Ngân hàng trung ương Nga cảnh báo chiến lược kinh tế của Moscow đang đi sai hướng

Các nhà hoạch định chính sách Nga đang tập trung quá mức vào việc kiểm soát lạm phát, dẫn đến việc bỏ qua bức tranh toàn cảnh về tăng trưởng kinh tế.

Đây là nhận định từ ông German Gref, Tổng Giám đốc Sberbank, một trong những ngân hàng quyền lực nhất nước này, tại Hội đồng Nhà nước về Chính sách Dân số và Gia đình vào hôm thứ Năm tuần trước.

Ông Gref nhấn mạnh rằng sự ám ảnh với lạm phát gần đây đã khiến các nhà chức trách phần nào quên đi tầm quan trọng của tăng trưởng kinh tế.

Ông cảnh báo rằng nếu không có tăng trưởng, Nga sẽ khó giải quyết các vấn đề xã hội hoặc các thách thức khác. Theo ông, tăng trưởng kinh tế phụ thuộc vào hai yếu tố chính: năng suất lao động và số lượng người tham gia lực lượng lao động. Tuy nhiên, cả hai yếu tố này đang chịu áp lực lớn.

Để đạt được tăng trưởng, ông Gref cho rằng Nga cần tích cực ứng dụng trí tuệ nhân tạo, robot và các công nghệ mới. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi đầu tư lớn và cam kết mạnh mẽ vào giáo dục, khoa học cũng như các lĩnh vực liên quan. Ông lưu ý rằng việc này sẽ gặp khó khăn trong bối cảnh thiếu hụt vốn và lãi suất cao như hiện nay.

Chính sách tiền tệ và triển vọng kinh tế

Nhận xét của ông Gref được đưa ra trước khi Ngân hàng Trung ương Nga giảm lãi suất cơ bản 50 điểm cơ bản, xuống còn 16,5% vào thứ Sáu.

Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đã liên tục phản đối chính sách tiền tệ thắt chặt của ngân hàng trung ương, cho rằng chi phí vay vốn cao ngất ngưởng đang kìm hãm hoạt động cho vay và đầu tư.

Trong khi đó, ngân hàng trung ương bảo vệ quan điểm rằng lãi suất cao là cần thiết để kiềm chế lạm phát, vốn ở mức khoảng 6,4% trong quý thứ ba.

Ông Gref dự báo tăng trưởng GDP của Nga trong hai năm tới sẽ chỉ dao động từ 1% đến 1,5%, và tăng trưởng trong năm nay có thể giảm xuống còn 0,8%, thấp hơn đáng kể so với mức tăng trưởng 4,3% ghi nhận vào năm ngoái.

Trước đó, một lãnh đạo doanh nghiệp hàng đầu của Nga cũng cảnh báo rằng nền kinh tế đang chậm lại ở mức có thể đe dọa khả năng đáp ứng chi phí quốc phòng, an ninh và xã hội đang tăng mạnh.

Thách thức từ khủng hoảng nhân khẩu học

Nga đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng nhân khẩu học ngày càng nghiêm trọng, với nguy cơ thiếu hụt gần 11 triệu lao động vào năm 2030, theo ông Anton Kotyakov, Bộ trưởng Lao động Nga, trong phát biểu hồi tháng Bảy.

Tình hình trở nên tồi tệ hơn do thương vong từ xung đột ở Ukraine và làn sóng di cư của các chuyên gia trẻ, làm giảm đáng kể lực lượng lao động trong độ tuổi làm việc.

Để bù đắp thiếu hụt lao động, Nga đã dựa vào lao động nước ngoài, chủ yếu từ Trung Á. Tuy nhiên, ông Gref chỉ ra rằng cách tiếp cận này đang dẫn đến “lựa chọn tiêu cực”. Ông nhận định rằng Nga chủ yếu thu hút lao động trình độ thấp, trong khi nước này lại mất đi những chuyên gia có tay nghề cao.

Ông kêu gọi Moscow chủ động thu hút các chuyên gia lành nghề từ nước ngoài và đưa ra các chính sách khuyến khích sinh viên quốc tế ở lại Nga sau khi tốt nghiệp, nhấn mạnh rằng đây là vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia và sự tồn tại của đất nước.

Cuộc khủng hoảng nhân khẩu học đang gây ra những tác động lớn đến nền kinh tế Nga. Tỷ lệ thất nghiệp duy trì ở mức thấp khoảng 2,1%, nhưng điều này lại thúc đẩy áp lực lạm phát do lương tăng nhanh.

Các doanh nghiệp đang phải vật lộn để đối phó với tình trạng thiếu nhân lực, buộc phải tuyển dụng người về hưu và thanh thiếu niên để lấp đầy khoảng trống trong bối cảnh chi tiêu thời chiến làm méo mó nền kinh tế.

Tổng thống Vladimir Putin đã đặt tăng trưởng dân số là ưu tiên quốc gia, gọi đây là vấn đề “sinh tồn dân tộc” và khuyến khích phụ nữ sinh nhiều con, thậm chí lên đến tám con.

Tuy nhiên, số liệu chính phủ cho thấy trong năm 2024, số ca sinh tại Nga giảm xuống còn 1,22 triệu, mức thấp nhất kể từ năm 1999, trong khi số ca tử vong tăng lên 1,82 triệu.

Theo Business Insider