Nguồn gốc, ý nghĩa ngày Cá tháng Tư

Nguồn gốc ngày Cá tháng Tư

Nước Pháp được coi là nơi bắt nguồn ngày Cá tháng Tư. Vào thế kỷ XVI, mùa lễ hội hàng năm ở đây thường diễn ra vào ngày đầu tháng Tư và đây được xem là ngày đầu tiên của mùa xuân. Tuy nhiên, vào năm 1582, Hoàng đế Charles IX ra lệnh chuyển ngày đầu năm mới về ngày 1/1. Hồi đó phương tiện liên lạc còn lạc hậu, người ta truyền tin chủ yếu bằng cách chạy bộ nên không phải người dân nào cũng biết có sự thay đổi này. Một số người tuy biết nhưng vẫn không chấp nhận lịch mới, vẫn tiếp tục đón năm mới vào ngày 1/4. Trò ngoan cố này bị quy là “ngớ ngẩn” và trở thành trò cười cho thiên hạ. 

Ngày Cá tháng Tư trong tiếng Anh là "April fools day", trong đó "April fools" là sự ngớ ngẩn tháng Tư. Trong tiếng Pháp, quê hương của ngày nói dối, ngày này được gọi là "poisson d’avril" nghĩa là cá tháng tư (poisson - cá). Người đầu tiên đề cập đến khái niệm này là nhà thơ Pháp d’Amerval. Nguyên nhân d’Amerval gọi như vậy là bởi tháng Tư cũng được xem là tháng của cung song ngư với biểu tượng hai con cá quấn vào nhau.

Thêm nữa, tháng Tư cũng là thời điểm những loài cá sống trong vùng nhiệt độ ôn hòa, ví dụ như cá thu, dễ bị đánh bắt nhất do đi riêng lẻ. Vì vậy, Cá tháng Tư trở thành khái niệm ám chỉ sự khù khờ.

Về sau, trẻ em châu Âu thường rủ nhau trêu chọc ghẹo người khác trong ngày 1/4 bằng cách viết những dòng nhạo báng lên con cá bằng giấy rồi lén dán nó lên lưng họ. Theo thời gian, các trò chọc ghẹo phát triển theo hình thức nói lối, lừa gạt nhau cho vui, dần dần thành "ngày nói dối".

Trò đùa vào ngày 1/4 trở thành truyền thống và lan từ Pháp sang Anh và Scotland (thế kỷ 18). Người Anh và người Pháp đưa tục lệ nói dối sang các thuộc địa ở Bắc Mỹ. Từ đó, ngày Cá tháng Tư trở thành một lễ hội quốc tế được chấp nhận ở nhiều nước khác nhau.

Ý nghĩa ngày Cá tháng Tư 

Vào ngày này hàng năm, bạn bè, đồng nghiệp hoặc người thân thường bày ra những trò đùa, những lời nói dối vô hại để trêu ghẹo nhau. Việc này không gây hại hay mang lại hậu quả gì mà còn được xem là cách để giải tỏa mệt mỏi, căng thẳng trong cuộc sống, công việc. Tuy nhiên bên cạnh ý nghĩa mua vui và mang lại tiếng cười sảng khoái, ở mỗi một quốc gia, trò đùa trong ngày Cá tháng Tư lại mang một ý nghĩa riêng biệt.

Hiện nay, hằng năm, ngày Cá tháng Tư được tổ chức tại nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam. Tại Việt Nam, vào ngày này, giới trẻ cũng thường bày ra những trò đùa, những chuyện nói dối tai quái nhưng vô hại để tạo không khí vui vẻ với mọi người.

Ngày Cá tháng Tư năm 2023 rơi vào thứ 7. 

*Thông tin trong bài viết mang tính tham khảo