Trong vài năm qua, nhu cầu mua nhà ở xã hội tại các thành phố lớn, như Hà Nội và TP.HCM liên tục tăng cao. Tuy nhiên, nguồn cung rất nhỏ giọt, và chỉ đáp ứng được một lượng rất nhỏ, so với nhu cầu của người dân.

Do đó, để đảm bảo công bằng, Chính phủ đã ban hành Nghị định hướng dẫn về quy chế bốc thăm quyền mua nhà ở xã hội.

Mặc dù đã có quy định chi tiết, thế nhưng, hiện nay một số công ty môi giới bất động sản đang chào mời người mua đóng “phí đảm bảo”, từ 100 triệu - 400 triệu đồng, để đảm bảo bốc thăm trúng suất mua nhà.

Trước khoản phí vô lý này, trao đổi với PV Báo Nhà báo và Công luận, GS.TS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng bộ Tài Nguyên và Môi Trường cho rằng:

Hình thức đóng tiền “đảm bảo” để bốc thăm được suất mua nhà là không phù hợp, vi phạm nghiêm trọng quy định của pháp luật. Đồng thời, phí đảm bảo làm mất đi tính công bằng trong xã hội.

GS.TS Đặng Hùng Võ nghi ngờ đây chỉ là chiêu trò lừa đảo của các công ty môi giới bất động sản.

“Trong hoàn cảnh nguồn cung khan hiếm như hiện nay, cộng thêm giá nhà ở xã hội liên tục tăng, thì các sàn môi giới bắt đầu tìm các cách “làm tiền” từ người mua là chuyện có thể xảy ra. Tuy nhiên, việc này đi ngược lại chủ trương của Chính phủ, và làm mất đi bình đẳng xã hội”, ông Võ cho biết.

Theo GS Võ, hiện tại, Luật pháp và nhiều văn bản, Nghị định đã quy định rất rõ các tiêu chí khi mua nhà ở xã hội. Và không có chuyện cứ đóng cọc là chắc chắn có một suất.

Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường khuyến cáo: Người dân không nên đóng các khoản phí, ngoài các khoản đã được quy định. Đặc biệt nên tránh các bên môi giới yêu cầu đóng phí đảm bảo, vì có thể hoàn toàn mất trắng khoản tiền này.

“Ngược lại, về phía chính quyền cần phải có biện pháp và cứng rắn xử lý đối với những người đang nắm giữ quỹ nhà ở xã hội để xảy ra tình trạng này”, ông Võ nói.

Đồng tình với quan điểm này, ông Phan Hữu Thọ, chuyên gia bất động sản cho rằng: Đã có nhiều trường hợp, người mua nhà ở xã hội đóng tiền đảm bảo, song vẫn vuột mất cơ hội mua nhà.

“Bên môi giới hứa hẹn đủ điều, là sẽ được bốc thăm nhiều lần để trúng nhà. Nhưng đâu vẫn hoàn đó, tiền thì mất, không đòi lại được, người mua lại mất thêm một khoản phí vô lý”, ông Thọ nói.

Trước đó, ông Lê Hoàng Hùng, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho rằng đây chắc là "tiền đút”, để chắc chắn bốc thăm được suất mua ở một số dự án nhà ở xã hội.

Theo ông Hùng, toàn bộ các quy trình, thủ tục thuê, mua nhà ở xã hội được quy định đầy đủ trong các văn bản quy phạm pháp luật, cụ thể là các nghị định có liên quan. Nội dung cụ thể là về đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội được quy định tại Điều 09 của Luật Nhà ở, có 8 đối tượng được mua.

Thứ hai, về quy trình, thủ tục thì được quy định tại Điều 62 của Luật Nhà ở, trong đó quy trình như sau: Chủ dự án sau khi xây dựng xong công trình thì các đối tượng được quyền mua sẽ có đăng ký và sau đó lập danh sách và danh sách này chuyển về Sở Xây dựng để kiểm tra, nếu như đủ điều kiện thì sẽ tiến hành thương lượng, mua bán.

Ông Hùng cho biết, trong trường hợp số người mua ít hơn số căn hộ bán ra thì họ được quyền lựa chọn. Còn trong trường hợp số người mua nhiều hơn số căn hộ bán thì tiến hành bốc thăm. Theo ông Hùng, khả năng dư luận phản ánh trường hợp này là trong quá trình bốc thăm có xảy ra sự không minh bạch.

Với trường hợp có sự không minh bạch trong quá trình bốc thăm, mặc nhiên được tuyên hủy và coi như giao dịch mua bán không đủ thủ tục pháp lý và người mua có nghĩa vụ trả lại căn hộ cho chủ dự án.

Trong trường hợp chủ dự án không thực hiện trách nhiệm này thì chính quyền địa phương, cụ thể là UBND tỉnh có quyền cưỡng chế, thu hồi căn hộ này và trả lại cho chủ dự án. Phóng viên cũng có thể phản ánh trực tiếp đến UBND tỉnh để xem dự án nào, UBND tỉnh hoàn toàn có thẩm quyền tuyên hủy và thu hồi căn hộ ấy.

Lâm Vũ