Liên minh cầm quyền Israel lung lay, kịch bản nào cho Thủ tướng Netanyahu?

Đảng Agudat Yisrael, chiếm 3 ghế trong Quốc hội Israel (Knesset) trên tổng cộng 120 ghế, đã rời liên minh để phản đối việc chính phủ không thông qua dự luật miễn nghĩa vụ quân sự cho người Do Thái siêu Chính thống. Một ngày trước đó, đảng Degel HaTorah, với 4 ghế, cũng đã rút lui. Cả hai đảng này thuộc khối Do Thái giáo Thống nhất (UTJ), chiếm 7 trong số 68 ghế của liên minh cầm quyền.

Theo truyền thông Israel, đảng siêu Chính thống Shas, với 11 ghế, và thường sát cánh cùng UTJ, cũng có thể rời liên minh vào thứ Năm.

Để duy trì quyền lực, liên minh của ông Netanyahu cần ít nhất 61 ghế trong Knesset. Việc UTJ rút lui khiến liên minh chỉ còn 61 ghế, tạo ra một thế đa số mong manh.

Các đảng siêu Chính thống từ lâu đã thúc đẩy luật miễn nghĩa vụ quân sự bắt buộc cho nam giới Haredi, một quan điểm vấp phải sự phản đối ngày càng mạnh từ nhiều nhóm trong chính phủ và công chúng Israel, đặc biệt trong bối cảnh cuộc chiến ở Gaza kéo dài 21 tháng làm gia tăng nhu cầu nhân lực quân sự.

Cuộc khủng hoảng này đặt ông Netanyahu trước 5 kịch bản có thể xảy ra trong thời gian tới.

Thứ nhất, ông Netanyahu có thể chờ đến kỳ nghỉ hè của Knesset, bắt đầu từ ngày 27/7 và kéo dài đến tháng 10/2025. Trong thời gian này, chính phủ có thể hoạt động như một chính phủ thiểu số nhưng không có quyền thông qua luật. Trước khi kỳ nghỉ bắt đầu, ông Netanyahu có thể đàm phán với các đảng siêu Chính thống để giải quyết tranh cãi về luật nghĩa vụ quân sự.

Thứ hai, ông Netanyahu có thể thúc đẩy dự luật miễn nghĩa vụ quân sự cho người Haredi để lấy lại sự ủng hộ của các đảng siêu Chính thống. Tuy nhiên, động thái này sẽ vấp phải chỉ trích mạnh mẽ từ các đảng đối lập, đặc biệt trong bối cảnh quân đội Israel đang thiếu hụt binh sĩ nghiêm trọng do cuộc chiến ở Gaza.

Thứ ba, nếu khủng hoảng leo thang, các đảng cực hữu khác như đảng Otzma Yehudit (6 ghế) của Bộ trưởng An ninh Quốc gia Itamar Ben-Gvir, có thể rút khỏi liên minh nếu đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza. Đảng Religious Zionism (8 ghế) của Bộ trưởng Tài chính Bezalel Smotrich, vốn kêu gọi sáp nhập Bờ Tây, cũng có thể rời đi, làm sụp đổ chính phủ.

Thứ tư, ông Netanyahu có thể tìm kiếm sự ủng hộ từ các đảng không thuộc liên minh, như đảng Blue and White (8 ghế) của chính trị gia Benny Gantz hoặc Yesh Atid (23 ghế) của chính trị gia Yair Lapid, để củng cố quyền lực và hỗ trợ thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza hoặc bình thường hóa quan hệ với các nước Ả Rập. Tuy nhiên, cả hai đảng này đã tuyên bố từ chối hợp tác với ông Netanyahu do các cáo buộc tham nhũng nhắm vào ông.

Thứ năm, ông Netanyahu có thể thừa nhận thất bại và kêu gọi bầu cử sớm. Tuy nhiên, ông khó chọn giải pháp này trừ khi đạt được một chiến thắng chính trị để duy trì quyền miễn tố trong các vụ xét xử tham nhũng hiện tại.

Ông Netanyahu hiện đang đối mặt với các cáo buộc hối lộ, gian lận và vi phạm lòng tin, có thể dẫn đến án tù nếu bị kết tội.