Bộ Thương mại Quốc tế và Công nghiệp Malaysia "đặc biệt khuyến khích với động thái gần đây" của Trung Quốc trong việc đăng ký gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương. Bộ này cho rằng Trung Quốc sẽ tham gia thỏa thuận "có thể sớm nhất là vào năm sau".

Bộ Thương mại Malaysia "tin tưởng rằng quan hệ thương mại và đầu tư song phương giữa Malaysia và Trung Quốc sẽ phát triển lên tầm cao hơn", theo một tuyên bố.

Trung Quốc, nước đã chính thức nộp đơn gia nhập hiệp định CPTPP vào thứ Năm tuần trước, là đối tác thương mại lớn nhất của Malaysia về xuất khẩu và nhập khẩu. Malaysia đã ký kết CPTPP và quá trình phê chuẩn có thể kết thúc trong năm nay.

Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Singapore Vivian Balakrishnan cho biết trong chuyến thăm của Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đến nước này vào thứ Hai tuần trước rằng ông hoan nghênh việc Trung Quốc xem xét gia nhập hiệp định.

Là thành viên của Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực, một khối thương mại đối thủ trong khu vực, cả ASEAN và Trung Quốc đều mong muốn khởi động RCEP sớm.

Tuy nhiên, một thành viên CPTPP là Nhật Bản cảnh giác với viễn cảnh Trung Quốc đóng vai trò đầu tàu trong việc định hình thương mại châu Á. Tokyo cho biết họ sẽ đánh giá chặt chẽ xem liệu Trung Quốc có sẵn sàng đáp ứng mức độ tuân thủ cao theo yêu cầu của thỏa thuận thương mại Thái Bình Dương hay không.

Australia, một thành viên CPTPP khác, cho biết họ sẽ không ủng hộ việc Trung Quốc tham gia hiệp định trừ khi các mâu thuẫn thương mại song phương được giải quyết. Vì Trung Quốc cần sự ủng hộ của tất cả các thành viên tham gia hiệp định, Nhật Bản hoặc Úc có thể ngăn chặn sự gia nhập của siêu cường số hai thế giới một cách hiệu quả.

Thành viên Mexico cũng có lập trường thận trọng, với việc Bộ Kinh tế đưa ra tuyên bố hôm thứ Hai (20/9) rằng hiệp ước mở cửa cho các quốc gia đáp ứng các tiêu chuẩn cao của nó. Đây được coi là một tham chiếu che giấu những thách thức mà Trung Quốc có thể phải đối mặt với các quy tắc kinh tế của mình, bao gồm trợ cấp cho các doanh nghiệp nhà nước.

Tuy nhiên, Malaysia và Singapore đang tìm cách thiết lập mối quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc thông qua các hiệp định thương mại đa phương, cũng như với các cường quốc kinh tế khác như Nhật Bản và Mỹ.

Deborah Elms, giám đốc điều hành của Trung tâm Thương mại Châu Á, cho biết: “Nhiều người sẽ gợi ý rằng việc giữ Trung Quốc bị ràng buộc bởi một bộ quy tắc nhất quán sẽ tốt hơn là cố gắng cạnh tranh với Trung Quốc hoạt động bên ngoài cùng một quy tắc”.

Nếu Trung Quốc cam kết cải cách nội bộ để đáp ứng các yêu cầu của CPTPP, các thành viên khác của hiệp định có thể trở nên dễ dàng chấp nhận sự gia nhập của Bắc Kinh. Trong kịch bản đó, Nhật Bản sẽ cần một lập luận thuyết phục hơn để vận động các thành viên chống lại sự gia nhập của Trung Quốc.

Trong chuyến đi đến Singapore, Ngoại trưởng Vương Nghị bày tỏ sự quan tâm đến Hiệp định Đối tác Kinh tế Kỹ thuật số (DEPA), một hiệp định được thành lập vào năm ngoái bởi Singapore, New Zealand và Chile - những quốc gia khởi xướng TPP ban đầu. DEPA nhằm mục đích tạo ra các quy tắc tiêu chuẩn liên quan đến công nghệ tiên tiến và việc truyền dữ liệu lớn xuyên biên giới.

Nếu Bắc Kinh quyết định tham gia DEPA trước Nhật Bản hoặc Mỹ, dấu ấn của Trung Quốc trong các hiệp định thương mại đa phương châu Á sẽ mở rộng hơn nữa.

Các thành viên CPTPP khác còn có Brunei, Việt Nam, Canada, Australia và Peru.

Phan Nguyên (Theo Nikkei)