Người trẻ 'đuối sức' với giấc mơ mua nhà: Lương 20 triệu, 25 năm mới thực hiện được 'mộng' an cư?

Người trẻ tuổi khó tiếp cận nhà ở

Trong bối cảnh giá nhà đất tăng cao, mặt bằng thu nhập chưa theo kịp, lãi suất tín dụng biến động và thị trường bất động sản còn nhiều rủi ro, việc sở hữu nhà trở thành một bài toán khó, nhất là với người trẻ ở độ tuổi khởi đầu sự nghiệp.

Đặc biệt là tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP HCM, dù có nhu cầu vay mua nhà, song vẫn gặp khó khăn trong hoàn tất hồ sơ do thiếu vốn tự có hoặc không đáp ứng được yêu cầu chứng minh thu nhập.

Trên thực tế, với mặt bằng giá căn hộ phổ biến hiện nay dao động từ 2 - 3 tỷ đồng, việc chuẩn bị khoản vốn đối ứng từ 20 - 30% theo quy định của ngân hàng, tương đương vài trăm triệu đồng, là trở ngại không nhỏ với nhóm thu nhập phổ thông.

Quy trình vay vốn đôi khi còn thiếu linh hoạt, chưa phù hợp với những người lao động tự do, không có bảng lương cố định, dẫn đến việc bị hạn chế khả năng tiếp cận tín dụng nhà ở.

Tại Hội thảo “Đòn bẩy tài chính hiệu quả - Cơ hội an cư cho người trẻ” do Báo Thanh tra tổ chức vào sáng 26/6, ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng cho hay, các khảo sát thị trường bất động sản gần đây cho thấy, người trẻ (khoảng 22-40 tuổi) đang trở thành nhóm khách hàng chủ lực trên thị trường nhà ở, thay thế dần nhóm trung niên.

Tại TP HCM với hơn 10 triệu dân, trong đó 55% là dân số trẻ, ước tính có khoảng 30% nhóm này (tương đương 1,6 triệu người) có nhu cầu mua nhà ở.

“Đây thực sự là một nguồn cầu khổng lồ đối với thị trường bất động sản. Rõ ràng, nhu cầu sở hữu nhà của người trẻ tại Việt Nam đang ở mức cao chưa từng có, cả về số lượng lẫn tỷ trọng trong cơ cấu người mua nhà”, ông nhấn mạnh.

Nhu cầu rất lớn, song theo ông Hưng, mức tăng thu nhập của người dân chưa theo kịp đà tăng của giá nhà ở, dẫn đến khả năng sở hữu thực tế của đa số người trẻ… rất hạn chế.

Để mua được một căn nhà trung bình (70m2, giá bán 3-4 tỷ đồng) tại các đô thị lớn, người trẻ phải cần tới 20-25 năm thu nhập. Con số này cho thấy tỷ lệ giá nhà/thu nhập ở Việt Nam thuộc nhóm rất cao và rất khó tiếp cận.

Phần lớn cặp vợ chồng trẻ ở đô thị có thu nhập trung bình 20-30 triệu đồng/tháng đều phải thuê nhà hoặc sống cùng gia đình, rất ít người đủ tích lũy mua nhà thương mại khi chạm ngưỡng 30 tuổi nếu không có sự hỗ trợ tài chính từ gia đình hoặc các chương trình tín dụng ưu đãi.

Phân tích những rào cản, ông Hưng cho biết, nguồn cung bất động sản còn hạn chế và giá tăng cao so với khả năng chi trả của đại đa số người dân, trong đó có cả người trẻ.

Nguyên nhân là do các dự án gặp khó khăn trong thủ tục đầu tư; thủ tục chuẩn bị đầu tư, triển khai thực hiện dự án bất động sản ở nhiều địa phương còn chậm; doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn tín dụng, trong phát hành và thanh toán trái phiếu, khó khăn trong việc bán…

Thị trường nhà ở chủ yếu gồm 2 loại: Nhà ở thương mại (chủ yếu là bán) và nhà ở xã hội (bán, cho thuê mua, cho thuê) mà thiếu vắng các mô hình như thuê dài hạn, thuê mua linh hoạt… vốn có thể là giải pháp cho người trẻ mới lập nghiệp.

Ông Hưng cũng nhìn nhận người trẻ khó có nhà ở do rào cản về tài chính cá nhân, cũng như rào cản tín dụng. Theo ông, ngân hàng sẵn sàng cho vay mua nhà, nhưng lãi suất cho vay thương mại hiện vẫn khá cao, thời hạn vay chưa đủ dài so với nhu cầu.

“Chỉ khi có các gói ưu đãi lãi suất thấp (5-6%) cố định thời gian đầu thì người trẻ mới mạnh dạn tính chuyện vay mua nhà", ông Hưng nói thêm.

Lãi suất mua nhà tiên tục giảm

Trong khi đó, bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nhấn mạnh, vừa qua, ngành ngân hàng thực hiện nhiều giải pháp để ưu tiên nguồn vốn tín dụng và thực hiện đồng bộ các giải pháp giúp người trẻ có nhà ở. Từ đó tạo môi trường thuận lợi cho các nguồn vốn tín dụng cho nền kinh tế, đáp ứng nhu cầu tài chính cho các đối tượng.

Về phía Ngân hàng Nhà nước, bà Giang thông tin, đã hoàn thiện các văn bản pháp lý như: Ban hành Thông tư 22 sửa đổi Thông tư 41 quy định đảm bảo tỷ lệ an toàn áp dụng cho các khoản vay từ 20-50%, tạo điều kiện tài chính tín dụng có dư địa cho đối tượng có nhu cầu.

“Dòng vốn tín dụng được hướng vào phân khúc nhà ở giá rẻ”, bà Giang nhấn mạnh và cho hay, Ngân hàng Nhà nước cũng phối hợp với Bộ Xây dựng để chỉ đạo triển khai cho vay theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Triển khai thực hiện Nghị quyết 33 của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững, Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp với Bộ Xây dựng theo dõi khó khăn vướng mắc để tháo gỡ.

Bà Giang cũng cho biết, hiện có 9 ngân hàng tham gia gói tín dụng 145.000 tỷ đồng, lãi suất thấp hơn 1,5%-2% lãi suất bình thường. Theo bà, hiện lãi suất cho vay mới nhất đang là 5,9%/năm, lãi suất liên tục giảm cùng xu hướng mặt bằng chung.

Với người trẻ dưới 35 tuổi, Ngân hàng Nhà nước có lãi suất ưu đãi, 5 năm đầu thấp hơn 2%, 10 năm thấp hơn 1% so với lãi suất bình quân trung dài hạn của nhóm ngân hàng lớn.

Xác định đây là chương trình quan trọng nên ngay từ khi triển khai, Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp chặt chẽ với các địa phương và 15 Ngân hàng Nhà nước chi nhánh khu vực, làm việc với từng chủ đầu tư để triển khai từng dự án và tháo gỡ vướng mắc theo chủ trương của Chính phủ.

Qua theo dõi, bà Giang nhấn mạnh, kết quả cải thiện rất nhiều, khi các đơn vị có sự phối hợp, doanh số giải ngân tích cực.

“Thế hệ trẻ đã và đang là nguồn lao động lớn cho Việt Nam, tạo điều kiện cho họ được mua nhà là hết sức cần thiết”, bà Giang nói.

Theo bà, Ngân hàng Nhà nước thấy khó khăn lớn nhất hiện nay là xác định dự án có mức giá phù hợp với đối tượng này, để phù hợp với khả năng chi trả.

Vì vậy, sự phối hợp với các địa phương và tạo điều kiện từ đòn bẩy tài chính ngân hàng sẽ mang tới “an cư lạc nghiệp”.

Bà Giang thông tin, Ngân hàng Nhà nước đang chủ trì, phối hợp địa phương để có các định hướng phù hợp với thu nhập của người dân.