Đời sống văn hóa
Trưng bày huy hiệu của người Mỹ phản đối cuộc chiến tranh ở Việt Nam

Trưng bày huy hiệu của người Mỹ phản đối cuộc chiến tranh ở Việt Nam

(CLO) Trưng bày “Câu chuyện từ những huy hiệu phản chiến” mang đến cho công chúng cái nhìn chân thực về “cuộc chiến” trong lòng nước Mỹ để phản đối cuộc chiến tranh ở Việt Nam.

Đời sống văn hóa
Hà Nội tổ chức nhiều hoạt động tôn vinh di sản tại khu phố cổ

Hà Nội tổ chức nhiều hoạt động tôn vinh di sản tại khu phố cổ

(CLO) Nhân dịp kỷ niệm 20 năm khu Phố cổ Hà Nội đón nhận Bằng Di tích lịch sử Quốc gia, Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội tổ chức 20 hoạt động trưng bày, triển lãm và biểu diễn nghệ thuật đặc sắc để tôn vinh những giá trị di sản của mảnh đất Thăng Long xưa.

Đời sống văn hóa
Quảng Nam sẽ tổ chức Festival mỳ Quảng vào năm 2025

Quảng Nam sẽ tổ chức Festival mỳ Quảng vào năm 2025

(CLO) Tỉnh Quảng Nam vừa thống nhất chủ trương tổ chức Festival mỳ Quảng trong năm 2025 để tăng cường thu hút du khách.

Đời sống văn hóa
Hai tượng sư tử đá thành Đồ Bàn được công nhận là bảo vật quốc gia

Hai tượng sư tử đá thành Đồ Bàn được công nhận là bảo vật quốc gia

(CLO) Hai tượng sư tử đá thành Đồ Bàn (Bình Định) có niên đại cuối thế kỷ 11 đến đầu thế kỷ 12 làm bằng đá sa thạch, vừa được công nhận là bảo vật quốc gia.

Đời sống văn hóa
Chợ Bến Thành, Đền thờ Đức thánh Trần được công nhận Di tích kiến trúc nghệ thuật

Chợ Bến Thành, Đền thờ Đức thánh Trần được công nhận Di tích kiến trúc nghệ thuật

(CLO) Chợ Bến Thành, Đền thờ Đức thánh Trần Hưng Đạo vừa được được công nhận Di tích kiến trúc nghệ thuật của Thành phố.

Đời sống văn hóa