Nga giảm xuất khẩu than sang châu Âu, chuyển hướng sang Trung Quốc và Ấn Độ
(CLO) Xuất khẩu than Nga sang châu Âu giảm hơn nửa giai đoạn 2020-2024, trong khi sang Ấn Độ vọt 22,5 triệu tấn.
Trong năm năm qua, xuất khẩu than của Nga sang châu Âu đã giảm đáng kể, với năm 2024 đánh dấu sự sụt giảm mạnh, theo báo cáo từ Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA). Để bù đắp, Nga đã chuyển hướng xuất khẩu sang các thị trường châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, Ấn Độ và Hàn Quốc.
Theo EIA, lượng than Nga xuất sang châu Âu từ năm 2020 đến năm 2024 đã giảm hơn một nửa, trong khi lượng than xuất sang Ấn Độ tăng gấp đôi.
Riêng Trung Quốc chiếm hơn một nửa tổng lượng than xuất khẩu của Nga trong năm 2024. Sự chuyển hướng này trùng hợp với các lệnh trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU) có hiệu lực đầy đủ từ tháng 8 năm 2022, đồng thời thúc đẩy xuất khẩu than từ Mỹ sang châu Âu.
Tuy nhiên, dữ liệu từ EIA cũng cho thấy Ấn Độ gia tăng nhập khẩu than nhiệt, chủ yếu sử dụng cho các nhà máy nhiệt điện, từ Mỹ trong cùng giai đoạn.
Nga đã bù đắp cho sự sụt giảm xuất khẩu than sang châu Âu bằng cách tăng cường xuất khẩu sang châu Á, với các thị trường chính là Trung Quốc, Ấn Độ và Hàn Quốc, theo EIA. Kể từ năm 2020, Trung Quốc trở thành nước nhận than lớn nhất từ Nga, chiếm hơn một nửa tổng lượng than xuất khẩu của nước này trong năm 2024.
Báo cáo nêu rõ, xuất khẩu than của Nga sang Ấn Độ đã tăng từ khoảng 8,3 triệu tấn vào năm 2020 lên khoảng 22,5 triệu tấn vào năm 2024. Sự gia tăng này phản ánh nhu cầu điện ngày càng lớn tại Ấn Độ, khiến nước này đẩy mạnh nhập khẩu than kể từ năm 2021.
Theo số liệu từ chính phủ Ấn Độ, trong năm tài khóa 2025, nước này nhập khẩu khoảng 243,62 triệu tấn than, giảm nhẹ so với con số 264,53 triệu tấn trong năm tài khóa 2024.
Không chỉ Nga, Mỹ cũng ghi nhận sự gia tăng xuất khẩu than nhiệt sang Ấn Độ trong năm năm qua. Cụ thể, Ấn Độ nhập khẩu 14,38 triệu tấn than từ Mỹ trong năm 2023 và 13,25 triệu tấn trong năm 2024, mức cao nhất trong hơn một thập kỷ.
Trong giai đoạn 2020-2024, trung bình Ấn Độ nhập 10,6 triệu tấn than mỗi năm từ Mỹ, so với mức trung bình 6 triệu tấn trong giai đoạn 2015-2019.
Theo báo cáo tháng 9 năm 2024 của EIA, xuất khẩu than nhiệt của Mỹ sang châu Á và châu Phi tăng mạnh trong nửa đầu năm 2024, đẩy tổng lượng than xuất khẩu (bao gồm than nhiệt và than luyện kim) lên 48 triệu tấn, so với 44,5 triệu tấn trong nửa đầu năm 2023.
Xuất khẩu than nhiệt từ Mỹ sang châu Á tăng 19%, tương đương khoảng 2 triệu tấn, trong nửa đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm 2023, chủ yếu nhờ nhu cầu từ Ấn Độ và Trung Quốc.
Trong năm 2023, Ấn Độ chiếm 57% lượng than nhiệt xuất khẩu của Mỹ sang châu Á và tiếp tục nhận lượng lớn than nhiệt từ Mỹ trong nửa đầu năm 2024, đặc biệt từ các khách hàng công nghiệp trong lĩnh vực sản xuất gạch.