Miễn thuế với đơn hàng nhỏ: Lợi thế cho hàng ngoại, bất công với hàng Việt?

Theo VCCI, trong dự thảo lần này có đề cập đến việc miễn thuế nhập khẩu với đơn hàng giá trị nhỏ. Cụ thể, tại Điều 12 Dự thảo quy định miễn thuế nhập khẩu với đơn hàng có giá trị nhỏ (từ 1 triệu đồng trở xuống).

Tuy nhiên, VCCI cho rằng cơ chế này chưa thực sự phù hợp và có nguy cơ tiếp tục tạo ra sự không bình đẳng với hàng hoá sản xuất trong nước:

VCCI giải thích, phần lớn hàng hoá nhập khẩu sẽ được miễn thuế nhập khẩu, trong đó giá trị mỗi đơn hàng thương mại điện tử thường có giá trị thấp, thường không quá 1 triệu đồng.

Chẳng hạn, năm 2024, hơn 324,1 triệu sản phẩm nhập khẩu đã được bán qua sàn Shopee, tạo ra doanh thu 14,2 nghìn tỷ đồng, tức giá trị trung bình chỉ khoảng 43.682 đồng/sản phẩm. Như vậy, quy định ngưỡng 1 triệu đồng sẽ đồng nghĩa với phần lớn hàng hoá thương mại điện tử nhập khẩu sẽ không chịu thuế nhập khẩu.

Điều này sẽ tạo ra sự bất bình đẳng với hàng hoá sản xuất trong nước: các doanh nghiệp trong nước phải nộp thuế nhập khẩu với nguyên vật liệu nhập khẩu về để sản xuất hàng hoá, trong khi hàng hoá thương mại điện tử được miễn hoàn toàn thuế nhập khẩu.

“Điều này vô hình trung vẫn tạo ra sự bất bình đẳng trong chính sách thuế, tạo lợi thế cạnh tranh cho hàng hoá nước ngoài”, VCCI nêu.

Do vậy, VCCI cho rằng cần thiết cân nhắc áp dụng một chính sách thuế nhập khẩu toàn diện, không miễn giảm với hàng hóa thương mại điện tử (TMĐT) nhập khẩu.

Tuy nhiên, việc xây dựng chính sách thuế nhập khẩu với hàng hóa TMĐT nhập khẩu sẽ gặp nhiều thách thức. Khó có thể áp dụng quy định về mã HS (mã phân loại hàng hóa) như hàng hoá nhập khẩu truyền thống cho hàng hóa TMĐT vì các lý do sau:

Số lượng mã HS trong mỗi chuyến hàng rất lớn, mỗi lô hàng TMĐT thường gồm nhiều đơn hàng nhỏ, mỗi đơn hàng lại có nhiều mặt hàng với mã HS rất khác nhau.

Bên cạnh đó, số lượng hàng hóa TMĐT vô cùng đa dạng có thể dẫn đến khó khăn quy mô lớn trong việc xác định mã HS, làm chậm trễ quá trình giao nhận, dẫn tới huỷ đơn hàng, gây thiệt hại cho người bán và sàn TMĐT.

Thực chất, quy định miễn thuế với ngưỡng 1 triệu đồng cũng xuất phát từ nguyên lý, chi phí hành thu với các sản phẩm giá trị nhỏ có thể lớn hơn nhiều so với số tiền thuế thu được.

Để giải quyết vấn đề này, kinh nghiệm quốc tế cho thấy cần đơn giản hoá biểu thuế cho hàng hóa TMĐT.

Ví dụ, có thể gộp các mã HS thành một số “giỏ hàng hóa” theo nhóm ngành hoặc công dụng, mỗi giỏ tương ứng với một mức thuế suất cụ thể.

Chẳng hạn, giỏ 1 bao gồm: Quần áo, giày dép, hàng dệt may, bộ đồ giường; hoặc giỏ 2, bao gồm: Thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại, tai nghe…

Theo cách này, doanh nghiệp có thể dễ dàng phân loại hàng hóa thay vì tranh luận chi tiết mã HS cụ thể cho từng sản phẩm nhỏ lẻ. Canada đã áp dụng cách làm này từ năm 2012, sử dụng ba nhóm hàng hóa thay thế cho gần 5.400 mã HS.

“Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc sửa đổi lại quy định về thuế nhập khẩu với hàng hóa TMĐT, theo hướng quy định biểu thuế suất đơn giản hoá và áp dụng cho mọi đơn hàng TMĐT bất kể giá trị”, VCCI nêu.