Theo dõi báo trên:
Vậy có khi nào tranh minh họa sẽ biến mất hẳn khỏi những trang báo giấy?
“Chắc chắn là không mất được” – Họa sĩ Nguyễn Lê Tâm nói. “Chừng nào người ta còn cần đến hình ảnh trên trang báo thì công việc vẽ tranh minh họa sẽ còn tồn tại”, họa sĩ nói rất hứng khởi.
Họa sĩ Nguyễn Lê Tâm là họa sĩ minh họa cho nhiều tờ báo và sách giáo khoa trong suốt 25 năm qua. Tốt nghiệp ngành thiết kế mỹ thuật sân khấu, trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội, cuộc đời bất ngờ đưa họa sĩ Lê Tâm sang công việc làm họa sĩ cho báo.
Họa sĩ Nguyễn Lê Tâm
Biết tôi muốn tìm hiểu về công việc làm họa sĩ minh họa - trình bày báo, anh Lê Tâm cười: “Thật ra, đầu tiên phải quay trở lại câu hỏi đầu tiên của việc vẽ minh họa. Đó là minh họa để làm gì?”.
“Minh họa trước hết là hình, nó tương tự với ảnh và khác với chữ. Mở một trang báo ra, có hai thứ đập vào mắt người đọc, đó là hình và chữ. Theo nguyên tắc thị giác, bao giờ người ta cũng nhìn vào hình, thấy hình hấp dẫn rồi sẽ sang tít bài báo – thứ chữ to, rồi cuối cùng mới là phần chữ nhỏ.
Tranh, ảnh có những hiệu quả về thông tin và cảm giác tốt hơn phần chữ rất nhiều. Ví như hàng trăm chữ miêu tả một thảm họa về thiên nhiên sẽ không bao giờ đạt hiệu quả về cảm xúc hơn một bức ảnh về chính thảm họa ấy. Hoặc sẽ có những minh họa thể hiện được toàn bộ một vụ án theo trình tự không gian, thời gian. Đấy là những điều hấp dẫn người đọc. Ảnh trên báo càng ngày càng to. Báo giấy hiện đại rất chú ý tới ảnh, thậm chí phần ảnh chiếm tới 50% của một trang báo khổ A3”- anh Lê Tâm nói.
Với tranh minh họa cũng vậy, nó đảm nhận vai trò “lôi kéo thị giác” để người ta có sự thích thú với việc đọc nội dung. Tuy nhiên, ảnh minh họa làm được những việc mà ảnh không làm được. Ví dụ có những đề tài trên báo như bài bình luận chính trị hay bài viết về vấn đề tình dục, thật khó để tìm một bức ảnh truyền tải đầy đủ nội dung hoặc bổ sung ý nghĩa cho phần chữ. Lúc này, tranh minh họa, tranh biếm họa, hoặc các sơ đồ, đồ thị sẽ có giá trị truyền tải nội dung có tính khái quát rất cao. Đó là điều mà ảnh chụp không thể thay thế.
“Khoảng thời gian tôi vẽ minh họa nhiều nhất là trước năm 2000, nhất là khi thực hiện minh họa cho báo Nhi đồng. Những câu chuyện của các tác giả văn học sẽ được tôi chuyển thể thành tranh minh họa. Có những số báo tôi vẽ từ đầu tới cuối và thậm chí có một năm tôi được báo Nhi đồng tặng thưởng danh hiệu Họa sĩ vẽ minh họa hay nhất trong năm. Đấy là những dấu ấn đáng nhớ khi tôi vẽ minh họa”- họa sĩ Nguyễn Lê Tâm kể.
Đòi hỏi của một họa sĩ minh họa là gì? Họa sĩ vẽ minh họa không phải là muốn vẽ gì thì vẽ. Người họa sĩ ấy cần hiểu được câu chuyện và làm cho câu chuyện thăng hoa theo cách của mình. Họ thật sự cần một tư duy “hiểm hóc” – điều hoàn toàn không giống với người làm nội dung khác.
Nhớ lại giai đoạn cách đây hai chục năm, họa sĩ Nguyễn Lê Tâm kể: “Công việc vẽ minh họa và trình bày báo khiến cho tôi có một hứng thú đặc biệt là khi tôi vẽ minh họa cho báo Văn nghệ Trẻ và báo An ninh thế giới Cuối tháng. Ở báo Văn nghệ Trẻ khi ấy, anh Nguyễn Quang Thiều – người chịu trách nhiệm nội dung đã ra một đề bài là: “Cần một tờ báo như... Tây”. Sau này, ở tờ An ninh thế giới cuối tháng, Tổng Biên tập Hữu Ước cũng đòi hỏi một tờ báo thật “mới” trong trình bày. Tôi được thỏa mãn trong sáng tạo. Suốt một thời gian rất dài, báo chí coi tranh minh họa như một kẻ “lấp chỗ trống” thì đến cuối những năm 90, đầu năm 2000, tờ Văn nghệ Trẻ và An ninh thế giới Cuối tháng giống như một cú đột phá vào nghiệp vụ trình bày báo. Một trang báo có nhiều ảnh hơn, ảnh to hơn, có những “khoảng trống” trên trang như một quãng nghỉ cho mắt. Những điều đó thu hút người đọc. Sau này có nhiều tờ ra đời cũng đi theo con đường này, tuy vậy, để có được thành công như sự ghi nhận của đời sống thì hai tờ báo này vẫn như một tượng đài rất khó vượt qua, thậm chí có thể nói là chưa tờ báo nào vượt qua được”.
Ngày nay, khi những nguyên tắc của thông tin và đòi hỏi của đời sống đối với báo chí đã có nhiều thay đổi so với cách đây 20 năm thì công việc minh họa cho báo vẫn không có nhiều thay đổi. Kể cả trên báo điện tử thì nó cũng cần tranh minh họa và thực tế là được minh họa rất nhiều. Nếu trên báo giấy có một câu nói vui là “viết ngắn thôi cho thiên hạ được nhờ”, thì trên báo điện tử không bị giới hạn bởi “đường biên” dung lượng trang báo. Có một chuyên ngành trong minh họa báo ngày càng được các báo chú ý, đó chính là “infographic” – một dạng minh họa tổng hợp bao gồm cả hình ảnh, ảnh chụp, tranh vẽ, đồ thị. Và chỉ trong một trang infographic có thể đảm bảo được nội dung thay thế cho hàng nghìn chữ.
Trong các tờ báo ở nước ta hiện nay còn có một tờ báo tập hợp được các họa sĩ kỳ tài và các tranh minh họa trên báo hoàn toàn có thể tách riêng khỏi nội dung mà đứng độc lập như một tác phẩm giá vẽ. Đó là báo Văn nghệ - Cơ quan ngôn luận của Hội Nhà văn Việt Nam. Tuy nhiên, đó lại là một câu chuyện riêng và rất dài xin được hẹn vào một bài viết khác.
Tử Hưng
Thích
Tags:
(CLO) Các nhà lãnh đạo Trung Quốc tin rằng họ phải là một siêu cường công nghệ để "nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và ứng phó với các rủi ro bên ngoài".
(CLO) Thủ tướng Đức Olaf Scholz ứng cử nhiệm kỳ thứ hai bất chấp sự ủng hộ kém mạnh mẽ trong đảng của ông.
(CLO) Hội nghị khí hậu 2024 của Liên hợp quốc (COP29) đã phải kéo dài sang thứ Bảy, sau khi các quốc gia đang phát triển từ chối lời đề nghị trị giá 250 tỷ USD từ các nước giàu để giúp họ giải quyết tình trạng nóng lên toàn cầu.
(CLO) Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An vinh dự được trao giải “Impactful destination” - “Điểm đến có ảnh hưởng” 2024.
(CLO) Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) vừa thành lập Hội đồng thẩm định quy hoạch tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh nối với Trung Quốc với tổng mức đầu tư 183.856 tỷ đồng.
(CLO) Thông tin từ Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cho biết, lễ trao giải thưởng “Vô lăng vàng” năm 2024 sẽ được tổ chức vào cuối tháng 12/2024.
(CLO) Để dự án xây dựng tuyến đường bộ mới Nam Định - Lạc Quần - Đường bộ ven biển hoàn thành theo đúng mục tiêu đề ra trước ngày 1/7/2025, Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định yêu cầu các đơn vị liên quan khẩn trương hoàn thành giải póng mặt bằng, cũng như nốt các phần còn tồn tại trong thời gian sớm nhất.
(CLO) Tối 22/11, tỉnh Đắk Lắk đã tổ chức Lễ kỷ niệm 120 năm Ngày thành lập tỉnh Đắk Lắk (22/11/1904 - 22/11/2024). Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình tham dự và chia vui với nhân dân tỉnh Đắk Lắk.
(CLO) Tối 22/11, trong không khí chào mừng Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11) và kỷ niệm 10 năm Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Liên hoan nghệ thuật dân gian truyền thống “Việt Nam - những sắc màu Di sản” chính thức khai mạc tại Nghệ An.
(CLO) Nhận định Southampton vs Liverpool, 21h ngày 24/11 tại Ngoại hạng Anh; dự đoán tỉ số Southampton vs Liverpool cùng các chuyên gia phân tích.
(CLO) Vào thứ Sáu (22/11), thẩm phán đã hoãn vô thời hạn vụ án gồm 34 tội danh hình sự của ông Donald Trump, vốn liên quan đến việc làm sai lệch hồ sơ kinh doanh và khoản “tiền bịt miệng” ở New York.
(CLO) Với chủ đề “Làm thế nào để những tác phẩm văn học nghệ thuật đến được với công chúng?”, buổi tọa đàm do Liên hiệp Các hội văn học nghệ thuật (VHNT) TP.HCM tổ chức đã thu hút sự tham gia của nhiều nhà nghiên cứu, cơ quan quản lý văn hóa và nghệ sĩ.
(CLO) Dự kiến tỉnh Hà Nam có 19 đơn vị hành chính cấp xã phải thực hiện sắp xếp giai đoạn 2023 - 2025. Sau sắp xếp sẽ dôi dư 143 cán bộ, công chức (cán bộ 92 người, công chức 51 người).
(CLO) Lễ hội trầm hương lần đầu tiên được tổ chức tại Festival Biển Nha Trang 2025 được kỳ vọng mang đến những trải nghiệm, hiểu biết về nghề trầm.
(CLO) Hệ thống tên lửa Oreshnik có khả năng tấn công các mục tiêu trên toàn châu Âu, Sergey Karakayev, theo Chỉ huy Lực lượng Tên lửa Chiến lược Nga nói với Tổng thống Vladimir Putin.
(CLO) Đội bóng của huấn luyện viên Luis Enrique có chiến thắng đậm 3-0 trước Toulouse tại vòng 12 Ligue 1 2024/25. Với kết quả này, PSG tiếp tục giành vị trí đứng đầu bảng xếp hạng giải đấu.
(CLO) Tối 22/11, trong không khí chào mừng Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11) và kỷ niệm 10 năm Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Liên hoan nghệ thuật dân gian truyền thống “Việt Nam - những sắc màu Di sản” chính thức khai mạc tại Nghệ An.
(CLO) Với chủ đề “Làm thế nào để những tác phẩm văn học nghệ thuật đến được với công chúng?”, buổi tọa đàm do Liên hiệp Các hội văn học nghệ thuật (VHNT) TP.HCM tổ chức đã thu hút sự tham gia của nhiều nhà nghiên cứu, cơ quan quản lý văn hóa và nghệ sĩ.
(CLO) Nhân Ngày di sản Văn hoá Việt Nam 23/11, hàng loạt di tích lịch sử thông báo mở cửa miễn phí đón tiếp tất cả du khách tới tham quan.
(CLO) Hàng trăm tài liệu, cổ vật có niên đại cách ngày nay hơn 2.000 năm, phản ánh sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc.
(CLO) Lần đầu tiên, Liên hoan phim hoạt hình “Dòng khát vọng” được tổ chức nhân kỷ niệm 65 năm ngành Hoạt hình Việt Nam ra đời (9/11/1959).
(CLO) Để tiếp tục nâng cao chất lượng, đưa Giải thưởng Sách Quốc gia xứng tầm với vị thế là một giải thưởng cấp quốc gia, đồng thời tạo sự lan tỏa mạnh mẽ đến gần hơn với bạn đọc, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Điều lệ và Quy Giải thưởng mới với nhiều điểm mới. Thông tin này được đưa ra tại buổi họp báo do Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức sáng nay ngày 22/11 tại Hà Nội.
(CLO) Liên hoan nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ 3 tỉnh Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau là nơi các nghệ nhân gặp gỡ, giao lưu nhằm bảo tồn, phát triển phong trào đờn ca tài tử tại mỗi địa phương.
(CLO) Liên hoan ca múa nhạc toàn quốc được tổ chức định kỳ 3 năm một lần đã khẳng định là một thương hiệu quốc gia trong các liên hoan về nghệ thuật ca múa nhạc ở Việt Nam.
(CLO) Ngày 21/11, tại Đà Nẵng, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển công nghiệp văn hóa Việt Nam.
(CLO) Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM (Sở VH-TT) chỉ đạo các đơn vị phối hợp sắp xếp lại cơ sở vật chất để đảm bảo tổ chức các chương trình nghệ thuật, phục vụ chính trị và nhu cầu giải trí của người dân.
