Nghị quyết 71-NQ/TW định hình bức tranh giáo dục Việt Nam hiện đại – hội nhập – số hóa – nhân văn

Nếu những phân tích trước đó từ giới chuyên gia trên Báo Nhà báo và Công luận đã mổ xẻ chiều sâu học thuật và kỳ vọng đặt vào Nghị quyết 71-NQ/TW, thì Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga, Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hải Phòng, Ủy viên Ủy ban Văn hóa – Xã hội lại mang đến tiếng nói trực tiếp từ nghị trường, nơi các quyết sách lớn về giáo dục được thảo luận, tranh biện và đi đến đồng thuận.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga nhấn mạnh, Nghị quyết 71-NQ/TW nêu bật 3 xu hướng chính sách nổi trội.

Thứ nhất, khẳng định giáo dục và đào tạo là động lực then chốt của phát triển quốc gia. Nếu trước đây, giáo dục chỉ được xem là “quốc sách hàng đầu”, thì nay, nghị quyết nâng tư tưởng này lên tầm đột phá, đặt giáo dục trong mối quan hệ hữu cơ với khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế.

Đây chính là bước chuyển mạnh mẽ từ nhận thức sang hành động, từ định tính sang định lượng, với mục tiêu cụ thể là hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao, đủ sức cạnh tranh trên trường quốc tế.

Thứ hai, nghị quyết định hướng xây dựng một nền giáo dục mở, linh hoạt và hội nhập, phá bỏ giới hạn truyền thống để kết nối với mạng lưới giáo dục toàn cầu.

Điều này được thể hiện qua việc thúc đẩy hợp tác quốc tế, liên thông đào tạo, công nhận tín chỉ và văn bằng, khuyến khích du học tại chỗ, chủ động tiếp nhận tri thức, khoa học và công nghệ tiên tiến của thế giới.

Xu hướng “quốc tế hóa giáo dục” không chỉ giúp sinh viên Việt Nam tự tin cạnh tranh toàn cầu, mà còn góp phần đưa Việt Nam trở thành một “điểm đến tri thức” mới.

Thứ ba, chuyển đổi số trở thành trục xuyên suốt. Giáo dục số, trường học số, hệ thống học liệu mở, nền tảng dữ liệu lớn về giáo dục sẽ được triển khai đồng bộ, toàn diện.

Đây không chỉ là công cụ hỗ trợ, mà chính là phương thức tổ chức, quản trị giáo dục trong kỷ nguyên mới, bảo đảm mọi người dân đều có cơ hội học tập suốt đời, đồng thời tạo cú hích mạnh mẽ về năng suất, chất lượng và hiệu quả của giáo dục.

Theo bà Việt Nga, Nghị quyết 71-NQ/TW đã vẽ nên bức tranh rõ nét về diện mạo giáo dục Việt Nam trong giai đoạn tới: hiện đại – hội nhập – số hóa – nhân văn, gắn liền với yêu cầu phát triển quốc gia trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Nhiều năm qua, ngành Giáo dục Việt Nam vẫn tồn tại những “nút thắt” cản trở phát triển bền vững: chất lượng chưa đồng đều, tình trạng thừa – thiếu giáo viên cục bộ, áp lực thi cử, đổi mới chương trình sách giáo khoa còn chậm, cơ chế tài chính thiếu linh hoạt và chính sách đãi ngộ cho nhà giáo chưa tương xứng.

“Với tầm nhìn và định hướng rõ ràng, tôi tin Nghị quyết 71-NQ/TW sẽ là ‘chìa khóa’ tháo gỡ những điểm nghẽn này”, bà Nga kỳ vọng.

Theo bà, nghị quyết sẽ tạo đột phá ở 4 phương diện: thể chế (xây dựng chính sách, pháp luật đồng bộ, chấm dứt tình trạng sửa đổi manh mún), chất lượng và công bằng (phân bổ nguồn lực hợp lý, thu hẹp khoảng cách vùng miền, bảo đảm mọi trẻ em đều có cơ hội học tập), động lực sáng tạo (khuyến khích nghiên cứu, đổi mới sáng tạo trong đại học, giáo dục nghề nghiệp) và chính sách đối với nhà giáo (bảo đảm thu nhập, nâng cao năng lực, tạo môi trường cống hiến).

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng Nghị quyết 71-NQ/TW đã xác lập 5 xu hướng lớn của giáo dục Việt Nam trong giai đoạn tới:

Gắn giáo dục với phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, có khả năng thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của khoa học, công nghệ và thị trường lao động.

Xây dựng xã hội học tập, phát triển giáo dục suốt đời, trong đó chuyển đổi số giữ vai trò then chốt.

Đổi mới phương pháp dạy – học, từ truyền thụ kiến thức sang phát triển năng lực, từ thi cử nặng nề sang đánh giá đa dạng, toàn diện.

Tăng cường đầu tư cho giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp, coi đây là trụ cột nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Hội nhập và quốc tế hóa giáo dục, giúp Việt Nam vươn ra thế giới, đồng thời hấp thụ tinh hoa nhân loại.

“Giáo dục không chỉ là việc riêng của ngành Giáo dục, mà là trách nhiệm và quyền lợi của cả hệ thống chính trị và mỗi công dân. Khi xã hội đồng hành cùng giáo dục, chúng ta sẽ có nền tảng vững chắc để xây dựng đất nước phát triển nhanh, bền vững và nhân văn”, bà Nga nhấn mạnh.

Theo bà, tác động của Nghị quyết 71-NQ/TW đối với khoa học, công nghệ và kinh tế đất nước sẽ sâu rộng. Khi có nguồn nhân lực chất lượng cao, Việt Nam sẽ có cơ hội bứt phá ở các ngành mũi nhọn như công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, năng lượng tái tạo…, chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ khai thác tài nguyên sang dựa vào tri thức và đổi mới sáng tạo.

Đặc biệt, Nghị quyết 71-NQ/TW cũng thay đổi cách tiếp cận về vai trò thầy – trò: người thầy không chỉ truyền đạt tri thức, mà là người dẫn dắt, truyền cảm hứng, đồng hành cùng người học; còn học sinh, sinh viên phải chủ động tìm kiếm tri thức, rèn luyện kỹ năng, trở thành trung tâm của quá trình giáo dục.

Với học sinh, sinh viên, nghị quyết mở ra một không gian phát triển rộng lớn. Các em sẽ không còn bị giới hạn trong khuôn khổ cứng nhắc, mà được trao quyền chủ động học tập, sáng tạo, hội nhập, trở thành thế hệ công dân toàn cầu. Đối với đội ngũ nhà giáo, nghị quyết là bước ngoặt để nghề giáo trở lại đúng vị thế cao quý vốn có.

Với vai trò đại biểu Quốc hội, bà kỳ vọng Nghị quyết 71-NQ/TW sẽ được thể chế hóa bằng những chính sách cụ thể, khả thi, đồng thời được giám sát chặt chẽ trong quá trình triển khai. “Khi nghị quyết đi vào cuộc sống, tôi tin rằng Giáo dục Việt Nam sẽ có bước phát triển đột phá, góp phần quyết định vào sự hưng thịnh của đất nước”.