Nền kinh tế lớn thứ 5 trên thế giới lao đao

Thủ tướng Boris Johnson cuối cùng đã bị buộc phải từ chức vào hôm thứ 5 sau khi hàng chục thành viên trong đảng của ông rời bỏ chính phủ sau một vụ bê bối đạo đức.

Uy tín của ông bên ngoài quốc hội cũng bị giảm sút nghiêm trọng do lạm phát gia tăng và sự trì trệ trong nền kinh tế Anh, cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt có nguy cơ làm nghèo thêm hàng triệu người Anh trong mùa đông này và có thể sẽ xảy ra một cuộc chiến thương mại gây tổn hại với Liên minh châu Âu.

Chứng khoán Anh đã tăng trước các báo cáo rằng Thủ tướng Johnson đang chuẩn bị từ chức và đồng bảng Anh tăng 0,75% lên mức 1,20 USD - phục hồi nhẹ từ mức thấp nhất trong hai năm qua.

Walid Koudmani, trưởng nhóm phân tích thị trường tại nhà môi giới XTB, viết trog trong một lưu ý cho khách hàng rằng: “Mặc dù thị trường Anh cho thấy một số dấu hiệu tăng trưởng nhưng đừng nhầm lẫn, đồng bảng Anh vẫn yếu do tình trạng tồi tệ của nền kinh tế Anh đang kém hiệu quả so với các nước khác, và có khả năng đi vào suy thoái.”

Bất cứ ai vươn lên từ đống đổ nát trong chính quyền của mình với tư cách là nhà lãnh đạo mới của Đảng Bảo thủ và đất nước, họ phải đối mặt với một loạt thách thức kinh tế và tài chính bất thường.

Anh có tỷ lệ lạm phát cao nhất trong nhóm G7

Mọi nền kinh tế lớn trên thế giới đều phải gánh chịu hậu quả kéo dài của đại dịch đối với chuỗi cung ứng, và cú sốc về chi phí năng lượng và lương thực do cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine hồi tháng 2.

Nhưng Anh dường như đã phải hứng chịu nhiều tồi tệ hơn hầu hết các nước khác. Lạm phát tại quốc gia này đã đạt mức cao nhất trong 40 năm là 9,1% vào tháng 5, cao nhất trong nhóm các nền kinh tế hàng đầu thế giới G7 - và được dự báo sẽ tăng trên 11% vào cuối năm nay bất chấp một loạt các đợt tăng lãi suất.

Tác động trực tiếp của Brexit - thành tựu đặc biệt của Thủ tướng Johnson trong chính phủ - đã làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu lao động và tăng chi phí hoạt động cho các doanh nghiệp. Chi phí nhập khẩu cũng tăng cao hơn do giá đồng bảng Anh giảm mạnh trong năm nay.

Giá thực phẩm và nhiên liệu tăng đã tạo ra cuộc khủng hoảng về chi phí sinh hoạt tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ, buộc các hộ gia đình có thu nhập thấp phải lựa chọn giữa việc dùng tiền để mua nhiên liệu sưởi ấm hoặc mua thực phẩm.

Chính phủ Thủ tướng Johnson đã hứa hỗ trợ 400 bảng Anh (502 USD) cho mỗi gia đình để giúp đỡ hàng triệu người đang gặp khó khăn trong việc thanh toán hóa đơn năng lượng của họ. Chính phủ cũng đã cúi đầu trước áp lực vào tháng trước và công bố khoản thuế 5 tỷ bảng Anh (6,3 tỷ USD) đối với lợi nhuận thu được của các công ty dầu khí.

Nhưng những nỗ lực đó đang bị nuốt chửng. Theo Ngân hàng Anh, thu nhập khả dụng đang có xu hướng giảm mạnh do chi phí năng lượng và thực phẩm tăng cao. Và những hóa đơn chi phí năng lượng và thực phẩm sắp trở nên tồi tệ hơn rất nhiều.

Hóa đơn năng lượng trung bình hàng năm của hộ gia đình có thể tăng khoảng 50% lên 3.000 bảng Anh (3.600 USD).Các hộ gia đình ở Anh đặc biệt bị ảnh hưởng bởi sự suy giảm liên tục về mức sống.

Adam Corlett, nhà kinh tế chính của tổ chức cho biết: “Kỷ lục nghèo nàn gần đây về mức sống tại Anh - đặc biệt là sự sụp đổ hoàn toàn của tăng trưởng thu nhập đối với các hộ gia đình nghèo trong 20 năm qua – cần phải được khắc phục ngay trong thập kỷ tới.”

Và đang hướng tới mức tăng trưởng thấp nhất ...

Nếu không có sự tăng trưởng mạnh mẽ hơn, sự sụt giảm về thu nhập khả dụng sẽ không thể khắc phục được. Và có rất ít triển vọng về điều đó sớm. Trên khắp thế giới, sự phục hồi mạnh mẽ trong tăng trưởng kinh tế đang bị kéo xuống. Và nước Anh còn ở một vị trí đặc biệt tồi tệ hơn với một cuộc suy thoái đang rình rập.

Nền kinh tế lớn thứ năm thế giới đã ngừng tăng trưởng vào tháng 2 và bắt đầu thu hẹp vào tháng 3. Theo Văn phòng Thống kê Quốc gia, sự sụt giảm này đã tăng tốc vào tháng 4, khi GDP ước tính đã giảm 0,3%, với cả ba lĩnh vực chính của nền kinh tế - dịch vụ, chế tạo và xây dựng - đều đi ngược lại. Doanh số bán lẻ trong tháng 5 đã giảm trong tháng thứ hai liên tiếp.

Và có nhiều tin xấu ở phía trước. Trong một báo cáo về sự ổn định tài chính được công bố vào đầu tuần này, Ngân hàng Trung ương Anh nói rằng triển vọng của nền kinh tế Anh đã “xấu đi về mặt vật chất.”

Tháng trước, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế có trụ sở tại Paris dự báo rằng nền kinh tế Anh đang đi đến trì trệ, với mức tăng trưởng bằng không trong dự báo GDP cho năm 2023. Đó sẽ là thành tích tồi tệ nhất trong nhóm các nước G7 trong năm tới.

Tăng trưởng yếu là tin xấu đối với nợ chính phủ, vốn đã lên tới hơn 90% GDP do các biện pháp được thực hiện để giúp các doanh nghiệp và hộ gia đình đối phó với đại dịch và khủng hoảng năng lượng.

Cơ quan giám sát tài khóa của chính phủ - Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách (OBR) của Anh cho biết “nợ chính phủ được dự báo sẽ vượt qua 250% GDP trong dài hạn”.

Điều đó có nghĩa là có rất ít cơ hội để chính phủ Anh thực hiện các cam kết cắt giảm thuế hoặc chi tiêu lớn.

OBR cho biết thêm: “Tất cả điều này làm tăng thêm một triển vọng đầy thách thức cho các chính phủ Anh trong tương lai khi họ điều hành nền kinh tế và tài chính công của đất nước trong những năm tới”.

Huy Hoàng (Theo CNN)