(NB&CL) Sau khi nới lỏng giãn cách xã hội từ đầu tháng 10, hàng trăm nghìn người lao động (NLĐ) đã rời các tỉnh, thành phố vùng kinh tế trọng điểm Đông Nam Bộ để về quê. Tình trạng đó gây thiếu hụt nguồn lao động nghiêm trọng ở các địa phương này.
Hiện nay, các doanh nghiệp đang đối diện với thách thức khủng hoảng nguồn nhân lực, cần sớm có giải pháp kịp thời để bảo đảm phục hồi sản xuất, kinh doanh (SXKD). Chính câu chuyện dòng người di tản khỏi khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam trong những ngày đầu tháng 10/2021, không chỉ phơi bày sự chênh vênh của những số phận yếu thế giữa xã hội chật vật chống dịch, mà thực sự dấy lên nỗi lo về thiếu hụt nguồn lao động để phục hồi sản xuất sau một thời gian giãn cách kéo dài.
Bỏ phố về làng!
Chỉ trong 4 ngày đầu tháng 10/2021, đã có khoảng 60.000 công nhân từ TP.HCM, các tỉnh Đồng Nai và Bình Dương về quê ở các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên và Đồng bằng sông Cửu Long. Trong khi đó, chỉ trong 4 ngày đầu tháng 10, có 5.247 doanh nghiệp tại TP.HCM hoạt động trở lại; hơn 25.000 cơ sở sản xuất, kinh doanh mở cửa.
Theo Tổng cục Thống kê, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, trong quý III/2021, số người tham gia lao động của cả nước là 43,2 triệu người, giảm 1,9 triệu người so với quý II, giảm 3 triệu người so với cùng kỳ năm trước. Đây là một trong những nguyên nhân khiến không ít địa phương, ngành, nghề thiếu hụt lao động sau khi nới lỏng giãn cách xã hội.
Nguyên nhân khác là, tại một số địa phương lớn - thị trường việc làm trọng điểm, hàng triệu người lao động trở về quê, khiến nguồn cung lao động khan hiếm, thậm chí đứng trước nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng lao động. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) cho biết, ở nhiều địa phương, nhất là thành phố Hồ Chí Minh, mức thiếu hụt lao động chiếm tới khoảng 30% so với nhu cầu sử dụng nhân lực.
“Khi 19 tỉnh, thành phía Nam áp dụng Chỉ thị 16 thì 2/3 trong số 18 triệu lao động bị ảnh hưởng về việc làm, chỉ có 1/3 lực lượng lao động có việc làm ổn định do doanh nghiệp đáp ứng được yêu cầu 3 tại chỗ khiến thị trường lao động rất ảm đạm”, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Văn Hồi cho biết tại buổi Tọa đàm trực tuyến “Nguồn nhân lực lao động cho thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận sau đại dịch” do Báo Người Lao Động tổ chức mới đây.
Còn tại Hà Nội, tuy thị trường lao động không đứng trước nguy cơ đứt gãy, song hiện nay, nhiều đơn vị, doanh nghiệp vẫn thiếu người làm việc, rõ nhất là ở một số ngành nghề, lĩnh vực, như: Xây dựng, lắp đặt nội thất, cơ khí... Chị Nguyễn Lan Hương - nhân viên phụ trách nhân sự Công ty Cổ phần Yamaguchi Việt Nam (Cụm Công nghiệp Lai Xá, huyện Hoài Đức, Hà Nội), chuyên sản xuất, gia công cơ khí chính xác, cho biết: “Chúng tôi đang cần tuyển bổ sung cho lực lượng lao động thiếu hụt, nhưng hầu như không có lao động tham gia ứng tuyển”.
Trên thực tế, tình trạng thiếu lao động ở những thị trường trọng điểm, ảnh hưởng trực tiếp đến sự hồi phục của các đơn vị, doanh nghiệp cũng như sự phát triển kinh tế - xã hội. “Để khôi phục đứt gãy chuỗi cung ứng nguyên vật liệu phải mất từ 3-9 tháng, còn để khôi phục nguồn nhân lực, cả lao động phổ thông và lao động có tay nghề, những vị trí lao động kỹ thuật, phụ trách chuyên môn sẽ phải gặp khó khăn và thời gian gấp 3 lần như thế. Đây là vấn đề thực sự nan giải cần sự nỗ lực chung của tất cả các bên”, TS. Vũ Minh Tiến - Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) nhấn mạnh.
Để thị trường lao động dần hồi phục, bảo đảm việc làm, đời sống cho người lao động, tạo đà cho đơn vị, doanh nghiệp phát triển, các chuyên gia đã đề xuất nhiều ý kiến. Bà Nguyễn Lan Hương - nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Lao động Xã hội, Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, hiện nay chúng ta đã làm tốt việc chi trả Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp hỗ trợ người lao động mất việc trong mùa dịch. Nhưng về lâu dài cần giúp người lao động có việc làm bền vững, để đạt được điều đó, cần sử dụng có hiệu quả hơn nữa nguồn ngân sách từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp để đào tạo lại lao động, giúp người lao động tiếp cận được với những cơ hội việc làm tốt hơn.
TS. Vũ Minh Tiến - Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn thì cho rằng, trước tiên, để giữ chân người lao động và thu hút họ trở lại với doanh nghiệp, cần tập trung thực hiện tiêm vắc-xin đầy đủ. Ngoài công bố và thực hiện tốt các chế độ tiền lương, tiền thưởng và phúc lợi, theo TS. Vũ Minh Tiến, doanh nghiệp cũng cần có chính sách khuyến khích đặc biệt đối với những người lao động đã gắn bó với doanh nghiệp lúc khó khăn.
Giữ chân, mời gọi là giải pháp trước mắt
Nhiều chuyên gia kinh tế dự báo, việc khôi phục chuỗi đứt gãy nguồn nguyên liệu chỉ cần từ 3 đến 5 tháng, nhưng việc khôi phục chuỗi đứt gãy nguồn lao động phải cần thời gian từ 9 tháng trở lên.
Vì lẽ đó, để giải bài toán lao động cho khôi phục kinh tế sau đại dịch, chúng ta đừng nghĩ lực lượng lao động “trở về” tránh dịch kia là đội ngũ thất nghiệp. Mà đó là những lao động đã được đào tạo về kỹ thuật lẫn kỷ luật để sản xuất theo dây chuyền khoa học.
Chính những địa phương đang thiếu hụt lao động cần có chính sách kêu gọi người lao động trở lại. Trong đó có thể liên hệ với những địa phương đang dư thừa, chưa bố trí được việc làm cho người lao động. Có chính sách đưa những lao động đã về quê quay trở lại làm việc.
Chính quyền địa phương cần tạo điều kiện cho doanh nghiệp bằng cách hỗ trợ phòng chống dịch tại khu công nhân ở, kêu gọi hỗ trợ giảm giá thuê nhà cho công nhân v.v...
Mọi giải pháp cần phải nhất quán, giải quyết rất linh hoạt, vừa phòng được dịch vừa duy trì được sản xuất cho doanh nghiệp, mà người lao động vẫn có việc làm, nếu như hướng dẫn “thích ứng an toàn với dịch COVID-19” được ban hành.
Tình cảnh các doanh nghiệp, khu công nghiệp tại TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai... thiếu lao động sau dịp lễ tết là chuyện “cơm bữa” diễn ra nhiều năm qua. Tuy nhiên, sau đại dịch, tình hình nguy cấp hơn nhiều. Để hạn chế những tổn thương, đứt gãy chuỗi sản xuất sau đại dịch, nhiều doanh nghiệp đã kêu gọi công nhân ở lại. Khu công nghệ cao TP.HCM đang có kế hoạch khẩn trương mời gọi người lao động trở lại làm việc. Thậm chí, nhiều giám đốc, quản lý nhân sự, nhân viên hành chính phải trực tiếp gọi điện cho hàng nghìn công nhân để mời gọi họ trở lại làm việc.
Trao đổi với phóng viên, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng, mời gọi lao động chỉ là giải pháp ngắn hạn. Muốn tính bền lâu, doanh nghiệp, địa phương phải chung tay giải quyết nơi ăn, chốn ở và sinh kế cho người lao động trong dài hạn để họ coi nơi làm việc như quê hương thứ hai, gắn bó lâu dài.
“Vấn đề xây dựng các khu nhà ở cho công nhân, xây dựng ký túc xá cho các khu công nghiệp, khu đô thị gắn với khu công nghiệp được nhắc đến nhiều năm qua, nhưng ở nhiều nơi chưa được giải quyết dẫn đến lao động bậc cao, phổ thông nhập cư đều phải ở tại những khu nhà trọ tồi tàn. Điều kiện mua nhà khó khăn khiến họ chỉ coi nơi làm việc để kiếm ăn chứ chưa phải nơi sống”, bà Phạm Chi Lan cho biết.
Thực tế, thiếu hụt lao động tại các trung tâm công nghiệp là vấn đề Việt Nam gặp phải trong mấy năm trở lại đây do sự tăng trưởng nóng của các ngành thâm dụng lao động như dệt may, giày da, chế biến gỗ, chế biến nông thủy sản và lắp ráp điện tử.
Bên cạnh đó, do áp lực tăng trưởng, thu ngân sách, nhiều địa phương chấp nhận những dự án sử dụng nhiều lao động, cho dù nguồn lao động tại chỗ không có, phải dựa vào lao động di cư. Đi cùng với giá trị xuất khẩu hàng chục tỷ USD là lượng lao động cực lớn cho các dây chuyền sản xuất.
Theo các chuyên gia kinh tế, để khắc phục tình trạng nền kinh tế thâm dụng lao động, gia tăng các vấn đề liên quan đến lao động, cần nhiều giải pháp, trong đó quan trọng là giải quyết việc làm tại chỗ. Các địa phương phải xây dựng hạ tầng tốt để mời gọi đầu tư, tránh việc đổ dồn các nhà máy xí nghiệp cần sử dụng lượng lớn lao động vào các khu kinh tế, khu công nghiệp, gây áp lực cho hệ thống giao thông, an sinh và xã hội.
Ngoài ra, bài toán dài hơi hơn là cần đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn lao động để tăng năng suất, sản lượng công nghiệp; chọn lọc dự án đầu tư, nhường quỹ đất, dư địa tại các khu kinh tế, khu công nghiệp cho các dự án có hàm lượng công nghệ cao, giá trị lớn nhưng ít đòi hỏi lao động hơn.
(CLO) Hàng triệu người dùng trên toàn thế giới bất ngờ gặp sự cố gián đoạn nghiêm trọng với các dịch vụ của Microsoft như Outlook và Teams. Sự cố kéo dài cả ngày, ảnh hưởng đến email và hệ thống họp trực tuyến, những công cụ quan trọng của nhiều doanh nghiệp.
(CLO) Du thuyền Grand Pioneers Cruise trên Vịnh Hạ Long được vinh dự là đơn vị đầu tiên của Việt Nam nhận giải “Hãng du thuyền xanh tốt nhất thế giới 2024” tại World Cruise Awards.
(CLO) Trong một thông tin vừa được tiết lộ, iOS 19 phiên bản hệ điều hành di động tiếp theo của Apple sẽ mang đến một bước nhảy vọt đáng kể về trí tuệ nhân tạo với Siri được cải tiến vượt bậc.
(CLO) Bộ Tài chính đang đề nghị xây dựng dự án Luật thuế thu nhập cá nhân (thay thế), theo đó đề xuất nghiên cứu bổ sung quy định về giảm thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công của các cá nhân là nhân lực công nghệ cao.
(CLO) YouTube đang gặp sự cố với hệ thống đề xuất video, khiến người dùng nhận được các nội dung cũ hoặc không liên quan. Nguyên nhân vẫn chưa được nền tảng này làm rõ.
(CLO) Ngày 26/11, Ban Chỉ đạo Phát triển nhà ở xã hội tỉnh Hải Dương họp xem xét kết quả triển khai thực hiện các dự án nhà ở xã hội trong quý III/2024 và kế hoạch thực hiện trong thời gian tới.
(CLO) OnePlus Open chính thức cập nhật Android 15 với OxygenOS 15, mang đến giao diện mượt mà, tính năng AI mạnh mẽ, tối ưu hóa pin, hệ thống và nhiều cải tiến thú vị khác.
(CLO) Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Khánh Hòa đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và nhận hối lộ”, xảy ra tại Ban Quản lý Dịch vụ Công ích TP. Nha Trang, Công ty TNHH Dũng Lợi và các công ty có liên quan.
(CLO) Hoạt động kinh doanh gặp khó, DIC Corp (DIG) mới hoàn thành 4,2% chỉ tiêu lợi nhuận cả năm. Công ty cũng vừa phải giải thể Ban quản lý Dự án DIC Him Lam sau 2 năm thành lập.
(CLO) Tạo ảnh chân dung chuyên nghiệp với Capcut AI trên điện thoại chỉ trong vài bước đơn giản. Biến ảnh thường thành tác phẩm nghệ thuật đầy sáng tạo và phong cách.
(CLO) Chính phủ Anh hôm thứ Hai đã công bố lệnh trừng phạt đối với 30 tàu được cho là thuộc "hạm đội bóng ma" của Nga, nâng tổng số tàu bị London áp đặt hạn chế lên 73.
(CLO) UBND TP HCM vừa có quyết định về ủy quyền thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn trong việc phê duyệt kế hoạch sửa chữa và quyết định đầu tư đối với các công trình trong công tác quản lý, bảo trì, bảo dưỡng hệ thống hạ tầng kỹ thuật (thoát nước đô thị, chiếu sáng đô thị và công viên cây xanh) sử dụng ngân sách nhà nước từ nguồn kinh phí chi thường xuyên.
(CLO) Hôm thứ Hai, cảnh sát Pakistan đã phải bắn hơi cay để ngăn chặn hàng nghìn người ủng hộ cựu Thủ tướng Imran Khan đang tiến vào thủ đô Islamabad của nước này.
(NB&CL) Với tổng chiều dài chính tuyến dự kiến khoảng 1.541km, tổng mức đầu tư khoảng 33 tỷ USD sở hữu quy mô chưa từng có tại Việt Nam, dự án Đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) trên trục Bắc – Nam được chính các doanh nghiệp Việt thừa nhận là “cơ hội trăm năm”. Tuy nhiên, để chớp được cơ hội này, lại là thách thức đòi hỏi doanh nghiệp Việt cần phải rất bền gan vững chí để vượt qua.
(NB&CL) Với nhiều cố gắng luật hóa các quy định cơ bản về nhà giáo, dự án Luật Nhà giáo dự kiến trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8 này, đang nhận được sự quan tâm rất lớn từ dư luận, được kỳ vọng sẽ khắc phục được những bất cập và kiến tạo hành lang pháp lý đột phá để phát triển đội ngũ nhà giáo trong thời gian tới. Theo các chuyên gia, nhà khoa học, nếu Luật Nhà giáo có chất lượng tốt, tính khả thi cao sẽ là động lực lớn để đưa sự nghiệp giáo dục Việt Nam lên tầm cao mới.
(NB&CL) Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo đang được các Đại biểu quan tâm bàn thảo trong chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Việc cơ quan quản lý đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo đem đến nhiều kỳ vọng, nhất là khi không ít quy định nhằm ngăn chặn quảng cáo sai sự thật trên không gian mạng đã được đề xuất. Trong đó, dư luận đặc biệt quan tâm tới 2 nội dung quy định về: quảng cáo trên không gian mạng; quyền cũng như nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo. Tuy nhiên, không ít ý kiến cho rằng, Dự thảo Luật (sửa đổi) còn một số quy định chưa thể giải quyết được thực tế vi phạm phát sinh hiện nay của hoạt động quảng cáo trên không gian mạng.
(NB&CL) Giai đoạn 2015-2021, biên chế trong đơn vị sự nghiệp công lập giảm hơn 236.000 người. Kết quả tinh giản biên chế tuy đạt mục tiêu song chưa thực sự hiệu quả. Việc tinh giản biên chế còn mang tính cơ học. Các chuyên gia cho rằng, sắp xếp, tinh giản bộ máy có vai trò quan trọng trong việc giảm sự tốn kém về tiền lương và tạo ra một hệ thống trả lương hiệu quả. Tranh luận tại nghị trường, nhiều Đại biểu Quốc hội cho rằng khó khăn về nguồn nhân lực hiện nay là hết sức to lớn, nên đột phá chính từ khâu này thì mới có thể gỡ được những điểm nghẽn đang cản trở sự phát triển của đất nước.
(NB&CL) Theo Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA), Việt Nam là một trong các quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Cho dù già hóa dân số là hệ quả tất yếu của việc mức sinh ngày càng thấp, tuổi thọ ngày càng cao, tuy nhiên, nếu không có ngay những chính sách thích ứng hiệu quả mang tầm quốc gia, thì những hệ luỵ của việc già hoá dân số là không thể lường hết được. Trên Diễn đàn Kỳ họp Quốc hội thứ 8, khoá XV vừa qua, đã có ý kiến về việc từ năm 2025 phải xây dựng khung chính sách quốc gia về phòng, chống già hóa dân số và điều chỉnh tỷ suất sinh thay thế, xem đây là vấn đề mang tính chất chiến lược.
(NB&CL) Temu là nền tảng bán lẻ trực tuyến xuyên biên giới của PDD Holdings (Trung Quốc), tập đoàn sở hữu trang thương mại điện tử Pinduoduo chuyên hàng giá rẻ. Nền tảng này ra mắt lần đầu tại Mỹ vào tháng 9/2022 và hiện bán hàng trực tiếp đến 82 quốc gia, vùng lãnh thổ. Nhiều đại biểu Quốc hội lo ngại tình trạng hàng hóa giá rẻ trên các sàn thương mại điện tử quốc tế như Temu sẽ tràn vào Việt Nam, gây ra tác động tiêu cực cho thị trường hàng hóa và ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp sản xuất trong nước. Cơn lốc Temu đang phơi bày rõ thế khó trập trùng của hàng Việt, nhưng đây cũng là cơ hội để chúng ta nhìn nhận lại và tìm ra hướng đi mới cho sản xuất nội địa.
(NB&CL) Các cơ quan báo chí hiện nay đang phải đối diện với việc sụt giảm doanh thu mạnh mẽ, trong bối cảnh các nền tảng mạng xã hội đã lấy đi phần lớn doanh thu quảng cáo. Dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) chính thức được trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 này. Hiện nay nhiều ý kiến đưa ra đề xuất nên giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho báo chí.
(NB&CL) Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, nền nông nghiệp Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội để nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững sản phẩm nông sản. Theo các chuyên gia, doanh nghiệp phải hợp tác để sản xuất quy mô lớn, đồng bộ và có sự liên kết từ khâu sản xuất, chế biến đến tiêu thụ giữa nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp. Việc liên kết chặt chẽ giữa các tác nhân trong chuỗi giá trị nông sản từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả và đảm bảo tính bền vững.
(NB&CL) Chuyển đổi số từ lâu đã được xem là chìa khoá mở ra cơ hội xây dựng mô hình nông nghiệp thông minh, bền vững và hiệu quả hơn, đảm bảo vị thế của nông nghiệp Việt Nam trên bản đồ thế giới. Trong đó, số hoá việc sản xuất lúa gạo là hướng đi cần được tăng tốc, đẩy mạnh, để chiếm lĩnh xa lộ nông nghiệp toàn cầu. Như nhắc nhở mới đây của Thủ tướng Phạm Minh Chính: “Phải thổi hồn vào cây lúa bằng công nghệ số, bằng phát triển xanh, bằng kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, bằng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo”.
(NB&CL) Sau 20 năm kể từ khi có Ngày Doanh nhân Việt Nam, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ; số doanh nghiệp thành lập mới không ngừng gia tăng, là một điểm sáng của nền kinh tế, phản ánh nhu cầu và nỗ lực phát triển trong bối cảnh đất nước còn đối diện rất nhiều khó khăn, thách thức. Kinh tế tư nhân ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong công cuộc phát triển kinh tế đất nước, góp phần nâng tầm vị thế đất nước bằng những “cuộc chơi” đẳng cấp quốc tế.