Nắng nóng kinh khủng ở châu Âu, nhưng tại sao người dân không dùng điều hòa?

Một đợt nắng nóng khắc nghiệt đang hoành hành tại nhiều khu vực ở châu Âu, buộc hàng triệu người dân phải vật lộn để thích nghi với nền nhiệt cao kỷ lục. Cái nóng không chỉ diễn ra vào ban ngày mà còn kéo dài suốt đêm, với một số nơi ghi nhận nhiệt độ không xuống dưới khoảng 32 độ C.

Trong khi điều hòa là rất phổ biến ở châu Á, Bắc Mỹ và nhiều nơi khác, ở châu Âu, việc làm mát lại không dễ dàng. Phần lớn các ngôi nhà không được trang bị hệ thống điều hòa, thay vào đó người dân chỉ có thể dựa vào quạt, túi chườm đá hoặc tắm nước lạnh để xua tan cái nóng.

Lịch sử thời tiết

Sự khác biệt này phần lớn bắt nguồn từ lịch sử thời tiết. Châu Âu, đặc biệt là khu vực phía bắc, vốn ít khi phải đối mặt với những đợt nóng kéo dài. Theo chuyên gia, việc sử dụng điều hòa không phổ biến bởi vì trong quá khứ, gần như không có nhu cầu.

Tại Hoa Kỳ, gần 90% hộ gia đình có điều hòa, trong khi ở châu Âu chỉ khoảng 20%, thậm chí thấp hơn tại một số quốc gia. Ở Anh, chỉ khoảng 5% hộ có điều hòa, còn ở Đức, con số này chỉ là 3%.

Chi phí đắt đỏ

Ngoài ra, chi phí là một rào cản lớn. Ở nhiều quốc gia châu Âu, giá năng lượng cao hơn đáng kể so với ngay cả với những quốc gia phát triển khác. Cuộc khủng hoảng năng lượng sau cuộc xung đột Nga - Ukraine năm 2022 càng khiến chi phí vận hành điều hòa vượt quá khả năng chi trả của nhiều người.

Khi biến đổi khí hậu khiến các đợt nắng nóng đến sớm hơn, kéo dài và khắc nghiệt hơn, một câu hỏi đang được đặt ra: Liệu châu Âu có nên thay đổi cách tiếp cận đối với điều hòa, từ một thứ xa xỉ trở thành một nhu cầu thiết yếu?

Kiến trúc không phù hợp

Tại các nước Nam Âu, nhiều ngôi nhà được xây dựng với tường dày, cửa sổ nhỏ và thiết kế tối ưu luồng gió để giữ mát tự nhiên. Tuy nhiên, ở phần lớn châu Âu, các công trình không được thiết kế để chống nóng, thậm chí nhiều nhà được xây từ thế kỷ 19, trước cả khi điều hòa ra đời.

Việc lắp hệ thống làm mát trung tâm trong các ngôi nhà cũ cũng gặp nhiều trở ngại, từ chi phí đến thủ tục hành chính. Tại Anh, chính quyền đôi khi từ chối lắp điều hòa ở khu bảo tồn vì ảnh hưởng thẩm mỹ bên ngoài.

Châu Âu đã cam kết "trung hòa khí hậu" vào năm 2050. Máy điều hòa không chỉ tiêu tốn điện mà còn đẩy nhiệt ra ngoài, khiến làm thành phố nóng thêm. Một nghiên cứu tại Paris cho thấy điều hòa có thể làm tăng nhiệt độ ngoài trời thêm 2–4°C.

Một số quốc gia đã giới hạn sử dụng điều hòa. Tây Ban Nha yêu cầu máy lạnh nơi công cộng không được đặt dưới 27°C.

Báo cáo của IEA dự đoán EU sẽ có 275 triệu máy điều hòa vào năm 2050, gấp đôi năm 2019. Giám đốc một công ty điều hòa ở Anh, cho biết nhu cầu lắp đặt đã tăng gấp ba trong vòng 5 năm qua.