Nghệ thuật hát Ta lêu và hát Ca chôi của người Hrê là di sản quốc gia
(CLO) Nghệ thuật hát Ta lêu và hát Ca chôi có giá trị lịch sử, văn hóa, và khoa học cao, phản ánh bản sắc văn hóa độc đáo của người Hrê ở Quảng Ngãi.
Chiều 4/6, tin từ UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết, Bộ VHTT&DL vừa có quyết định đưa hát Ta lêu và hát Ca chôi của người Hrê ở các huyện Ba Tơ, Sơn Hà, Minh Long được vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có văn bản giao Sở VHTT&DL; UBND các huyện Ba Tơ, Sơn Hà, Minh phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan triển khai công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa phi vật thể quốc gia hát Ta lêu và hát Ca chôi theo quy định.
Tỉnh Quảng Ngãi giao UBND huyện Ba Tơ chủ trì, phối hợp với UBND huyện Sơn Hà, UBND huyện Minh Long xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch tổ chức Lễ công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia hát Ta lêu và hát Ca chôi của người Hrê, hoàn thành trước ngày 30/6.
Làn điệu dân ca Ta lêu và Ca chôi là loại hình diễn xướng được người Hrê ở tỉnh Quảng Ngãi hát trong những kỳ lễ hội, dịp cưới hỏi, đi làm nương rẫy, lúc quây quần bên bếp lửa hay khi chỉ có một mình.
Ta lêu và Ca chôi thường được diễn xướng kết hợp với các nhạc cụ truyền thống như cheinh nâng, đàn vroac, krâu... theo lối tự do, âm điệu đơn giản, mộc mạc.
Làn điệu Ta lêu là điệu hát kể, và thường có bài bản nhất định; điệu Ca chôi là lối hát giao duyên, đổi đáp tâm tình giữa nam và nữ hoặc giữa nam với nam, nữ với nữ.
Lối hát Ca chôi gần như hát nói, đối đáp, ứng tác lời ca tại chỗ thể hiện nhiều đề tài khác nhau như chuyện yêu đương, chuyện gia đình, chuyện xã hội, mừng quê hương, đất nước… thể hiện rõ nét về tính bản địa, tính độc đáo riêng biệt của người Hrê ở tỉnh Quảng Ngãi.
Những loại hình này có giá trị lịch sử, văn hóa, và khoa học cao, phản ánh bản sắc văn hóa độc đáo của người Hrê và góp phần làm phong phú di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam.
Như vậy, tính đến thời điểm này, trên địa bàn các huyện miền núi tỉnh Quảng Ngãi có 8 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia gồm: Lễ hội điện Trường Bà; nghệ thuật cồng chiêng; nghệ thuật trang trí cây nêu của dân tộc Co ở huyện Trà Bồng; nghề dệt thổ cẩm truyền thống; nghệ thuật trình diễn Chiêng Ba của người Hrê ở huyện Ba Tơ; nghệ thuật Cà đáo (múa) của người Co, huyện Trà Bồng; Tết Ngã rạ (Sa ní) của người Co, huyện Trà Bồng và hát Ta lêu và hát Ca chôi của người Hrê ở các huyện Ba Tơ, Sơn Hà, Minh Long.