Mỹ có thể mất nhiều năm để thu lợi từ thỏa thuận khoáng sản Ukraine

Theo các nhà tư vấn khai khoáng, việc phát triển các mỏ khoáng sản tại những quốc gia có ngành khai thác phát triển như Canada hay Úc thường mất 10–20 năm. Tại Ukraine, tình hình còn khó khăn hơn. Dữ liệu về các mỏ khoáng sản phần lớn đã lỗi thời, dựa trên khảo sát từ thời Liên Xô cách đây 30–60 năm, khiến việc xác định tính khả thi kinh tế trở nên bấp bênh.

Cơ sở hạ tầng thiết yếu như điện và giao thông bị tàn phá nặng nề sau ba năm Nga tấn công toàn diện. Khoảng 25% lãnh thổ Ukraine bị ô nhiễm bởi mìn, gây cản trở lớn cho các dự án khai thác.

Adam Webb, trưởng bộ phận khoáng sản tại Benchmark Minerals Intelligence, nhận định: “Ai nghĩ rằng khoáng sản sẽ nhanh chóng được khai thác từ Ukraine thì đang mơ mộng. Đầu tư vào một quốc gia đang chiến tranh là điều khó thuyết phục khi có những lựa chọn an toàn hơn”.

Ngoài ra, bảy trong số 24 dự án khai thác tiềm năng, bao gồm lithium, graphite và đất hiếm, nằm tại các khu vực do Nga kiểm soát, như Donetsk và Zaporizhzhia. Polokhivske, công ty Ukraine sở hữu một trong những mỏ lithium lớn nhất châu Âu, cho biết việc phát triển mỏ này gần như bất khả thi nếu không có sự đảm bảo an ninh từ phương Tây.

Dù lợi ích tài chính còn xa vời, Ukraine coi thỏa thuận này là bước đột phá chính trị, giúp củng cố sự ủng hộ từ Mỹ trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump tỏ ra do dự về viện trợ cho Kiev. Bộ trưởng Kinh tế Ukraine Yulia Svyrydenko nhấn mạnh thỏa thuận sẽ thu hút đầu tư toàn cầu và gửi tín hiệu rằng hợp tác lâu dài với Ukraine là đáng tin cậy.

Về lâu dài, nếu hòa bình được thiết lập, Ukraine có thể học hỏi mô hình của Chile, nơi chính phủ và công ty quốc doanh Codelco hợp tác với nhà đầu tư nước ngoài để khai thác đồng. Dù vậy, hành trình biến tài nguyên thành động lực kinh tế vẫn đầy thách thức, đòi hỏi hàng trăm triệu USD đầu tư và nhiều năm chuẩn bị.