Nghiên cứu: Vi nhựa sinh học có thể gây tác hại nhất định tới sức khỏe

Một nghiên cứu mới từ các nhà khoa học Trung Quốc và Mỹ cho thấy các hạt vi nhựa từ nhựa phân hủy sinh học – cụ thể là axit polylactic (PLA) – có thể xâm nhập vào chu trình trao đổi chất của cơ thể sau khi được tiêu hóa, gây tổn thương cho đường ruột và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm ruột, tiểu đường, thậm chí cả bệnh gút.

Kết quả được công bố ngày 5/5 trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences cho thấy PLA – loại nhựa sinh học phổ biến hiện nay được làm từ tinh bột ngô, mía và thường dùng trong bao bì thực phẩm hay đồ dùng một lần – không hề “vô hại” như tưởng tượng.

Trong thí nghiệm trên chuột, nhóm nghiên cứu từ Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, Đại học Tôn Dật Tiên và Đại học Columbia phát hiện rằng vi nhựa PLA bị phân hủy trong ruột bởi một số vi khuẩn như Helicobacter muridarum và Barnesiella visceriocola. Những vi khuẩn này tiết enzyme esterase để phá vỡ cấu trúc polymer PLA, rồi hấp thụ nó như nguồn cacbon trong quá trình trao đổi chất.

Vấn đề nằm ở chỗ quá trình này tạo ra các chất liên quan đến bệnh tiểu đường và tình trạng tăng axit uric máu – nguyên nhân chính gây bệnh gút và sỏi thận. Đồng thời, các mảnh vi nhựa còn làm suy giảm việc sản xuất axit béo chuỗi ngắn – nguồn năng lượng thiết yếu cho lớp biểu mô ruột. Kết quả là chuột bị sụt cân, chán ăn, và hệ miễn dịch đường ruột suy yếu.

Tiến sĩ Cui Xuejing, nhà nghiên cứu chính của dự án, gọi đây là lần đầu tiên thế giới ghi nhận vi nhựa có thể trực tiếp tham gia vào chu trình trao đổi chất của cơ thể sống. Bà nhấn mạnh, mặc dù hiện chưa có bằng chứng cho thấy vi nhựa PLA tồn tại vĩnh viễn trong cơ thể, song tiếp xúc lâu dài hoặc liều lượng lớn có thể gây tổn thương không thể phục hồi. Tổn thương nhẹ có thể tự hồi phục trong vòng 6 đến 12 tháng sau khi ngừng tiêu thụ.

PLA từng được ca ngợi là “cứu tinh” cho môi trường nhựa truyền thống, nhưng nghiên cứu này đặt ra câu hỏi lớn về tính an toàn của nó với sức khỏe con người. Một người trưởng thành trung bình có thể tiêu thụ tới 5 gram vi nhựa mỗi tuần qua thực phẩm, nước uống và đồ đựng, trong khi trẻ sơ sinh thậm chí còn nuốt nhiều hơn do sử dụng bình nhựa.

Tuy vậy, theo Cui, vẫn còn quá sớm để vội vàng loại bỏ PLA khỏi các giải pháp thay thế nhựa truyền thống. Bà kêu gọi cần có thêm các nghiên cứu sâu rộng để xác định độc tính thực sự của nhựa phân hủy sinh học và tìm ra giải pháp cân bằng giữa bảo vệ môi trường và bảo vệ sức khỏe.