Ngân hàng lớn nhất Nga cảnh báo nền kinh tế đang gặp nguy
(CLO) Sberbank cảnh báo kinh tế Nga rơi vào đình trệ kỹ thuật, thâm hụt ngân sách 4.880 tỷ ruble, GDP 2025 chỉ dự báo tăng 1,2%.
Nền kinh tế Nga đang đối diện với những khó khăn đáng kể, khi tăng trưởng gần như chững lại và các áp lực từ nhiều phía ngày càng gia tăng.
Những cảnh báo từ giới lãnh đạo ngành tài chính và các số liệu kinh tế gần đây cho thấy quốc gia này đang bước vào giai đoạn được gọi là "tình trạng đình trệ kỹ thuật", với nguy cơ suy thoái kéo dài nếu không có các biện pháp điều chỉnh kịp thời.
Theo ông German Gref, Tổng giám đốc Sberbank - ngân hàng lớn nhất Nga, nền kinh tế nước này đã rơi vào trạng thái "đình trệ kỹ thuật" trong quý 2 năm nay.
Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Phương Đông, ông Gref cho biết tăng trưởng kinh tế gần như bằng không trong các tháng 7 và 8. Nguyên nhân chính được ông chỉ ra là chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương Nga, với lãi suất từng chạm mức hơn 20% trước khi giảm xuống còn 18%.
Ông Gref nhấn mạnh rằng mức lãi suất hiện tại vẫn chưa đủ để kích thích nền kinh tế phục hồi. Theo dự báo nội bộ của Sberbank, lãi suất có thể giảm xuống khoảng 14% vào cuối năm, nhưng con số này vẫn không đủ để thúc đẩy tăng trưởng.
Ông cho rằng chỉ khi lãi suất giảm xuống 12% hoặc thấp hơn, nền kinh tế mới có cơ hội phục hồi, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát vẫn ở mức cao.
Ông Gref cũng cảnh báo về tầm quan trọng của việc tránh để nền kinh tế rơi vào trạng thái đình trệ kéo dài. "Chúng ta cần thoát khỏi giai đoạn làm mát nền kinh tế một cách có kiểm soát, để không dẫn đến tình trạng đình trệ. Khởi động lại nền kinh tế sau đó sẽ khó khăn hơn nhiều so với việc làm mát nó," ông nói tại diễn đàn.
Theo số liệu từ Bộ Tài chính Nga, thâm hụt ngân sách từ tháng 1 đến tháng 7 năm nay đã đạt 4.880 tỷ rubles (khoảng 61,1 tỷ USD), vượt xa dự báo cả năm chỉ trong hơn nửa năm.
Tình trạng này một phần do xuất khẩu của Nga gặp khó khăn, chịu tác động từ giá dầu toàn cầu giảm, đồng rubles tăng giá và các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ của Nga.
Theo tờ Kommersant, doanh thu từ dầu mỏ và khí đốt của Nga trong tháng 8 giảm 36% so với tháng 7, đánh dấu tháng giảm thứ tư liên tiếp.
Bên cạnh đó, các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái từ Ukraine đã gây thiệt hại đáng kể cho xuất khẩu khí đốt của Nga, thậm chí dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn cung trong nước.
Các nhà phân tích ước tính rằng khoảng 15-20% sản lượng nhiên liệu của Nga hiện đang bị gián đoạn, khiến nước này phải kéo dài lệnh cấm xuất khẩu nhiên liệu đến tháng 9.
Tại Diễn đàn Kinh tế Phương Đông, Bộ Phát triển Kinh tế Nga cũng thừa nhận rằng nền kinh tế đang "làm mát nhanh hơn dự kiến". Bộ trưởng Phát triển Kinh tế và Thương mại Maxim Reshetnikov cho biết cơ quan này đang điều chỉnh dự báo kinh tế vĩ mô và sẽ sớm trình lên chính phủ.
Trong kịch bản cơ sở, một số chỉ số sẽ được điều chỉnh so với dự báo hồi tháng 4, do những thay đổi rõ rệt trong bối cảnh kinh tế hiện tại.
Theo một nguồn tin thân cận với quá trình dự báo ngân sách, tăng trưởng GDP của Nga trong năm 2025 có thể chỉ đạt 1,2%, giảm đáng kể so với mức 2,5% được dự báo trước đó. Điều này phản ánh những thách thức lớn mà nền kinh tế Nga đang phải đối mặt, từ lãi suất cao, thâm hụt ngân sách đến sự sụt giảm trong lĩnh vực năng lượng.
Các chuyên gia nhận định rằng Nga đang phải đối mặt với một "cơn bão hoàn hảo" gồm lãi suất cao, thâm hụt ngân sách tăng vọt và doanh thu từ dầu khí sụt giảm.
Những khó khăn này càng trở nên nghiêm trọng hơn trong bối cảnh các biện pháp trừng phạt quốc tế và những thách thức về cơ sở hạ tầng năng lượng.
Một số ý kiến cho rằng nếu không có các chính sách điều chỉnh phù hợp, nguy cơ suy thoái kéo dài là hoàn toàn có thể xảy ra.
Dù vậy, một số nhà phân tích, như ông Alexander Kolyandr từ Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu (CEPA), cho rằng Điện Kremlin có thể chấp nhận giai đoạn tăng trưởng thấp trong ngắn hạn.
Tuy nhiên, nếu giá dầu tiếp tục giảm, nguồn thu ngân sách sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, làm gia tăng nguy cơ suy thoái kéo dài.
Trong bối cảnh hiện tại, Nga cần những giải pháp quyết liệt để cân bằng giữa việc kiểm soát lạm phát và kích thích tăng trưởng kinh tế. Nếu không, nền kinh tế nước này có thể đối mặt với những thách thức lớn hơn trong thời gian tới.