1. Tỷ phú Bill Gates vừa tuyên bố tổ chức từ thiện của ông, Quỹ Bill và Melinda Gates, có thể huy động nhanh hơn chính phủ trong việc chống lại sự bùng phát Covid-19. Đó là việc quỹ này tài trợ xây dựng các nhà máy nghiên cứu, điều chế 7 loại vaccine nCoV có triển vọng nhất, chi phí hàng tỷ USD.

Tuy chỉ chọn nhiều nhất là 2 trong số 7 loại vaccine nhưng vị tỷ phú này vẫn quyết định tài trợ cho cả 7. "Nếu tài trợ cho toàn bộ các loại vaccine nCoV đang nghiên cứu hiện tại mà chỉ có một đến hai loại được chọn sử dụng cho cộng đồng sẽ dẫn đến việc tiêu tốn hàng tỷ USD. Nhưng nếu so với tình hình của chúng ta hiện tại, thất thoát hàng nghìn tỷ USD về mặt kinh tế, một vài tỷ USD này có mất đi cũng đáng giá", Bill Gates nói.  

Bill Gates dĩ nhiên không cần phải đợi đến hành động vừa rồi mới trở nên vĩ đại. Với những cống hiến, sáng tạo cho thế giới trong kỷ nguyên số, ông đã trở thành nhân vật của thời đại chúng ta. Nhưng “tượng đài sống” Bill Gates không chỉ được xây nên từ những phát kiến kinh doanh - công nghệ mà còn xuất phát bởi hành động từ mệnh lệnh của trái tim.

Thay vì tìm cách chèo chống doanh nghiệp vượt qua cơn bão mang tên SARS-CoV-2, vị tỷ phú Microsoft đã đi vào tâm bão, tìm ra căn nguyên để trị tận gốc nó. Nếu kinh doanh đồng nghĩa với buôn bán kiếm lời, chắc hẳn người giàu nhất hành tinh đã không chọn lối đi ấy giữa bủa vây khủng hoảng.

Lợi nhuận là mục tiêu tối thượng của kinh doanh. Nhưng nếu kinh doanh đồng nghĩa với lợi nhuận, thế giới sẽ không thể có những… Bill Gates như chúng ta từng biết.

2. Tại Việt Nam, sau khi đã ủng hộ cho cộng đồng hằng trăm tỷ đồng phòng chống dịch, tỷ phú Phạm Nhật Vượng - ông chủ của Tập đoàn Vingroup đã làm một việc thuộc vào hàng… xưa nay hiếm. Đó là tập trung toàn bộ cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật, nhân lực ở mức độ cao nhất từ các nhà máy sản xuất ô tô và điện thoại di động để sản xuất máy thở, máy đo thân nhiệt với năng lực lên tới 55 ngàn máy thở mỗi tháng.

Đại diện của Vingroup tuyên bố: “Chúng tôi dự kiến sẽ cung cấp các thiết bị này cho Bộ Y tế Việt Nam với đúng giá thành linh kiện và không tính tất cả các chi phí vận chuyển, thuế các loại, chi phí nhân công, sản xuất… vào giá thành. Trước mắt, chúng tôi sẽ tặng cho Bộ Y tế 5.000 máy thở không xâm nhập để kịp thời phục vụ chống dịch”.

Nhiều người sẽ nhìn nhận sự kiện Vingroup “rẽ ngang” sang sản xuất thiết bị y tế là một bài toán kinh doanh trong bối cảnh ngành công nghiệp ô tô dự báo sẽ bị giảm doanh số mạnh do tác động của dịch bệnh. Điều đó là chắc chắn bởi trong cơn khủng hoảng, doanh nghiệp phải sống trước đã rồi mới nói đến chuyện cống hiến. Nhưng cách làm của ông Vượng và Vingroup cho thấy: Nếu đích đến của kinh doanh đơn thuần là lợi nhuận, xã hội chỉ sản sinh ra những người giàu và rất giàu chứ không tạo ra doanh nhân – tỷ phú theo nghĩa đầy đủ nhất của từ này.

Trong kinh doanh, khủng hoảng kinh tế - xã hội vừa là thách thức nhưng đồng thời cũng là cơ hội. Sẽ có nhiều doanh nghiệp bị tác động đến mức phá sản. Sẽ có những doanh nghiệp tìm mọi cách vượt “bão” để tồn tại. Nhưng lại có những doanh nghiệp biến khủng hoảng thành cơ hội để phát triển. Đây hoàn toàn không phải câu chuyện kiểu “đục nước béo cò” mà là cách thức định vị lại giá trị, tái cơ cấu lại doanh nghiệp, lựa chọn hướng đi mới, đúng và trúng để bứt phá. Điều quan trọng là dù đi bằng con đường nào thì giá trị của doanh nghiệp phải được cộng hưởng với giá trị của cộng đồng.

3. Trước đó, cả Bill Gates, Phạm Nhật Vượng và nhiều doanh nhân, tỷ phú khác đã từng ủng hộ rất nhiều tiền để giúp Chính phủ sở tại và cộng đồng nỗ lực phòng chống dịch. Với các tỷ phú, cho… tiền luôn là cách dễ dàng nhất. Nhưng họ đã không chỉ làm theo cách đó.

Nếu ví thảm họa Covid-19 như một đám cháy lớn thì hành động của tỷ phú Bill Gates tựa như đi tìm xe cứu hỏa, còn việc làm của tỷ phú Phạm Nhật Vượng giống như đi tìm nguồn nước gần nhất.

Điểm chung của cả hai vị tỷ phú là trước đám cháy, họ không ngồi… chờ mưa. Còn quá sớm để nói về kết quả, hay thành công trong những kế hoạch chung tay cùng Chính phủ dập dịch của họ. Một tỷ, hay nhiều tỷ đô la có thể mất nhưng họ sẽ nhận lại món… “lợi nhuận khổng lồ” ấy là niềm tin của cộng đồng.

Ngay từ bây giờ thế giới đã bắt đầu gieo niềm tin vào một thứ… vaccine Bill Gates. Còn người Việt cũng sẽ chờ mong, hy vọng vào những chiếc… máy thở mang thương hiệu…VinGroup.

Thế mới biết, các tỷ phú- thành công của họ, sự giàu có của họ, không phải chỉ ở việc họ dám nghĩ khác, dám làm khác mà quan trọng là tên tuổi của họ được xây dựng bằng chữ tín được tạo nên từ trái tim. 

Quang Duy