Mỹ cho phép thử nghiệm ghép thận lợn trên người

"Một giai đoạn rất lạc quan"

Mới đây, eGenesis, một công ty công nghệ sinh học chuyên phát triển thận lợn biến đổi gen, cho biết Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã chính thức cho phép tiến hành thử nghiệm lâm sàng trên người với thận lấy từ lợn của họ.

Ông Paul Conway, Chủ tịch chính sách và quan hệ toàn cầu của Hiệp hội Bệnh nhân Thận Hoa Kỳ, cho biết đây là "một giai đoạn rất lạc quan" cho những người bệnh.

Những con lợn của eGenesis đã được biến đổi gen bằng công cụ CRISPR. Mục đích là để loại bỏ gen tạo ra alpha-gal, một loại carbohydrate gây ra phản ứng đào thải nội tạng lợn ngay lập tức ở cơ thể người.

Vào ngày 14 tháng 6, Bệnh viện Đa khoa Massachusetts đã thực hiện ca ghép thận lợn thử nghiệm thứ ba cho ông Bill Stewart, 54 tuổi. Ông Stewart, với tiền sử cao huyết áp và chức năng thận chỉ còn 10–15%, đã phải chạy thận nhân tạo ba lần mỗi tuần trong hơn hai năm.

Ca phẫu thuật thành công đã giúp ông Stewart sớm trở lại cuộc sống bình thường. Ông đã có thể đi làm lại, tiếp tục công việc tại một tổ chức phi lợi nhuận và điều hành chương trình y học thể thao.

Hiện có hơn 100.000 người tại Mỹ đang chờ ghép tạng với 86% trong số đó cần một quả thận. Thời gian chờ đợi trung bình từ 3 đến 5 năm, nhưng nhiều trường hợp phải chờ lâu hơn. Trong bối cảnh đó, việc thử nghiệm lâm sàng ghép thận từ lợn mang lại hy vọng to lớn cho hàng chục nghìn bệnh nhân đang chờ đợi.

Những người tiên phong trong ghép thận lợn

Tháng 3/2024, Rick Slayman, 62 tuổi, trở thành bệnh nhân đầu tiên trên thế giới được ghép thận lợn chỉnh sửa gen tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts, nhưng qua đời hai tháng sau vì bệnh tim mạch không liên quan đến ca ghép.

Trước đó, tháng 1/2024, Tim Andrews, 67 tuổi, cũng được ghép thận lợn tại đây và đến nay vẫn sống khỏe, trở thành người duy trì lâu nhất với cơ quan cấy ghép này.

Nhóm của Tiến sĩ Robert Montgomery đã ghép thận lợn cho Lisa Pisano, 54 tuổi, kèm máy bơm tim cơ học vào tháng 4/2024, nhưng thận bị loại bỏ sau một tháng và bà qua đời vào tháng 7. Tháng 11 cùng năm, họ tiếp tục ghép cho Towana Looney, 53 tuổi, giúp bà sống không cần chạy thận 130 ngày trước khi phải cắt bỏ thận vì nhiễm trùng.

Các chuyên gia nhận định đây là bước tiến mới trong nghiên cứu ghép dị chủng, mở hy vọng cho hơn 800.000 người dân Hoa Kỳ bị suy thận giai đoạn cuối. Một khảo sát cho thấy trên 70% bệnh nhân sẵn sàng chấp nhận thận lợn nếu được FDA phê duyệt. Theo Giám đốc eGenesis Mike Curtis, chỉ có thử nghiệm trên quy mô lớn mới trả lời được liệu phương pháp này có hiệu quả trên nhiều bệnh nhân hay không.

Hiện tại, hai công ty công nghệ sinh học đang dẫn đầu trong lĩnh vực này là United Therapeutics và eGenesis. United Therapeutics dự kiến thực hiện tới 50 ca ghép trong năm nay, eGenesis kỳ vọng sẽ bắt đầu ca đầu tiên trước cuối năm và hoàn thành 33 ca trong vòng hai năm rưỡi tới.