‏Liên Hợp Quốc có thể cạn tiền trong vài tháng tới‏

‏Liên Hợp Quốc (U.N.) đang đứng trước nguy cơ không thể trả lương cho nhân viên và thanh toán cho các nhà cung cấp từ tháng 9/2025, đồng thời lực lượng gìn giữ hòa bình của tổ chức này có thể rơi vào tình trạng tương tự vào giữa năm 2025. ‏

‏Nguyên nhân xuất phát từ mức thâm hụt ngân sách dự kiến vượt ngoài tầm kiểm soát và một đề xuất bị rò rỉ từ Nhà Trắng về việc chấm dứt tài trợ cho tổ chức liên chính phủ này, theo các báo cáo gần đây.‏

‏Thâm hụt ngân sách ngày càng nghiêm trọng‏

‏Theo tạp chí The Economist, khoản thâm hụt 200 triệu USD trong năm 2024 của Liên Hợp Quốc tuy nhỏ, nhưng chỉ là bước khởi đầu cho khó khăn tài chính lớn hơn. ‏

‏Dự kiến, nếu không có biện pháp cắt giảm chi tiêu, tổ chức này sẽ phải đối mặt với mức thâm hụt lên tới 1,1 tỷ USD vào cuối năm 2025. Tình trạng này được cảnh báo sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng chi trả lương và các hợp đồng cung ứng ngay từ tháng 9/2025.‏

‏Ngoài ra, Liên Hợp Quốc dự kiến thông báo cho các quốc gia thành viên vào thứ Bảy tới rằng ngân sách 3,7 tỷ USD vốn được kỳ vọng giúp tổ chức tránh vỡ nợ đã bị cắt giảm 17%. Để ứng phó, Liên Hợp Quốc buộc phải tạm dừng tuyển dụng nhân sự mới. ‏

‏Tổng Thư ký António Guterres hồi tháng 2 đã cảnh báo rằng lực lượng gìn giữ hòa bình của tổ chức có nguy cơ không được trả lương vào giữa năm 2025 nếu tình hình không cải thiện.‏

‏Nguyên nhân từ các quốc gia thành viên và đề xuất gây tranh cãi của Mỹ‏

‏Khó khăn tài chính của Liên Hợp Quốc bắt nguồn từ hai yếu tố chính: quy định ngân sách nghiêm ngặt và việc các quốc gia thành viên không hoàn thành nghĩa vụ đóng góp. ‏

‏Theo The Economist, chỉ có 49 trong số 193 quốc gia thành viên thanh toán đầy đủ và đúng hạn các khoản đóng góp bắt buộc trong năm 2025. Việc một số nước chậm trễ, trong khi những nước khác không đóng góp đủ, đã khiến tổ chức rơi vào tình trạng thiếu hụt tiền mặt trầm trọng.‏

‏Tình hình càng trở nên phức tạp khi một tài liệu bị rò rỉ từ chính quyền của Tổng thống Donald Trump đề xuất chấm dứt các khoản đóng góp bắt buộc của Hoa Kỳ cho Liên Hợp Quốc. ‏

‏Nếu được thực thi, động thái này có thể đẩy tổ chức vào nguy cơ phá sản. Tài liệu được công bố vào tháng 4 còn đề xuất ngừng tài trợ cho các sứ mệnh gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc, NATO và khoảng 20 tổ chức quốc tế khác. ‏

‏Ngoài ra, kế hoạch cắt giảm 54% viện trợ nhân đạo và 55% ngân sách y tế toàn cầu của Mỹ cũng được nêu trong tài liệu, theo Washington Post. Tuy nhiên, đề xuất này vẫn cần sự phê chuẩn của Quốc hội Mỹ, và hiện chưa rõ khả năng thông qua.‏

‏Ngày 4/2, Tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp tuyên bố rút Hoa Kỳ khỏi tư cách thành viên Liên Hợp Quốc, đồng thời xem xét lại mức độ tham gia của nước này vào các tổ chức quốc tế khác. Động thái này càng làm dấy lên lo ngại về tương lai tài chính của tổ chức.‏

‏Vai trò của các nền kinh tế lớn‏

‏Các khoản đóng góp bắt buộc của Liên Hợp Quốc, được phân bổ dựa trên quy mô kinh tế của từng quốc gia thành viên, là nguồn lực chính duy trì các hoạt động cốt lõi như họp Đại hội đồng, gìn giữ hòa bình và giám sát nhân quyền. ‏

‏Hoa Kỳ và Trung Quốc - hai nền kinh tế lớn nhất thế giới - hiện là hai nhà tài trợ chính, mỗi nước đóng góp khoảng 20% tổng kinh phí của tổ chức.

Tuy nhiên, theo The Economist, Trung Quốc gần đây đã bắt đầu chậm trễ trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính của mình, làm gia tăng áp lực lên ngân sách Liên Hợp Quốc.‏

‏Với những thách thức tài chính chồng chất, từ thâm hụt ngân sách, sự phụ thuộc vào các quốc gia thành viên, đến những thay đổi chính sách tiềm tàng từ Hoa Kỳ, Liên Hợp Quốc đang đối mặt với giai đoạn khó khăn chưa từng có.

Nếu không có giải pháp kịp thời, tổ chức này có thể mất khả năng duy trì các hoạt động thiết yếu, ảnh hưởng sâu rộng đến hòa bình và an ninh toàn cầu.‏