Nghệ thuật múa Cà đáo của người Co là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
(CLO) Nghệ thuật trình diễn dân gian múa Cà đáo được lưu truyền từ nhiều thế hệ, là nét văn hóa truyền thống của người Co.
Bộ trưởng Bộ VHTT&DL Nguyễn Văn Hùng vừa ký Quyết định số 1649/QĐ-BVHTTDL, đưa Nghệ thuật múa Cà đáo của người Co ở huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Cà đáo là điệu múa đặc sắc, gắn liền với nghệ thuật cồng chiêng của người Co ở huyện Trà Bồng. Đây là một phần quan trọng trong đời sống văn hóa, tâm linh của đồng bào, thể hiện bản sắc và sức sống riêng của họ.
Điệu múa Cà đáo quyến rũ của những phụ nữ Cor thường diễn ra trong các lễ hội lớn của làng như lễ ăn mừng lúa mới, lễ ăn mừng nhà mới, tết mùa, lễ cưới…, thu hút mọi người cùng tham gia, hòa mình vào không gian văn hóa chung.
Đội múa Cà đáo của người Cor gồm nhiều phụ nữ mặc y phục cổ truyền với màu sắc rực rỡ, cườm trên trán, vai, hông và múa trên nền chiêng trống, di chuyển theo vòng tròn.
Theo nhịp cồng chiêng, cánh tay của cô gái Cor đưa lên rồi cả thân người nhẹ nhàng nghiêng về bên trái theo tiếng chiêng vang, sau đó lại nghiêng về bên phải theo tiếng chiêng dập.
Đặc biệt, khi tiếng chiêng dồn dập hòa lẫn vào nhau, các cô gái với đôi chân nhịp nhàng và thân hình uyển chuyển đã biểu hiện rõ sự dịu dàng và cả mạnh mẽ trước đất trời bao la. Trong điệu Cà đáo, ấn tượng nhất là lúc những đôi tay dang ra và ngửa lên trời, đôi chân bám chặt vào đất, cầu mong được nhận những gì tốt đẹp từ thiên nhiên, núi rừng.
Trang phục lễ hội của phụ nữ Cor cũng là nét đặc sắc tôn lên vẻ đẹp của điệu múa này. Vào dịp lễ hội, các cô gái người Cor mặc trang phục rực rỡ. Áo trắng tinh cùng với chân váy màu đen hoặc xanh đen, đi cùng là đồ trang sức cầu kỳ với các loại chuỗi cườm ngũ sắc được đeo ở đầu, cổ và hông. Các dải cườm nhiều màu sắc góp phần tô thêm vẻ đẹp duyên dáng của người phụ nữ Cor.
Nghệ thuật trình diễn dân gian múa Cà đáo được lưu truyền từ nhiều thế hệ, là nét văn hóa truyền thống của người Co. Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, múa Cà đáo có 2 dòng: Cà đáo trook đtăk nghĩa là cà đáo đường nước hay cà đáo vùng thấp; Cà đáo trook gook nghĩa là cà đáo vùng cao. Cà đáo đường nước chậm rãi, cà đáo vùng cao dồn dập hơn, tuy nhiên các điệu múa Cà đáo đều phụ thuộc vào điệu trống, chiêng.