Lộ trình của ‘siêu đô thị' giáo dục dạy song ngữ cho học sinh

Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) TP Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Hiếu cho biết, sau sáp nhập địa giới hành chính, TP Hồ Chí Minh trở thành một “siêu đô thị” về giáo dục, với gần 2,6 triệu học sinh theo học ở hơn 3.500 cơ sở giáo dục.

Chỉ tính riêng bậc phổ thông, số học sinh đã vượt con số 2 triệu, trong đó bậc tiểu học có hơn 939.000 em, THCS gần 760.000 em và THPT trên 352.000 em.

Con số này cho thấy quy mô giáo dục TP Hồ Chí Minh (HCM) lớn nhất cả nước, đồng nghĩa với áp lực rất lớn. Ngành giáo dục thành phố không chỉ đối diện với số lượng học sinh đông đảo, mà còn phải giải quyết bài toán về sự chênh lệch vùng miền: từ trung tâm đô thị, nông thôn, xã đảo cho đến đặc khu kinh tế.

Cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên phân bổ chưa đồng đều, một số nơi còn khó khăn, thiếu phòng học, thiếu giáo viên, đặc biệt là ở những quận, huyện đông dân nhập cư.

Bên cạnh đó, tình trạng thừa – thiếu cục bộ giáo viên tiếp tục diễn ra. Một bộ phận cán bộ quản lý, giáo viên chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới, còn hạn chế về trình độ ngoại ngữ và công nghệ thông tin, dẫn đến khó khăn trong việc thích ứng với xu hướng hội nhập quốc tế.

Trước bối cảnh đó, Sở GD&ĐT TP HCM đã tiến hành phân chia 16 cụm chuyên môn, trao quyền tự chủ nhiều hơn cho các cụm và tăng cường giám sát hoạt động toàn diện.

Việc này giúp Sở nắm bắt kịp thời tình hình, tháo gỡ khó khăn, đồng thời nhân rộng những mô hình hiệu quả, tạo sự đồng đều về chất lượng trong toàn hệ thống.

Để đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng lớn, TP HCM sẽ đưa vào sử dụng thêm 1.434 phòng học mới trong năm học 2025-2026, với tổng vốn đầu tư hơn 4.500 tỷ đồng từ ngân sách.

Ngoài ra, có thêm 180 phòng học được xây dựng từ nguồn xã hội hóa. Điều này được kỳ vọng sẽ giúp thành phố cơ bản giải quyết tình trạng thiếu phòng học, bảo đảm 100% chỗ học cho học sinh trên địa bàn.

Không chỉ dừng lại ở việc tăng số lượng phòng học, ngành giáo dục thành phố còn chú trọng đến việc đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy, đáp ứng yêu cầu của một đô thị đặc biệt, nơi hội tụ đông đảo học sinh từ nhiều vùng miền trong cả nước.

Một điểm nhấn đặc biệt tại hội nghị là kế hoạch đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường phổ thông.

Theo bà Lâm Hồng Lãm Thúy, Trưởng phòng Giáo dục phổ thông Sở GD&ĐT TPHCM, đề án này sẽ được triển khai theo lộ trình cụ thể.

Giai đoạn 1 (2025-2026): Chuẩn bị và thí điểm tại 39 trường, gồm 19 trường tiểu học, 16 trường THCS và 4 trường THPT. Các trường này được lựa chọn trong hệ thống trường chất lượng cao, tiên tiến, hội nhập quốc tế và khu vực.

Giai đoạn 2 (2027-2030): Mở rộng quy mô, đánh giá kết quả và nhân rộng mô hình.

Sau giai đoạn 2030, thành phố sẽ tiếp tục xây dựng mục tiêu cao hơn, đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ phổ biến, hiện diện trong học tập, nghiên cứu, đời sống hằng ngày. Đây được xem là bước đi quan trọng để TPHCM trở thành trung tâm giáo dục, kinh tế, tài chính mang tầm khu vực châu Á.

Bà Lãm Thúy nhấn mạnh: “Mục tiêu của thành phố không chỉ là dạy ngoại ngữ, mà để tiếng Anh thật sự trở thành công cụ song hành với tiếng Việt, giúp thế hệ trẻ tự tin trong hội nhập quốc tế".

Trong khi Hà Nội đã triển khai chính sách hỗ trợ bữa ăn bán trú cho học sinh tiểu học, thì TP HCM hiện chưa áp dụng mô hình này. Tuy nhiên, lãnh đạo Sở GD&ĐT cho biết thành phố đang nghiên cứu phương án hỗ trợ khác, theo hướng cấp kinh phí trực tiếp cho học sinh.

Điều này nhằm đảm bảo tính linh hoạt, công bằng, phù hợp với điều kiện đặc thù của đô thị lớn, nơi số lượng học sinh tiểu học chiếm tỷ lệ rất cao.

Thứ trưởng Thường trực Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng đánh giá năm học 2025-2026 là giai đoạn có nhiều thách thức, bởi đây là thời điểm áp dụng nhiều nghị định, nghị quyết mới liên quan đến giáo dục – đào tạo. Ông đề nghị ngành giáo dục TP HCM tận dụng tối đa các chính sách, phát huy tiềm lực, vượt qua khó khăn để đạt kết quả cao nhất.

Theo Thứ trưởng, việc TP HCM đặt mục tiêu đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai là một hướng đi táo bạo, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại, đồng thời cũng là bước chuẩn bị quan trọng để thế hệ trẻ sẵn sàng cạnh tranh trong môi trường toàn cầu.