Ngành Y tế đóng góp cho tăng trưởng: Kỳ vọng đang thành hiện thực

“Như một phép màu”- đó là những chia sẻ nghẹn ngào, đầy thán phục, trong niềm vui khôn tả của người bạn đời sản phụ K.W.S. (41 tuổi, người Singapore) khi đón nhận tin các y bác sĩ Việt Nam đã tái sinh cuộc đời của vợ con anh khi thực hiện thành công ca thông tim bào thai dù trước đó có nguy cơ chết lưu vì mắc dị tật tim bẩm sinh nặng.

Không chỉ với gia đình sản phụ K.W.S, với chính bản thân những người thực hiện ca mổ, việc thông tim lần này thực sự là thách thức rất lớn. Dù đã có kinh nghiệm thực hiện nhiều ca thông tim xuyên bào thai trước đó nhưng với TS.BS Đỗ Nguyên Tín – Trưởng Đơn vị Can thiệp tim mạch, Bệnh viện Nhi đồng 1 - ca can thiệp lần này cho thai phụ K. W. S. là ca đặc biệt nhất, độ khó cao nhất trong số các ca can thiệp tim bào thai từng thực hiện. Thai nhi không chỉ mang dị tật tim phức tạp mà còn diễn tiến nhanh, nặng sớm hơn so với thông lệ, trong khi tuổi thai lại quá nhỏ.

“Tuổi thai nhỏ thì tim bào thai càng nhỏ. Tim càng nhỏ thì thao tác can thiệp càng khó. Tôi hay ví von giống như lái xe trong hẻm, hẻm càng hẹp thì càng khó đi, hẻm rộng thì dễ đi hơn. Ngoài ra, ê-kíp còn chịu áp lực từ tình trạng tim của thai nhi, nguy cơ tai biến và thất bại cao gấp nhiều lần so với các ca trước”, bác sĩ Tín cho biết. Mọi sự càng gian nan hơn khi êkip đã tiến hành lần can thiệp đầu tiên vào ngày 22/5, nhưng chưa thành công do tư thế thai nằm sấp cố định. Tuy nhiên, với sự thôi thúc của lương tâm người thầy thuốc và quyết tâm vượt khó, các chuyên gia vẫn quyết định can thiệp lại, cố gắng cứu trái tim thai nhi khi diễn tiến bệnh đang dần xấu đi.

Thách thức đầu tiên là phải xoay thai nhi khỏi tư thế sấp, ít nhất 120 độ - một thao tác cực kì rủi ro. Chỉ cần lệch vài độ, hoặc xoay quá nhanh, dây rốn có thể xoắn, tim thai có thể ngừng đập. Nhưng cuối cùng, những người thầy thuốc Việt Nam đã chiến thắng.

“Khi thủ thuật kết thúc, kim được rút ra an toàn, trái tim bé nhỏ đập trở lại ổn định, cả ê-kíp không ai nói nên lời và ôm chầm lấy nhau. Chúng tôi hạnh phúc không chỉ vì ca mổ thành công mà vì chúng tôi cảm nhận được rằng mình vừa chiến thắng chính bản thân, vượt qua giới hạn, vượt qua nỗi sợ và những trở ngại tưởng chừng không thể vượt qua”, TS.BS Đỗ Nguyên Tín chia sẻ.

Sẽ không là ngoa ngôn khi nói rằng, thành công ấy xứng đáng là một kì tích mới của y khoa Việt Nam. Hiện nay, kỹ thuật này mới chỉ được thực hiện thành công ở một số ít quốc gia trên thế giới có hệ thống y tế chuyên sâu và phát triển. Đặc biệt, ca bệnh lần này là một công dân đến từ Singapore, một quốc gia có nền y học phát triển trong khu vực. Điều đáng nói hơn nữa khi đây đã là ca can thiệp tim xuyên bào thai thứ 9 được thực hiện tại Việt Nam.

Đáng khâm phục hơn nữa là những ca can thiệp tim xuyên bào thai chỉ mới là một phần trong rất nhiều những thành công lớn của y tế Việt Nam thời gian qua. Theo thống kê của Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia, mỗi năm, ngành ghép tạng Việt Nam thực hiện hơn 1.000 ca ghép, trong đó có khoảng 100 ca ghép gan và 90 ca ghép tim. Điều này giúp Việt Nam trở thành quốc gia đứng đầu Đông Nam Á về số lượng ca ghép tạng mỗi năm, chỉ sau các nước phát triển như Tây Ban Nha.

Sản phụ khoa cũng là một trong những lĩnh vực phát triển chuyên sâu nhất của y tế Việt Nam, đặc biệt tại TP.HCM. Trong đó nổi bật nhất là kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) đã được triển khai rất thành công và an toàn với tỉ lệ thành công cao, thu hút nhiều gia đình hiếm muộn từ các nước trong khu vực đến Việt Nam. Hiện nay Việt Nam là nước đi đầu về kỹ thuật IVF trong khu vực ASEAN và thuộc nhóm nước có trình độ phát triển mạnh về IVF trên thế giới.

PGS.TS Lê Hữu Doanh - Giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương thông tin, trong những năm gần đây, cơ sở y tế này tiếp nhận rất nhiều những bệnh nhân là người nước ngoài, bệnh nhân người Việt sinh sống và làm việc tại nước ngoài nhiều năm, nhưng có nhu cầu khám chữa bệnh da liễu tại Việt Nam. Bên cạnh đó, người nước ngoài còn đánh giá cao những dịch vụ, kỹ thuật làm đẹp của Việt Nam tiệm cận thế giới, an toàn, giá cả phải chăng..

Một trong những chuyên gia quốc tế, TS. John Miller, Giám đốc Tổ chức Y tế Quốc tế, khi đến thăm Việt Nam đã nhận xét rằng, chất lượng dịch vụ y tế tại Việt Nam đã đạt đến tầm quốc tế, đặc biệt trong lĩnh vực thẩm mỹ và điều trị ung thư.

Từ những sức hút ấy, thống kê từ Bộ Y tế cuối năm 2024 cho thấy, trung bình mỗi năm có khoảng 300.000 người từ nước ngoài đến Việt Nam khám, chữa bệnh và con số này đang không ngừng gia tăng. Theo thống kê của Sở Du lịch TP.HCM, lượng khách du lịch đến Việt Nam khám chữa bệnh tăng dần đều qua các năm với doanh thu khoảng 2 tỉ USD/năm. Trước khi xảy ra đại dịch Covid-19, theo thống kê của Cục Du lịch Quốc gia, hàng năm có khoảng trên 10.000 bệnh nhân nước ngoài sang Việt Nam để làm răng, đem về doanh thu trên 150 triệu USD.

Không chỉ thu hút người nước ngoài đến Việt Nam điều trị bệnh, Việt Nam còn kết hợp du lịch với dịch vụ y tế để thu hút khách quốc tế. Thời gian qua, TP.HCM và Hà Nội đã xây dựng những gói dịch vụ du lịch y tế, cho phép bệnh nhân không chỉ điều trị mà còn có thể tận hưởng kỳ nghỉ dưỡng tại các resort, khách sạn cao cấp, giúp khách quốc tế hồi phục sức khỏe mà còn tận hưởng những phút giây thư giãn, tham quan các danh lam thắng cảnh nổi tiếng.

Một điểm khởi sắc mới của y tế Việt Nam không thể không nhắc đến đó là việc ngành y tế Việt Nam trong những năm gần đây thu hút sự quan tâm đặc biệt của nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Theo một số liệu hồi tháng 9/2024, hiện có 159 công ty nước ngoài đầu tư vào ngành y dược tại Việt Nam với tổng số vốn đầu tư khoảng 1,8 tỷ USD cho tổng số 40.000 dự án.

Đất nước bước vào kỷ nguyên mới đòi hỏi hệ thống y tế cần được phát triển mạnh mẽ hơn, không chỉ là trụ cột về an sinh xã hội mà còn phải trở thành lá chắn bảo đảm an ninh y tế và là ngành dịch vụ đóng góp vào tăng trưởng kinh tế - xã hội. Vì thế, những kì tích thành công hôm nay là rực rỡ nhưng mới chỉ là bước đầu trên hành trình biến những kì vọng ấy trở thành hiện thực.

Để y tế có thể đóng góp nhiều hơn nữa vào tăng trưởng, chắc chắn sẽ còn nhiều việc cần phải làm và làm quyết liệt. Như thừa nhận của ông Dương Huy Lương - Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), đó phải là việc cần tập trung đẩy mạnh toàn diện trên nhiều yếu tố, từ đào tạo nhân lực y tế chất lượng cao, đầu tư cơ sở hạ tầng tốt, phát triển y tế chuyên sâu, du lịch y tế kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền, đẩy mạnh chuyển đổi số, nghiên cứu, phát triển, đổi mới sáng tạo, đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động khám chữa bệnh, chi phí y tế cạnh tranh...

Trước mắt, Bộ Y tế đã xây dựng đề án “Thu hút người nước ngoài, người Việt Nam sống ở nước ngoài và người Việt Nam thu nhập cao khám, chữa bệnh chất lượng cao ở Việt Nam giai đoạn 2020 - 2030”. Việc cần làm ngay là biến những mục tiêu của Đề án sớm thành hiện thực.