Nghiên cứu: Giòi có thể là thực phẩm chủ yếu của người Neanderthal
(CLO) Nghiên cứu mới hé lộ rằng người tiền sử Neanderthal không chỉ ăn thịt thú lớn mà còn có thể ăn cả thịt thối và giòi, cho thấy chế độ ăn đa dạng hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây.
Điều khiến các nhà khoa học bối rối suốt nhiều thập kỷ là dấu hiệu hóa học tìm thấy trong di vật người Neanderthal, cho thấy mức tiêu thụ thịt còn cao hơn cả những loài săn mồi hàng đầu như sư tử hay sói. Nghiên cứu mới đây đã hé lộ một câu trả lời bất ngờ về nguồn thực phẩm thời kỳ đồ đá: giòi – ấu trùng ruồi ăn mô động vật phân hủy – có thể là một phần quan trọng trong khẩu phần của họ.
Melanie Beasley, phó giáo sư nhân chủng học sinh học tại Đại học Purdue, cho rằng việc ăn giòi có thể giải thích dấu hiệu hóa học đặc biệt được phát hiện trong xương người tiền sử, bao gồm cả Homo sapiens (tổ tiên của loài người hiện nay) và Neanderthal (loài người đã tuyệt chủng).
Phát hiện này củng cố giả thuyết của đồng tác giả nghiên cứu John Speth. Gần một thập kỷ qua, ông lập luận rằng thịt và cá thối rữa là nguồn thực phẩm thiết yếu trong thời tiền sử, dựa trên các ghi chép dân tộc học cho thấy nhiều nhóm người bản địa coi thịt thối và giòi là món ăn bình thường.
Để xác định chế độ ăn trong quá khứ và vị trí trong chuỗi thức ăn, các nhà khoa học phân tích đồng vị nitơ và cacbon lưu giữ trong xương, răng qua hàng nghìn năm.
Vào những năm 1990, các nhà nghiên cứu phát hiện xương hóa thạch người Neanderthal ở Bắc Âu có hàm lượng đồng vị nitơ-15 rất cao, tương đương với các loài ăn thịt như sư tử hoặc sói.
Điều này gây khó hiểu vì con người hiện đại không thể tiêu hóa nhiều thịt nạc. Ăn quá nhiều thịt nạc dễ dẫn đến “ngộ độc protein” – một dạng suy dinh dưỡng nguy hiểm. Các nhà khảo cổ cho rằng người Neanderthal nhận thức rõ tầm quan trọng của chất béo và từng chế biến xương động vật để chiết xuất mỡ.
Nghiên cứu của John Speth cho rằng thịt thối chứa nhiều nitơ hơn thịt tươi. Beasley, khi nghiên cứu tại Trung tâm Nhân chủng học Pháp y Mỹ, đã kiểm chứng bằng cách đo nitơ trong mô thối và ấu trùng ruồi trên xác hiến tặng. Bà phát hiện nitơ trong ấu trùng rất cao, gợi ý rằng Neanderthal có thể đã ăn thịt có giòi.
Phát hiện này không chỉ làm rõ chế độ ăn của Neanderthal mà còn hữu ích cho pháp y, khi hàm lượng nitơ trong giòi giúp xác định thời điểm tử vong.
Karen Hardy, giáo sư khảo cổ học tại Đại học Glasgow, khẳng định việc người Neanderthal ăn giòi là điều “không cần bàn cãi”, dù khó chứng minh do không còn dấu tích trong khảo cổ. Bà cho rằng sự bất ngờ chủ yếu đến từ quan niệm phương Tây về cái gì “ăn được”.
Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO), hiện có khoảng 2 tỷ người trên thế giới ăn côn trùng như một phần ẩm thực truyền thống. Lịch sử cũng ghi nhận nhiều cộng đồng, như người Inuit, thích thịt để phân hủy đầy giòi, coi đó là món ngon chứ không chỉ là thức ăn chống đói.