Lý do đa số các nước Hồi giáo không ủng hộ Iran
(CLO) Kể từ sau vụ Israel không kích các cơ sở hạt nhân của Iran, làn sóng lên án đã nhanh chóng dấy lên từ khắp thế giới Hồi giáo, song họ phần lớn cũng không ủng hộ hay hỗ trợ Iran.
Theo đó, UAE chỉ trích Israel bằng “những lời lẽ mạnh mẽ nhất”, Jordan cảnh báo hành động quân sự của Israel “đe dọa sự ổn định khu vực”, còn Ả Rập Xê Út tố cáo đây là “hành động xâm lược trắng trợn”.
Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) và nhiều nhóm ngoại giao Hồi giáo khác yêu cầu cộng đồng quốc tế có phản ứng. Nhưng đằng sau đó, rất ít quốc gia Hồi giáo hỗ trợ Iran, một số thậm chí bật đèn xanh cho Israel trong các chiến dịch chống lại Iran.
.png)
Từ lâu, các cường quốc Hồi giáo theo dòng Sunni đã coi Iran dòng Shia là mối đe dọa mang tính “đế quốc”. Kể từ Cách mạng Iran năm 1979, giới giáo sĩ Iran bị cáo buộc đã can thiệp và hỗ trợ các cuộc nổi dậy của người Shia tại Bahrain, Iraq, Yemen và cả vùng Đông Ả Rập Xê Út.
Đáp lại, Ả Rập Xê Út cùng các đồng minh Sunni không chỉ dùng lời nói, mà còn thành lập liên minh quân sự Hồi giáo – một dạng “NATO Hồi giáo” để đối phó với Iran.
Sự đối đầu này vốn kéo dài hàng thế kỷ, nhưng bước sang giai đoạn nguy hiểm hơn trong những năm gần đây, khi chương trình hạt nhân của Iran tiến gần đến ngưỡng vũ khí.
Vài tuần trước vụ tấn công của Israel, Thái tử Khalid bin Salman – Bộ trưởng Quốc phòng Ả Rập Xê Út – còn công khai cảnh báo Iran rằng nếu không chấp nhận đề xuất thỏa thuận hạt nhân mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump, họ sẽ phải đối mặt với “hành động tiếp theo”. Một cảnh báo tương tự cũng được UAE gửi đến Iran hồi tháng 3.
Sự gần gũi dần với Israel không phải tình cờ. Các quốc gia Vùng Vịnh, với tham vọng hiện đại hóa và đa dạng hóa nền kinh tế hậu dầu mỏ, đang buộc phải thoát ly khỏi lối tư duy tôn giáo cứng nhắc trước đây – trong đó có cả tư tưởng bài Do Thái.
Việc bình thường hóa quan hệ với Israel là chiến lược cần thiết để hút đầu tư toàn cầu, đảm bảo ổn định khu vực. Iran, trái lại, vẫn gắn chặt bản sắc chính trị của mình với “cuộc kháng chiến chống Do Thái và phương Tây”.
Dù vẫn phản đối công khai, nhưng các nước dòng Sunni như Ả Rập Xê Út, UAE, Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ đều đang thận trọng tính toán: để Israel đánh gục chế độ giáo sĩ Iran, nhưng không bị dân Shia trong nước quay lưng. Và nếu Iran sụp đổ, họ đã chuẩn bị sẵn sàng để lấp vào khoảng trống quyền lực và tuyên bố mình là “người bảo vệ Hồi giáo”.