Không giống như các loại súng và tên lửa truyền thống sử dụng chất đẩy hóa học, súng điện từ sử dụng điện từ để phóng đạn. Như vậy, súng điện từ có thể bắn liên tục và bay nhanh hơn nhiều so với những quả đạn thông thường, cho phép đối đầu với nhiều mối đe dọa siêu thanh.

Nhật Bản đã phân bổ 56 triệu USD Mỹ cho nghiên cứu công nghệ súng điện từ trong đề xuất ngân sách tài khóa 2022 ban đầu. Trước đó, vào năm 2016, quốc gia này đã phân bổ 8,6 triệu USD cho nghiên cứu súng điện từ. Mục đích là phát triển một loại vũ khí có thể bắn đạn với vận tốc Mach 6 (gấp sáu lần tốc độ âm thanh).

Diễn biến này diễn ra sau quyết định của Nhật Bản hủy triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa Aegis Ashore của Mỹ vào năm 2020. Nhật Bản viện dẫn những khó khăn kỹ thuật và chi phí là những yếu tố cho quyết định của mình.

Aegis Ashore ban đầu được ước tính tốn 2,15 tỷ USD để mua, vận hành và bảo trì trong thời gian hoạt động 30 năm, nhưng tổng số tiền cuối cùng đã tăng lên 4,1 tỷ USD.

Cho đến nay, Nhật Bản vẫn chưa làm rõ liệu họ có lựa chọn nào thay thế cho Aegis Ashore hay không nhưng thay vào đó đã chuyển cuộc thảo luận sang kiểm tra lại khả năng răn đe của chính mình, bao gồm cả việc tấn công các căn cứ tên lửa của đối phương.

Nếu không có Aegis Ashore, Nhật Bản sẽ dựa vào các tàu khu trục được trang bị Aegis trong các lớp tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường Kongo, Atago và Maya, cũng như vùng phủ sóng phòng thủ tên lửa Patriot Advanced Capability-3 (PAC-3) trên đất liền.

Đạn súng điện từ bay với tốc độ siêu âm, một đặc điểm cần thiết để đánh chặn các mối đe dọa siêu thanh. Hơn nữa, đạn này có giá tương đối rẻ hơn mỗi lần bắn, với một quả đạn có giá lên tới 35.000 USD so với tên lửa SM-3 có giá 30 triệu USD mỗi phát.

Hơn nữa, đạn từ không có chất nổ như tên lửa hoặc đạn pháo, thay vào đó dựa vào động năng tuyệt đối để tiêu diệt mục tiêu. Điều này làm cho chúng an toàn hơn khi xử lý và giảm bớt căng thẳng cho công tác hậu cần, nghĩa là có thể chứa nhiều đạn hơn trên tàu hoặc với các loại pin đặt trên đất liền.

Ngoài ra, súng điện từ không bị ảnh hưởng bởi đường ngắm hoặc điều kiện thời tiết, không giống như vũ khí laser, một lựa chọn phòng thủ tên lửa khác.

Công nghệ súng mới ra đời của Nhật Bản cũng có thể thúc đẩy ngành công nghiệp hạt nhân đang gặp khó khăn của nước này. Một trong những thách thức chính của súng điện từ là việc tìm kiếm một nguồn điện có thể tạo ra một lượng lớn điện năng cần thiết cho mỗi lần bắn. Do đó, năng lượng hạt nhân là một lựa chọn khả thi để làm nguồn năng lượng cho súng từ. 

Công nghệ này có thể đóng góp vào động lực cần thiết để hồi sinh ngành công nghiệp hạt nhân của Nhật Bản, vốn đã bị đình trệ từ năm 2011 do thảm họa Fukushima Daiichi. Nhật Bản vẫn đặt mục tiêu hồi sinh ngành công nghiệp hạt nhân của mình để giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu năng lượng và đáp ứng cam kết trung hòa carbon vào năm 2050.

Hơn nữa, việc Nhật Bản phát triển công nghệ súng có thể là một phần trong những nỗ lực rộng lớn hơn của nước này nhằm loại bỏ sự phụ thuộc quá mức vào các đảm bảo an ninh của Mỹ. 

Nhật Bản không tìm cách lật ngược hiện trạng với Mỹ, mà thay vào đó là nhằm phát triển khả năng tự vệ của chính mình. Dự án railgun của Nhật Bản có thể làm giảm sự phụ thuộc vào công nghệ và hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ.

Mai Anh (theo asiatimes)