Các lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, đại dịch Covid-19 làm đóng cửa biên giới với Trung Quốc và hạn hán năm 2020 kèm theo mưa bão đang kết hợp và tạo ra tình trạng thiếu lương thực trầm trọng ở Triều Tiên, với lo ngại ngày càng tăng về tình trạng suy dinh dưỡng lan rộng và khả năng lặp lại nạn đói những năm 1990 của đất nước này.

“Tình hình lương thực của người dân hiện đang trở nên căng thẳng”, Chủ tịch Kim cho biết trên phương tiện truyền thông nhà nước của Triều Tiên, đồng thời cho biết thêm rằng ngành nông nghiệp đã không đạt được kế hoạch sản xuất ngũ cốc do bị thiệt hại bởi các trận bão năm ngoái.

Ông Kim cũng đề cập đến tác động của đại dịch Covid-19. “Điều cần thiết là toàn đảng và nhà nước phải tập trung vào nông nghiệp”, nhà lãnh đạo Triều Tiên nói.

Hazel Smith, một chuyên gia về Triều Tiên từ Đại học SOAS London, đã vẽ một bức tranh rõ nét về những gì đang xảy ra tại đây.

Smith cho biết: “Trẻ em dưới bảy tuổi, phụ nữ mang thai và cho con bú, người già yếu… đây là những người đang phải vật lộn với việc thiếu lương thực trầm trọng”.

Trong khi gần như tất cả các nhà ngoại giao nước ngoài và các cơ quan cứu trợ hiện đã rời khỏi Triều Tiên, các báo cáo chưa được kiểm chứng cho thấy tình hình đang trở nên tồi tệ hơn.

Các biện pháp trừng phạt làm tê liệt

Mặc dù các nhà phân tích đồng ý rằng đại dịch Covid-19, khiến Chính phủ Triều Tiên đóng cửa biên giới Trung Quốc, đã đóng một vai trò quan trọng trong tình trạng thiếu lương thực kinh niên hiện nay, tuy nhiên một số người cho rằng nguồn gốc của vấn đề thực sự nằm ở năm 2017.

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã áp đặt các biện pháp trừng phạt 2375 và 2397 vào tháng 9 và tháng 12/2017 để hạn chế nhập khẩu dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ tinh chế của Triều Tiên.

Thiếu nhiên liệu, nông dân bị cản trở trong việc trồng trọt, thu hoạch và đưa sản phẩm ra thị trường.

“Nông nghiệp ở khắp mọi nơi trên thế giới đều dựa vào dầu mỏ”, cô Smith nói với Al Jazeera trong khi tóm tắt những gì cô ấy coi là nguyên nhân chính của việc thiếu trầm trọng lương thực đang xảy ra ở Triều Tiên.

Triều Tiên đã phải chịu các lệnh trừng phạt ngày càng tăng đối với chương trình hạt nhân và tên lửa kể từ năm 2006.

Nhưng sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump trở thành Tổng thống Mỹ vào năm 2017, ông đã bắt tay vào một chiến dịch gây áp lực tối đa, dẫn đầu các lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an và thực hiện các lệnh trừng phạt đơn phương của Mỹ, để buộc lãnh đạo Triều Tiên từ bỏ các chương trình tên lửa và hạt nhân.

Các động thái này hầu như không làm chậm bước tiến hạt nhân của Triều Tiên, vì vậy Tổng thống Trump khi đó đã chuyển hướng và tiến hành một số hội nghị thượng đỉnh chưa từng có với Chủ tịch Kim, tại đó nhà lãnh đạo Triều Tiên yêu cầu dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt. Việc Hoa Kỳ từ chối thỏa thuận đã dẫn đến sự sụp đổ của các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa.

Thiệt hại do các lệnh trừng phạt gây ra cũng trở nên trầm trọng hơn do việc đóng cửa biên giới với Trung Quốc, vì Bắc Kinh đang đảm nhiệm khoảng 90% hoạt động ngoại thương của Triều Tiên.

Sau khi Bình Nhưỡng đóng cửa biên giới để ngăn chặn Covid-19, hàng hoá nhập khẩu từ Trung Quốc đã giảm 81% vào năm 2020.

Vào những năm 1990, nạn đói ở Triều Tiên đã khiến nửa triệu đến 3 triệu người chết, là một thảm họa nhân đạo do hạn hán và lũ lụt liên tiếp gây ra cộng với sự mất hỗ trợ của Liên Xô và quản lý kinh tế yếu kém.