Tỷ lệ khác nhau giữa số người nhiễm COVID được tiêm và chưa tiêm chủng

Các chuyên gia lưu ý, mặc dù hiếm khi những người đã tiêm phòng ở Mỹ hoặc Châu Âu bị nhiễm COVID-19, nhưng các ca nhiễm đột phá đang xảy ra vì một số lý do.

Đầu tiên, không có loại vắc xin nào đang được triển khai ở Mỹ hoặc châu Âu có hiệu quả 100% trong việc ngăn ngừa nhiễm trùng. Ngoài ra, các chủng COVID-19 mới như biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cao hiện đang phổ biến trên khắp thế giới và đã làm phức tạp hoá tình hình.

Hiện vẫn chưa có dữ liệu đầy đủ về khoảng thời gian mỗi người được bảo vệ khỏi COVID-19 sau khi tiêm chủng.

Báo động về các ca nhiễm đột phá của COVID-19 được đưa ra khi dữ liệu sơ bộ ở Israel, nơi tiêm chủng nhanh nhất trên thế giới công bố vào tháng 7 cho thấy vắc xin của Pfizer chỉ có hiệu quả trung bình 40,5% trong việc ngăn ngừa bệnh có triệu chứng.

Tuy nhiên, phân tích vẫn cho thấy rằng việc tiêm hai liều thuốc giúp bảo vệ mạnh mẽ chống lại việc bệnh trở nặng và phải nhập viện, Bộ Y tế của quốc gia này báo cáo.

Dữ liệu cũng cho thấy hiệu quả của việc tiêm vắc xin Pfizer đang suy yếu, song khi những người đã được tiêm phòng đầy đủ vào tháng 1 chỉ có 16% hiệu quả chống lại nhiễm trùng có triệu chứng. Đối với những người đã nhận được hai liều vào tháng Tư, tỷ lệ hiệu quả là 79%.

Dữ liệu của Israel trái ngược với một nghiên cứu ở Anh được thực hiện từ tháng 4 đến tháng 5 cho thấy rằng việc tiêm hai liều vắc xin Pfizer có hiệu quả 88% chống lại việc nhiễm bệnh có triệu chứng do biến thể delta gây ra.

Dẫu vậy, việc so sánh các kết quả là rất khó, do có sự khác biệt về bản chất của các chương trình tiêm chủng ở cả hai quốc gia. Ví dụ như Israel đã cho tất cả dân số trưởng thành của mình sử dụng vắc xin Pfizer, trong khi ở Anh có một số loại vắc xin đang được sử dụng đồng thời với Pfizer, cũng như sự khác biệt về ngày nghiên cứu, nhóm tuổi và nhiều biến số khác.

Tương tự với dữ liệu của Israel, dữ liệu của Anh cũng kết luận rằng việc tiêm hai liều vắc xin Pfizer có hiệu quả cao trong việc phòng chống nhập viện từ biến thể Delta (dữ liệu tiếng Anh cho thấy vắc xin này có hiệu quả 96% và dữ liệu của Israel cho thấy nó là 88%). Ngoài ra, dữ liệu của Anh cho thấy vắc xin AstraZeneca có hiệu quả 92% trong việc ngăn ngừa nhập viện sau hai liều.

Dữ liệu ban đầu về hiệu quả của vắc xin sau các thử nghiệm lâm sàng do Pfizer và BioNTech công bố vào năm ngoái cho thấy vắc xin này có hiệu quả 95% chống lại sự lây nhiễm từ các chủng virus đang lưu hành vào thời điểm đó.

Giáo sư Lawrence Young, nhà virus học tại Đại học Warwick’s Medical School ở Anh, nói với CNBC rằng các trường hợp mắc bệnh COVID-19 ở những người đã được tiêm chủng đầy đủ là một lời nhắc nhở rằng “không có vắc xin nào hiệu quả 100%”.

Ông nói hôm thứ Hai rằng, “sẽ luôn có một tỷ lệ những người vẫn dễ bị nhiễm bệnh", đồng thời lưu ý “ngoài ra còn có hai yếu tố khác ảnh hưởng đến hiệu quả của vắc xin: một là khả năng miễn dịch suy giảm khi thời gian kéo dài; yếu tố thứ hai liên quan đến sự lây nhiễm đột phá ở những người đã được tiêm chủng do biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cao hơn. Điều này đã làm tăng thêm sức nặng cho các chương trình tiêm chủng tăng cường".

Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có quyết định chính thức nào về việc triển khai các chương trình tiêm phòng tăng cường ở Mỹ và Vương quốc Anh.

Cần dữ liệu về ca nhiễm "đột phá" 

Thật khó để biết được tổng số các trường hợp nhiễm COVID-19 “đột phá” bởi vì các trường hợp ở những người được tiêm chủng có xu hướng nhẹ hoặc không có triệu chứng và có thể dễ dàng không được chú ý.

Nhưng số liệu do NBC News thu thập đã phát hiện ra rằng ít nhất 125.000 người Mỹ được tiêm chủng đầy đủ đã cho kết quả dương tính với COVID-19 và 1.400 trong số đó đã chết.

Tuy nhiên, 125.682 ca nhiễm “đột phá” ở 38 bang đại diện cho chưa đến 0,08% trong tổng số hơn 164,2 triệu người đã được tiêm chủng đầy đủ kể từ đầu năm, tức cứ 1.300 người thì mới có một trường hợp nhiễm.

Điều này cũng có nghĩa là, số ca mắc và tử vong trong số những người được tiêm chủng rất ít so với số người chưa được tiêm chủng. Các quan chức y tế, đặc biệt là ở Mỹ, đang kêu gọi những người chưa được chủng ngừa hãy tiến hành tiêm phòng càng sớm càng tốt.

Về phần mình, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ nói rằng các trường hợp đột phá là “dự kiến” và “sẽ có một tỷ lệ nhỏ những người được tiêm chủng đầy đủ vẫn bị bệnh, phải nhập viện hoặc tử vong do COVID-19”.

Ông Andrew Freedman, một chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm tại Trường Y Cardiff của Vương quốc Anh, nói với CNBC rằng các trường hợp "đột phá" đã được mong đợi.

“Các loại vắc xin rất tốt trong việc bảo vệ chống lại việc nhiễm trùng nặng, nhập viện và tử vong nhưng chúng kém hiệu quả trong việc bảo vệ hoàn toàn  không bị bệnh và chúng tôi biết rằng nhiều người đã được tiêm chủng đầy đủ vẫn có thể bị nhiễm biến thể delta. Đa phần các trường hợp này đều có các triệu chứng nhẹ", ông nói.

Ông lưu ý: “Những gì chúng tôi không biết là liệu việc cung cấp thêm thuốc tăng cường có thực sự giúp tăng cường khả năng bảo vệ và giảm khả năng nhiễm biến thể delta hay không".

Nghiên cứu mới từ Vương quốc Anh được công bố vào thứ Sáu tuần trước cho thấy những người được tiêm phòng đầy đủ có nguy cơ xét nghiệm dương tính thấp hơn ba lần so với những người chưa được tiêm phòng.

Ông Steven Riley, giáo sư về bệnh truyền nhiễm tại Imperial, nói rằng cái gọi là "nhiễm trùng đột phá" ở những người được tiêm chủng đầy đủ cần phải được nghiên cứu thêm, đặc biệt khi các khu vực trên thế giới đang đối mặt với sự lây lan của các biến thể delta.

“Biến thể Delta được biết là có khả năng lây nhiễm cao và kết quả là những ca nhiễm trùng đột phá đang xảy ra ở những người được tiêm chủng đầy đủ. Chúng ta cần hiểu rõ hơn về mức độ lây nhiễm của những người được tiêm chủng đầy đủ, vì điều này sẽ giúp dự đoán tốt hơn tình hình trong những tháng tới và phát hiện của chúng tôi đang góp phần tạo nên bức tranh toàn diện hơn về vấn đề này", ông cho hay.