Nhưng giáo sư Moja có thể cần phải chuyển đổi vị trí hai quốc gia đó. Lần đầu tiên sau 15 năm, Trung Quốc không còn là đất nước cung cấp số lượng sinh viên nước ngoài lớn nhất cho Mỹ.

Mỹ ngày càng phụ thuộc vào sinh viên Ấn Độ

Dữ liệu từ Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ cho thấy, tính đến tháng 9 năm nay, có hơn 320.000 sinh viên Ấn Độ đang có thị thực du học tại nước này – so với khoảng 254.000 từ Trung Quốc. Hầu hết người có thị thực đều là sinh viên đại học.

Số lượng sinh viên quốc tế từ Ấn Độ ghi danh đã tăng gấp đôi trong thập kỷ qua, với khoảng 1,8 triệu sinh viên từ nước này đang theo học tại các trường ở Hoa Kỳ trong thời gian đó. Năm 2022, số lượng sinh viên Ấn Độ theo học tại Stateside đã tăng đáng kể lên 64.300 trong khi con số của Trung Quốc giảm xuống còn 24.796.

“Sinh viên Ấn Độ chắc chắn đang lấp đầy khoảng trống do sinh viên Trung Quốc để lại và đang theo đuổi chương trình giáo dục sau đại học để đạt được những vị trí hàng đầu trong ngành công nghệ và các công việc liên quan đến STEM. Điều này không chỉ xảy ra ở Mỹ mà còn ở các nước khác”, giáo sư Moja cho biết.

Tại Anh, dữ liệu mới nhất được công bố vào tháng 11 năm ngoái cũng cho thấy Ấn Độ đã vượt qua Trung Quốc để trở thành nước nhận thị thực du học nhiều nhất trong ba quý đầu năm 2022.

Sinh viên Trung Quốc đã có những đóng góp đáng kể ở nhiều nước phương Tây, đặc biệt là Mỹ. Ví dụ, kỹ sư hàng không đầu tiên của Boeing, Wong Tsu, là sinh viên tốt nghiệp MIT sinh ra ở Bắc Kinh.

Nhưng trong những năm gần đây, Mỹ đã mất đi sức hấp dẫn đối với sinh viên so với các trường đại học hàng đầu Trung Quốc. Điều đó có nghĩa là trong tương lai, Mỹ sẽ ngày càng phải phụ thuộc nhiều hơn vào những sinh viên đến từ Ấn Độ và các nước khác để duy trì vị trí dẫn đầu trong các lĩnh vực nghiên cứu khoa học, công nghệ quốc phòng và công nghiệp công nghệ cao.

Sự thay đổi về nguồn nhân tài này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến năng lực toàn cầu của Mỹ vẫn chưa rõ ràng.

Khác biệt về tính cách và mức độ hoàn thành công việc

Mặc dù có những điểm tương đồng giữa sinh viên Ấn Độ và Trung Quốc, chẳng hạn như đạo đức làm việc, nhưng cũng có những khác biệt. Một quan điểm phổ biến cho rằng người đến từ Ấn Độ rất phù hợp với vai trò lãnh đạo, trong khi những người đến từ Trung Quốc lại giỏi giải quyết vấn đề. Mặc dù một số nghiên cứu khoa học dường như ủng hộ lý thuyết này nhưng nhiều nhà nghiên cứu đã cảnh báo rằng không nên giải thích quá mức.

Theo Bộ Giáo dục Trung Quốc, kể từ khi cải cách và mở cửa năm 1978 cho đến cuối năm 2021, khoảng 8 triệu sinh viên đã đi du học.

Một bài báo đăng trên tạp chí PNAS năm nay cho biết 17% tổng số bằng tiến sĩ khoa học và kỹ thuật năm 2020 của Hoa Kỳ thuộc về sinh viên nước ngoài đến từ Trung Quốc. Báo cáo cũng cho biết từ năm 2005 đến năm 2015, khoảng 87% người gốc Trung Quốc có bằng tiến sĩ đều có ý định ở lại Hoa Kỳ.

Wang Haoran, Giám đốc điều hành của công ty khoa học sinh học Newland, cho biết khi trao đổi với một số nhà khoa học đang làm việc ở Mỹ, ông nghe nói rằng việc tuyển dụng các nhà nghiên cứu sau tiến sĩ có năng lực ngày càng khó khăn hơn khi các tài năng trẻ Trung Quốc không muốn sang Mỹ.

Theo quan sát của ông, sinh viên gốc Mỹ có nhiều khả năng bị thu hút bởi Phố Wall và các công việc lương cao khác, chỉ một số ít chọn đảm nhận những công việc đòi hỏi khắt khe và phức tạp như lập trình viên trong các công ty công nghệ và kỹ sư trong ngành sản xuất. Đó là những vị trí tuyển dụng thường được lấp đầy bởi các chuyên gia trẻ Trung Quốc.

Một nhà vật lý tại Đại học Thanh Hoa, cho biết nhìn chung sinh viên Trung Quốc thường được coi là siêng năng, đáng tin cậy và thực tế, trong khi sinh viên Ấn Độ được cho là có khả năng giao tiếp tốt hơn nhưng có thể không đáng tin cậy bằng khi hoàn thành nhiệm vụ thực tế.

Trong khi đó, tại một hội nghị được tổ chức vào cuối năm 2022, Bộ trưởng Tài chính và Doanh nghiệp của Liên minh Ấn Độ Nirmala Sitharaman tự hào nói rằng giáo dục đại học của Ấn Độ đã góp phần đào tạo ra những giám đốc điều hành công ty giỏi nhất trên toàn cầu, đồng thời nói thêm rằng khoảng 25% tổng số công ty khởi nghiệp ở Silicon Thung lũng được quản lý bởi “người gốc Ấn Độ”.

Một số nhà khoa học đã tuyển dụng cả sinh viên Trung Quốc và Ấn Độ vào phòng thí nghiệm của họ, nói rằng cả hai nhóm đều thông minh và chăm chỉ. Tuy nhiên, ấn tượng mà nhiều người cho rằng họ có là sinh viên Trung Quốc có thể tương đối bảo thủ và kém thành thạo trong giao tiếp, trong khi sinh viên đến từ Ấn Độ có xu hướng cởi mở hơn và thích nghi với cuộc sống ở Mỹ dễ dàng hơn.

Giáo sư Moja cho biết, với tư cách là nhóm người nhập cư ngày càng tăng, sinh viên quốc tế luôn thu hút sự chú ý.

“Có mối lo ngại vì sự sụt giảm về số lượng sinh viên quốc tế sẽ dẫn đến tổn thất về thu nhập cho các trường đại học và hệ thống kinh tế nói chung. Mất kỹ năng và chuyển giao cũng thu hút sự chú ý”.

Điều này đặc biệt xảy ra khi một số sinh viên sáng giá nhất của Trung Quốc ngày càng quyết định không theo đuổi việc học thêm ở Mỹ.

Nhưng một số học giả cũng bày tỏ sự lạc quan.

“Mỹ là một quốc gia hòa nhập và đa văn hóa, được hình thành từ nguồn trí tuệ từ khắp nơi trên thế giới”, Wang Haoran nói và cho biết thêm đó là một lợi thế sẽ giúp nước này giải quyết mọi vấn đề thiếu hụt nhân tài về lâu dài.

Giáo sư Moja cho biết một nhóm khác có thể sẽ thống trị các công việc và cơ hội hàng đầu, do đó lấp đầy khoảng trống tài năng đang tồn tại vào thời điểm hiện tại.

Tuy nhiên, một số chuyên gia khác cho rằng, Ấn Độ không nên chỉ thay thế Trung Quốc, nó không nên chỉ là trọng tâm duy nhất cho việc tuyển dụng sinh viên quốc tế. Các tổ chức của Hoa Kỳ vẫn cần thu hút lượng sinh viên quốc tế đa dạng và Ấn Độ chỉ nên là một quốc gia mà họ xem xét trong số những quốc gia khác.

Cụ thể, ở các khu vực như Nam Á và Châu Phi, có rất nhiều tài năng nhưng lại thiếu cơ hội.

Hồng Vân (Theo SCMP)