Mới đây Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (VPbank) đã tăng mạnh lãi suất huy động VND thêm 0,1% - 0,7% đối với kỳ hạn từ 13 tháng trở lên với một loạt các gói sản phẩm như: Tiết kiệm thường, Tiết kiệm lĩnh lãi định kỳ, Tiết kiệm trả lãi trước, Tiết kiệm trực tuyến, Bảo chứng thấu chi, Phát Lộc Thịnh Vượng, An Thịnh Vượng, Tài Lộc Thịnh Vượng, Tiết kiệm TIMO… Tuy nhiên, để đạt được kỳ vọng về huy động vốn, VPbank cũng không ngần ngại đưa ra mức lãi suất cao nhất lên tới 8,5%/năm đối với kỳ hạn từ 13 tháng và 8,6%/năm với kỳ hạn từ 18 tháng đối với sản phẩm Phát Lộc Thịnh Vượng. Đây được xem là mức lãi suất huy động cao nhất trên thị trường ngân hàng hiện nay.

Không chỉ có VPbank, MBbank cũng  đã điều chỉnh tăng lãi suất huy động. Theo đó, MB tăng lãi suất huy động kỳ hạn 1 tháng lên 4,7%/năm, 3 tháng lên 5,3%/năm, 6 và 9 tháng lên 6%/năm, tăng 0,1 - 0,2% so với biểu lãi suất cũ. Tại ACB, khách hàng gửi kỳ hạn 6 tháng được hưởng lãi suất 6,1%/năm, tăng 0,2% so với trước. Bên cạnh tăng lãi suất hút tiền gửi, phát hành trái phiếu để bổ sung vốn cấp 2 cũng rất sôi động ở nhiều ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, ACB, HDBank, VIB, MB…

Cuối năm luôn là dịp các ngân hàng vào cuộc chạy đua để huy động vốn.

Có nhiều phân tích được đưa ra lý giải cho việc chạy đua tăng lãi suất huy động dịp cuối năm, trong đó có các yếu tố như thanh khoản ngân hàng thương mại sụt giảm; yếu tố mùa vụ; mua ngoại tệ phục vụ nhu cầu thị trường và giải ngân vốn ngân sách tăng làm giảm lượng tiền gửi của Kho bạc Nhà nước. Trong bản báo cáo nhận định thị trường mà bộ phận nghiên cứu của công ty chứng khoán SSI vừa đưa ra nhận định, các ngân hàng thương mại cần chuẩn bị cho yêu cầu giảm giới hạn tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn từ 45% hiện nay xuống 40% từ 1/1/2019. Vì vậy, mặt bằng lãi suất trong ngắn hạn sẽ đứng ở mức cao.

Tuy nhiên theo một số chuyên gia, thực ra việc tăng lãi suất huy động của các ngân hàng hiện nay đều xuất phát chủ yếu từ hai yếu tố khách quan và chủ quan. Ngoài việc các ngân hàng tăng cường huy động vốn đáp ứng nhu cầu thời vụ giai đoạn cuối năm, chuẩn bị nguồn vốn nhiều hơn cho ngắn hạn, trung hạn và dài hạn thì còn có lý do các ngân hàng không thể đứng yên khi nhìn các ngân hàng bạn tăng lãi suất. Do vậy làn sóng lãi suất huy động vốn đã mang tính chất cộng hưởng, dây chuyền đó là còn chưa kể đến lý lo nợ xấu.

Theo chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực, về cơ bản lãi suất đầu ra khó có thể tăng được vì Chính phủ đã chỉ đạo và Ngân hàng Nhà nước cũng đưa ra quyết tâm cố gắng ổn định mặt bằng lãi suất từ nay đến cuối năm. Theo đó, để đạt được lợi nhuận như kỳ vọng, các ngân hàng nên tiếp tục quản lý chi phí tốt hơn, đa dạng hóa dịch vụ để tăng nguồn thu bù đắp thiếu hụt chi phí cho lãi suất hoặc đẩy mạnh hơn bán lẻ, cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa. Cũng tại phiên họp thường kỳ Chính phủ vừa qua, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu cần có phương án ngay từ bây giờ đến cuối năm để đảm bảo không tăng lãi suất huy động, lãi suất liên ngân hàng, thu hút mạnh mẽ kiều hối. Và theo ý kiến của không ít chuyên gia ngành, việc chạy đua lãi suất để huy động vốn của các ngân hàng hiện nay là một việc làm chưa có những lý do thuyết phục.

Phương Linh