Liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm lần thứ IV - 2019 là sự kiện văn hóa nổi bật do Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam phối hợp với Cục Nghệ thuật biểu diễn, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức.

Liên hoan diễn ra từ ngày 4 - 13/10 tại Hà Nội, với sự tham gia của 7 đoàn nghệ thuật quốc tế đến từ Hungary, Israel, Ấn Độ, Hàn Quốc, Trung Quốc, Singapore, Hy Lạp và nước chủ nhà Việt Nam (với 14 đơn vị nghệ thuật trong nước). Trong 10 ngày diễn ra liên hoan, các nghệ sĩ trong nước và quốc tế đã giới thiệu đến công chúng những tác phẩm sân khấu thử nghiệm với nhiều sáng tạo mới lạ, hấp dẫn.

Phát biểu tại lễ bế mạc, ông Tạ Quang Đông - Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẳng định: "Qua 21 vở diễn thử nghiệm với những sáng tạo mới lạ, các nghệ sĩ đã mang đến cho công chúng nhiều cung bậc cảm xúc, những cái nhìn đa sắc màu của sân khấu. Liên hoan đã khẳng định những giá trị nghệ thuật sân khấu, là ngày hội lớn, là nơi gặp gỡ, học hỏi trao đổi kinh nghiệm của các nghệ sĩ sân khấu trong nước và quốc tế".

Thứ trưởng Tạ Quang Đông nhấn mạnh, Liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm lần thứ IV- 2019 tại Hà Nội là sự kiện văn hóa quan trọng, hội tụ và giới thiệu bản sắc văn hóa của các nước trên thế giới. Liên hoan đã thành công tốt đẹp, để lại ấn tượng tốt trong lòng bạn bè quốc tế. 

Kết quả, Ban tổ chức đã trao Huy chương vàng cho bốn vở diễn xuất sắc gồm: “Thân phận nàng Kiều” của Nhà hát múa rối Việt Nam; “Sự sống” của Nhà hát kịch Việt Nam; “Cậu Vanya” của Nhà hát Tuổi trẻ và vở “Bpolar” của Đoàn nghệ thuật Ayit (Isarel).

Vở rối “Thân phận nàng Kiều” (Nhà hát Múa rối Việt Nam) gây ấn tượng với hình thức chủ yếu là rối mặt nạ. Kịch bản được chăm chút với những lời thoại ý nghĩa, thiết kế sân khấu đẹp, sang trọng; âm thanh, âm nhạc, ánh sáng hài hòa khiến khán giả hết sức thích thú với vở diễn nhiều cảm xúc, có đủ màu bi lẫn hài.

“Sự sống” gây chú ý với cách khai thác kịch hình thể, có nhiều xử lý hiệu quả trong âm nhạc, dàn đồng ca, diễn xuất của diễn viên…

Còn vở kịch “Cậu Vanya” lại tạo cảm tình bởi cách xử lý hiệu quả các không gian trên sân khấu, đạo cụ, cấu trúc của vở diễn, diễn xuất của diễn viên. Đặc biệt, cát là một đạo cụ đắc địa để diễn viên tương tác, xới tung những cảm xúc. 

Bụi mịt mù bao phủ sân khấu, lan xuống cả khán phòng khiến người xem cũng khó thở, ngột ngạt như đồng điệu với những gì các nhân vật đang trải qua trên sân khấu. 

Và “Bpolar” của Đoàn nghệ thuật Ayit (Isarel) được xem là vở diễn hội tụ nhiều chất thử nghiệm hiệu quả. Vở dài khoảng 60 phút, như cuốn nhật ký về cuộc đời của một người bị bệnh tâm thần. Trong suốt 60 phút đó, người xem không thể rời mắt khỏi sân khấu bởi những gì đạo diễn đã biến hóa, xử lý. Vở không lời thoại, sử dụng phối hợp máy chiếu, âm thanh, ánh sáng, âm nhạc, có cả màn đu dây, một chút ảo thuật, rối đen… khiến vở như những thước phim đầy xúc cảm để người xem trôi theo cuộc đời của nhân vật.

Bên cạnh đó, Liên hoan còn trao 5 Huy chương bạc cho các vở diễn: “Cánh đồng đẫm máu" (Hy Lạp), “Macbeth Mirror” (Ấn Độ), “Câu chuyện về bức tranh cổ” (Trung Quốc), “Dưới nước là cát” (Đoàn nghệ thuật Thế giới trẻ); "Ngàn năm mây trắng" của Nhà hát Đài Tiếng nói Việt Nam.

Đồng thời, Ban tổ chức cũng trao 20 Huy chương vàng, 35 Huy chương bạc cho các nghệ sĩ biểu diễn xuất sắc trong liên hoan lần này; đồng thời trao giải thưởng cho các thành phần sáng tạo gồm: Đạo diễn xuất sắc cho NSND Nguyễn Tiến Dũng; Họa sĩ tạo hình xuất sắc cho họa sĩ Lê Đình Nguyên; Tác giả triển vọng cho NSƯT Đồng Thị Quế Anh; Thiết kế ánh sáng xuất sắc cho nghệ sĩ Uri Morag (Đoàn nghệ thuật Ayit Israel).

“Liên hoan là dịp để khẳng định văn hóa nghệ thuật là cầu nối tâm hồn, là tình đoàn kết giữa các dân tộc. Thông qua các hình tượng nghệ thuật sân khấu, các nghệ sĩ đã vượt qua sự cách trở về ngôn ngữ để cùng đem đến một không gian nghệ thuật mới lạ, độc đáo của các dân tộc qua từng tác phẩm nghệ thuật, cùng hướng tới tinh thần nhân văn cao cả, những ước mong về hòa bình, nhân ái, làm sáng lên giá trị Chân - Thiện - Mỹ mà văn hóa nghệ thuật hướng tới.”, NSND Lê Tiến Thọ - Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, Trưởng ban Chỉ đạo Liên hoan, nhấn mạnh.

Liên hoan đã khép lại, nhưng dư âm về những vai diễn, những tình cảm của khán giả sẽ còn đọng mãi trong lòng các nghệ sĩ Việt Nam và quốc tế.

Được biết, kể từ Liên hoan lần III - 2016, Ban tổ chức đã ấn định Liên hoan sân khấu thử nghiệm quốc tế sẽ diễn ra 3 năm một lần tại Việt Nam. Liên hoan lần 5 dự kiến được tổ chức tại Hà Nội vào mùa Thu năm 2022.

L.V