Mẹo lái xe ban đêm an toàn hơn
(CLO) Khi ánh sáng đèn pha trở nên chói lòa hơn cả lợi ích, lái xe ban đêm đòi hỏi sự tỉnh táo và hiểu biết để giữ an toàn.
Lái xe vào ban đêm luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro do tầm nhìn bị hạn chế. Ánh sáng yếu khiến người điều khiển khó phát hiện các vật cản phía trước, đặc biệt trên những cung đường ngoằn ngoèo hoặc ít ánh sáng.

Vì vậy, việc chủ động thực hiện các biện pháp giúp duy trì sự tỉnh táo và cải thiện tầm nhìn là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn khi cầm lái vào ban đêm.
Một trong những vấn đề phổ biến là hệ thống đèn pha quá sáng trên nhiều dòng xe hiện đại hiện nay, đặc biệt là các loại bóng LED hoặc laser, có thể gây chói mắt, tạo hiện tượng dư ảnh và làm suy giảm khả năng quan sát trong bóng tối.
Người lớn tuổi hoặc những người gặp vấn đề về thị lực như loạn thị, cận thị hay glaucoma (tăng nhãn áp) càng dễ gặp khó khăn khi lái xe trong điều kiện ánh sáng yếu.
Tuy nhiên, vẫn có những giải pháp đơn giản giúp cải thiện đáng kể khả năng quan sát vào ban đêm. Chẳng hạn, việc giữ cho kính chắn gió luôn sạch sẽ và sử dụng đèn pha chiếu xa đúng lúc có thể hỗ trợ đáng kể cho người lái.
Theo khuyến nghị từ AAA, kính chắn gió bẩn không chỉ làm tăng độ chói do ánh sáng phản chiếu mà còn có thể hạn chế hoặc che khuất tầm nhìn. Bên cạnh đó, một số loại dung dịch chống nước có thể gây hiện tượng loá khi đi vào ban đêm. Do đó, người dùng nên vệ sinh kính chắn gió ít nhất mỗi tuần một lần để đảm bảo tầm nhìn luôn rõ ràng.
Ngoài ra, đèn pha cũng cần được vệ sinh định kỳ để tránh bụi bẩn hay xác côn trùng làm giảm hiệu quả chiếu sáng, đặc biệt với những người thường xuyên di chuyển qua khu vực bụi bặm hoặc đồng quê.
Theo Mayo Clinic, hệ thống đèn nếu bị lệch hướng cũng là nguyên nhân gây chói mắt cho xe đối diện và làm giảm tầm chiếu sáng. Người dùng nên kiểm tra và căn chỉnh lại hướng đèn trong các lần bảo dưỡng định kỳ.
Việc sử dụng đèn chiếu xa (đèn pha) cũng cần được cân nhắc hợp lý. Trên các tuyến đường nông thôn, gần rừng hoặc cánh đồng, đèn pha giúp tăng khả năng phát hiện động vật băng qua đường.
Tuy nhiên, nên tránh bật đèn pha trong điều kiện sương mù hoặc mưa lớn vì có thể gây phản xạ ngược làm giảm tầm nhìn. Cũng cần nhớ tắt đèn pha khi lên dốc hoặc vào cua để không gây chói mắt cho phương tiện đi ngược chiều.
Một lưu ý quan trọng khác là không nên nhìn trực tiếp vào đèn pha của xe đối diện. Ánh sáng mạnh bất ngờ có thể làm mờ mắt tạm thời và tạo ra dư ảnh, khiến người lái khó quan sát sau đó. Thay vào đó, hãy tập trung nhìn về mép đường bên phải hoặc hạ mắt xuống để giảm ảnh hưởng.
Trong nội thất xe, ánh sáng đèn cũng cần được kiểm soát. Đèn nội thất nên được tắt hoặc để ở chế độ mờ nhất có thể, nhằm giúp mắt nhanh chóng thích nghi với bóng tối bên ngoài. Nếu bật đèn trong xe để tìm đồ hoặc đọc giấy tờ, hãy hạn chế tối đa thời gian chiếu sáng để tránh phân tán sự tập trung và làm giảm tầm nhìn tổng thể.
Ngoài kính chắn gió, người lái đeo kính cũng cần chú ý giữ kính sạch sẽ. Kính mắt bẩn hoặc trầy xước có thể khuếch tán ánh sáng, làm tăng độ chói và cản trở tầm nhìn. Việc lau kính đúng cách bằng nước ấm và khăn chuyên dụng sẽ giúp hạn chế tình trạng này. Đồng thời, nên tránh dùng áo hay khăn vải thông thường vì có thể làm xước tròng kính.
Việc đeo đúng loại kính cũng ảnh hưởng đáng kể đến khả năng lái xe ban đêm. Một số loại tròng có phủ lớp chống phản quang (anti-reflective coating) giúp giảm ánh sáng phản chiếu.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng các loại kính chuyên dụng cho ban đêm, thường có tròng màu vàng, có thể không phù hợp với tất cả mọi người. Một số chuyên gia thậm chí cho rằng chúng có thể làm giảm chất lượng thị lực trong điều kiện thiếu sáng. Vì vậy, tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng.
Cuối cùng, yếu tố tỉnh táo của người lái đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo an toàn khi di chuyển ban đêm.
Thay đổi nhỏ về múi giờ, như khi chuyển sang giờ mùa đông, có thể ảnh hưởng đến đồng hồ sinh học và làm người lái cảm thấy mệt mỏi, giảm khả năng phản xạ. Do đó, việc điều chỉnh nhịp sinh học và đảm bảo giấc ngủ đầy đủ trước khi lái xe vào ban đêm là điều cần thiết.