Nga dự định tiếp tục bán tài sản để gồng gánh chi phí quân sự
(CLO) Nga lên kế hoạch bán tài sản nhà nước giữa áp lực ngân sách quốc phòng, nhưng giới quan sát lo ngại đây chỉ là “tư nhân hóa hình thức” thiếu chuyển giao thực chất.
Nga đang chuẩn bị bán một phần tài sản của các công ty nhà nước quan trọng nhất trong nỗ lực huy động vốn. Động thái này nhằm mục đích hỗ trợ ngân sách quốc phòng đang phình to và thu hút đầu tư tư nhân trong bối cảnh nền kinh tế chịu tác động từ các lệnh trừng phạt.
Bộ trưởng Tài chính Anton Siluanov đã xác nhận thông tin này vào thứ Sáu, cho biết các công ty trong lĩnh vực năng lượng, giao thông vận tải và tài chính sẽ được xem xét để bán.
Tuy nhiên, lịch sử cho thấy các vụ bán tài sản trước đây của Nga thường không thực sự chuyển giao quyền kiểm soát ra khỏi tay nhà nước. Thay vào đó, những giao dịch này thường được thiết kế phức tạp để tạo ấn tượng về việc tư nhân hóa.
Một ví dụ điển hình là thương vụ bán 19,5% cổ phần của Rosneft cho Glencore và Qatar vào năm 2016.
Dù được công bố rộng rãi, nhiều cuộc điều tra và thông tin rò rỉ sau đó tiết lộ rằng thương vụ này chủ yếu được tài trợ nội bộ qua các ngân hàng Nga và được cấu trúc để trông giống như có sự tham gia của vốn nước ngoài. Kết quả là Rosneft vẫn nằm dưới sự kiểm soát của nhà nước.
Lần này, động lực thúc đẩy kế hoạch bán tài sản càng trở nên cấp bách. Ngân sách liên bang Nga đang chịu áp lực lớn từ chi phí quân sự tăng cao, trong khi các lệnh trừng phạt của phương Tây khiến nước này khó tiếp cận nguồn tài chính quốc tế.
Việc vay vốn trong nước cũng không dễ dàng khi lãi suất lên tới 20%, khiến tư nhân hóa trở thành một trong những giải pháp hiếm hoi để huy động vốn, ít nhất là trên lý thuyết.
Dẫu vậy, không ít người tỏ ra nghi ngờ về hiệu quả thực sự của kế hoạch này. Trước đây, nhà nước Nga từng nhiều lần cam kết tư nhân hóa nhưng thường trì hoãn hoặc điều chỉnh khi gặp phải các yếu tố bất lợi về chính trị hay giá cả.
Ngay cả khi một số cổ phần được bán, giới quan sát cho rằng rất khó có sự chuyển giao quyền kiểm soát thực chất. Điện Kremlin dường như không sẵn sàng nới lỏng quyền kiểm soát đối với các tài sản chiến lược như dầu mỏ, khí đốt và ngân hàng.
Việc bán tài sản lần này có thể mang lại nguồn tiền ngắn hạn và tạo ra những tiêu đề hấp dẫn cho Diễn đàn Kinh tế St. Petersburg.
Thế nhưng, nếu thiếu đi những cải cách cấu trúc hoặc sự tham gia thực sự từ các nhà đầu tư nước ngoài, kế hoạch tư nhân hóa này có nguy cơ chỉ dừng lại ở mức bề nổi mà không tạo ra thay đổi đáng kể.