Mỹ sẽ khôi phục quyền sở hữu súng cho hàng nghìn người có tiền án?

Trong số đó, có những người từng bị kết án vì tội danh không nghiêm trọng, đặc biệt liên quan đến bạo lực gia đình, tình trạng nhập cư hoặc sức khỏe tâm thần.

Đề xuất được đưa ra vào ngày 18/7 trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Donald Trump tiếp tục thúc đẩy các nỗ lực nới lỏng kiểm soát súng đạn, bao gồm cả việc giảm thuế đối với một số loại vũ khí theo Đạo luật Vũ khí Quốc gia Mỹ (NFA).

Nếu được thông qua, quy định mới sẽ khôi phục một cơ chế pháp lý gần như đã “đóng băng” từ đầu những năm 1990 do Quốc hội cắt ngân sách thực hiện: cho phép người có tiền án nộp đơn lên Tổng chưởng lý liên bang xin xét duyệt lại quyền sở hữu súng .

Dự luật cho phép xem xét từng trường hợp cụ thể, với các tiêu chí nhằm đảm bảo người xin cấp lại quyền không gây nguy hiểm cho cộng đồng và việc cấp lại không đi ngược lợi ích công cộng. Một số trường hợp sẽ bị loại trừ hoàn toàn như người nhập cư không có giấy tờ, tội phạm bạo lực và tội phạm tình dục.

Quy định mới sẽ giúp những người Mỹ từng bị cấm sở hữu súng có thêm cơ hội lấy lại quyền này, thay vì phải dựa vào những cách gần như không khả thi trước đây như xin ân xá liên bang (rất hiếm khi được chấp nhận), xóa án tích (với nhiều điều kiện nghiêm ngặt) hoặc theo đuổi các vụ kiện tụng tốn kém và kéo dài.

Nam diễn viên Mel Gibson là một ví dụ được hưởng lợi từ cơ chế này sau khi bị cấm do án nhẹ liên quan đến bạo lực gia đình năm 2011.

Nhiều tổ chức và chuyên gia pháp lý về quyền sở hữu súng đã hoan nghênh đề xuất mới. Luật sư Amy Bellantoni gọi đây là “một nỗ lực cần thiết và đã bị trì hoãn quá lâu”. Giám đốc điều hành Quỹ Tu chính án Thứ hai, Adam Kraut, nhấn mạnh: “Việc tái lập chương trình này có thể giúp hàng triệu người Mỹ lấy lại quyền hợp pháp của họ”.

Chủ tịch Trung tâm Luật Tu chính án Thứ hai, Chuck Michel, nhận định hàng nghìn người trên toàn nước Mỹ, đặc biệt là những cá nhân không có tiền án bạo lực, có thể được khôi phục quyền sở hữu súng vì “họ đã bị tước quyền cơ bản quá lâu mà không có lý do hiến định rõ ràng”.

Tuy nhiên, vẫn có những lo ngại từ giới vận động kiểm soát súng. David Pucino, Giám đốc pháp lý tại Trung tâm Luật Giffords, cảnh báo rằng đề xuất “để lại khoảng trống lớn cho sự tùy ý”, có thể bị lạm dụng nếu không được giám sát chặt chẽ, từ đó tạo điều kiện cho những người nguy hiểm sở hữu súng.

Tổng chưởng lý Pam Bondi, người ủng hộ mạnh mẽ quy định này, tuyên bố: “Trong quá khứ, nhiều người bị tước quyền sở hữu súng vĩnh viễn, bất kể họ có thực sự nguy hiểm hay không. Điều đó sẽ không còn nữa”.

Văn bản chính thức của đề xuất sẽ được công bố vào tuần tới.