Người dân Gaza trở về nhà khi Israel bắt đầu rút quân

Nhiều gia đình đã rời nơi trú ẩn tạm bợ ở phía nam để quay lại những ngôi nhà bị tàn phá tại Gaza. Một số người mô tả khung cảnh “chỉ còn là đống đổ nát”, trong khi nhiều khu phố vẫn chưa có điện hay nước sinh hoạt.

Chính phủ Israel đã phê chuẩn lệnh ngừng bắn với Hamas vào rạng sáng 10/10, mở đường cho việc rút quân và chấm dứt toàn bộ hoạt động thù địch ở Gaza trong vòng 24 giờ. Theo thỏa thuận, các con tin Israel bị Hamas giam giữ sẽ được trả tự do trong vòng 72 giờ, đổi lấy việc phóng thích các tù nhân Palestine tại Israel.

Thỏa thuận là bước đầu trong sáng kiến của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài hai năm. Theo đó, Israel sẽ rút khỏi các khu vực đô thị lớn của Gaza, song vẫn giữ quyền kiểm soát khoảng một nửa lãnh thổ. Khi thỏa thuận có hiệu lực, xe tải chở thực phẩm và viện trợ y tế bắt đầu tiến vào Gaza để hỗ trợ hàng trăm nghìn người dân đang sống trong lều trại.

Trên mạng X, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết chính phủ đã “phê duyệt khuôn khổ để thả tất cả con tin - cả người còn sống lẫn người đã chết”.

Tại Khan Younis, miền Nam Gaza, một phần lực lượng Israel đã rút khỏi khu vực phía đông gần biên giới, nhưng người dân địa phương vẫn nghe thấy tiếng pháo xe tăng. Ở trại Nusseirat, trung tâm Gaza, một số binh sĩ đã tháo dỡ vị trí và rút về phía đông, trong khi một số khác vẫn ở lại do vẫn còn tiếng súng vào sáng sớm 10/10.

Lực lượng Israel cũng rút khỏi tuyến đường ven biển Địa Trung Hải dẫn vào thành phố Gaza. Hàng trăm người dân tụ tập, hy vọng có thể trở về thành phố sau nhiều tháng bị phong tỏa. Tuy nhiên, tiếng súng gần đó khiến nhiều người e dè, chỉ một số ít dám tiến bước.

Nhân viên cứu hộ đã trở lại làm việc ở những khu vực từng bị phong tỏa, tìm thấy ít nhất 10 thi thể từ các cuộc không kích trước đó. “Khi nghe tin ngừng bắn, chúng tôi vui mừng lắm, dù biết rằng nhà cửa chẳng còn gì”, Mahdi Saqla, 40 tuổi, chia sẻ. “Nhưng được trở về nơi từng là nhà - dù chỉ còn là đống đổ nát - vẫn là niềm hạnh phúc lớn. Hai năm qua chúng tôi đã sống trong sợ hãi và mất mát”.

Thủ lĩnh Hamas lưu vong Khalil Al-Hayya nói rằng Hamas đã nhận được “sự đảm bảo rõ ràng” từ Mỹ và các bên trung gian rằng chiến sự đã kết thúc.

Khoảng 20 con tin Israel được cho là vẫn còn sống ở Gaza, 26 người đã chết và số phận của hai người khác chưa được xác định. Hamas cho biết việc tìm thi thể có thể mất nhiều thời gian hơn việc thả người sống sót.

Dù được coi là bước tiến lớn nhất kể từ khi chiến tranh nổ ra, thỏa thuận vẫn còn nhiều điểm chưa chắc chắn. Hai bên chưa công bố danh sách tù nhân Palestine sẽ được thả. Hamas muốn Israel trả tự do cho một số nhân vật nổi tiếng và hàng trăm người bị bắt trong các chiến dịch quân sự.

Kế hoạch 20 điểm do ông Trump đề xuất vẫn đang được thảo luận, bao gồm việc ai sẽ quản lý Gaza sau chiến sự và tương lai của Hamas - lực lượng đến nay vẫn từ chối giải giáp.

Bên trong Chính phủ Israel, nhiều thành viên trong liên minh cầm quyền vẫn phản đối mạnh mẽ bất kỳ thỏa thuận nào với Hamas.

Ông Trump dự kiến tới Ai Cập vào Chủ nhật, có thể để tham dự lễ ký kết chính thức. Chủ tịch Quốc hội Israel Amir Ohana đã mời ông phát biểu trước Quốc hội.

Thỏa thuận được nhiều nước Ả Rập và phương Tây hoan nghênh, được xem là thành tựu ngoại giao lớn của chính quyền ông Trump.

Hai quan chức Mỹ cho biết Mỹ sẽ triển khai 200 binh sĩ tham gia lực lượng đặc nhiệm quốc tế nhằm ổn định Gaza, cùng với quân đội Ai Cập, Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ và có thể là Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.