Nguy hiểm tiềm ẩn từ dịch vụ rửa xe mà ít người để ý
(CLO) Ít nhất ba cơ sở rửa xe tại Mỹ bị phát hiện ô nhiễm PFAS, “hóa chất vĩnh cửu” gắn với ung thư và rủi ro sức khỏe cộng đồng.
Việc giữ cho chiếc xe luôn sạch sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Một chiếc xe sạch không chỉ có vẻ ngoài bắt mắt mà còn giúp bảo vệ lớp sơn và bề mặt, ngăn ngừa tình trạng gỉ sét, đồng thời cải thiện tầm nhìn nhờ loại bỏ bụi bẩn bám trên kính chắn gió, gương chiếu hậu và đèn pha.
Một trong những cách đơn giản nhất để làm sạch xe là sử dụng dịch vụ rửa xe tự động tại các cơ sở địa phương. Chỉ cần chờ vài phút trên băng chuyền, chiếc xe sẽ được trả lại với vẻ ngoài sáng bóng.
Mặc dù việc tự rửa xe tại nhà với các dụng cụ chuyên dụng có thể đảm bảo độ sạch kỹ lưỡng và tiết kiệm chi phí hơn, sự tiện lợi của dịch vụ rửa xe chuyên nghiệp vẫn là lựa chọn hàng đầu của nhiều người.
Tuy nhiên, ít ai ngờ rằng dịch vụ này tiềm ẩn những nguy cơ không dễ nhận thấy. Theo tổ chức bảo vệ người tiêu dùng PIRG, hóa chất PFAS, hay còn gọi là "hóa chất vĩnh cửu", có thể hiện diện tại các cơ sở rửa xe.
Loại hóa chất này không gây hại cho xe nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe con người. Hơn nữa, PFAS không chỉ ảnh hưởng đến khách hàng và nhân viên tại tiệm rửa xe mà còn có thể lan ra cộng đồng xung quanh thông qua nguồn nước thải.
Hóa chất PFAS có thể xuất hiện trong sản phẩm rửa xe
Hóa chất PFAS, viết tắt của per- và polyfluoroalkyl, là nhóm gồm hơn 9.000 hợp chất được sử dụng từ những năm 1940. Được mệnh danh là "hóa chất vĩnh cửu" do đặc tính phân hủy cực kỳ chậm, PFAS đã được phát hiện trong máu của con người và động vật trên khắp thế giới, cũng như trong một số sản phẩm thực phẩm.
Khi thoát ra từ nguồn gốc ban đầu, các hợp chất này dễ dàng di chuyển qua nước, làm ô nhiễm đất và thậm chí xâm nhập vào nguồn nước sinh hoạt của các đô thị.
Điều đáng lo ngại là PFAS có liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm giảm khả năng sinh sản, chậm phát triển ở trẻ em, và tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư.
Theo Trung tâm Bảo tồn Tài nguyên Ô nhiễm, ít nhất ba trường hợp tại Mỹ đã ghi nhận tình trạng ô nhiễm PFAS trong các giếng nước ngầm gần hoặc tại các cơ sở rửa xe.
Dù con số này chưa đủ để kết luận tất cả các tiệm rửa xe đều có vấn đề, nhưng nó đặt ra dấu hỏi lớn về an toàn. PIRG cũng chỉ ra rằng một số loại sáp hoặc chất đánh bóng xe, vốn được ưa chuộng nhờ khả năng chống thấm nước và tạo độ bóng, có thể chứa PFAS.
Nước thải chứa PFAS gây ô nhiễm nguồn nước ngầm
Theo PIRG, lượng PFAS dư thừa từ sáp và lớp phủ bảo vệ tại các tiệm rửa xe không chỉ tồn tại trong khuôn viên cơ sở. Khi xe được rửa, nước mang theo hóa chất PFAS hòa lẫn với bụi bẩn hoặc dầu mỡ có thể chảy ra môi trường xung quanh. Hỗn hợp này có nguy cơ thấm vào hệ thống nước ngầm, gây ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt.
Luật Nước Uống An toàn của Mỹ yêu cầu Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) giám sát việc sử dụng PFAS và các chất gây ô nhiễm khác có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.
Năm 2024, EPA đã công bố quy định giới hạn hàm lượng PFAS trong nước uống, nhưng các hệ thống cung cấp nước công cộng vẫn cần thời gian để điều chỉnh và tuân thủ.
Để giảm nguy cơ tiếp xúc với PFAS, PIRG khuyến nghị khách hàng thường xuyên sử dụng dịch vụ rửa xe nên hạn chế các dịch vụ phủ bóng hoặc đánh sáp bổ sung, vì đây có thể là nguồn chứa PFAS.
Người dùng cũng có thể đề nghị cơ quan địa phương kiểm tra chất lượng nước và hệ thống thoát nước tại khu vực. Ngoài ra, việc tự rửa xe tại nhà là một giải pháp an toàn hơn.
Bằng cách sử dụng các loại xà phòng thay thế không chứa PFAS và áp dụng một số mẹo làm sạch đơn giản, người dùng hoàn toàn có thể giữ xe sạch sẽ mà không lo ngại về hóa chất độc hại.