Nhật Bản phát hành video AI mô phỏng thảm họa núi Phú Sĩ phun trào
(CLO) Nhật Bản vừa công bố một video giả lập bằng trí tuệ nhân tạo (AI) về kịch bản núi Phú Sĩ phun trào, nhằm khuyến khích người dân Tokyo chuẩn bị ứng phó.
Trong video, những đám mây khói khổng lồ bốc lên từ ngọn núi Phú Sĩ biểu tượng của Nhật Bản, tro bụi nhanh chóng lan tới thủ đô đông dân cư, khiến bầu không khí mờ đục và bao phủ các tòa nhà, phương tiện giao thông.
Đây là sản phẩm do Văn phòng Phòng chống Thiên tai và Chính quyền Thủ đô Tokyo phát hành hôm Chủ nhật, cảnh báo khoảng 20 triệu cư dân về những rủi ro có thể xảy ra nếu núi lửa Phú Sĩ phun trào.
Lần gần nhất núi Phú Sĩ phun trào là vào ngày 16 tháng 12 năm 1707, sau một trận động đất xảy ra cùng năm đó. Sự kiện này đã đánh dấu vụ phun trào cuối cùng cho đến nay của ngọn núi lửa đang hoạt động này.
Núi Phú Sĩ đã ngừng hoạt động hơn 300 năm, nhưng các nhà khoa học cho rằng nó đang trong trạng thái bất thường. Dù hiện chưa có dấu hiệu phun trào, Phú Sĩ vẫn được xếp loại là một ngọn núi lửa đang hoạt động.
Video mô phỏng cho thấy một phụ nữ trên phố đông đúc nhận được cảnh báo trên điện thoại về việc núi lửa bất ngờ phun trào, kèm lời thuyết minh: “Khoảnh khắc đó có thể đến mà không có bất kỳ cảnh báo nào.”
Đoạn video nhấn mạnh rằng dù núi Phú Sĩ nằm cách Tokyo khoảng 100 km, tro bụi có thể lan tới Tokyo chỉ trong vòng hai giờ, đe dọa sức khỏe và làm gián đoạn nguồn điện, giao thông cùng chuỗi cung ứng thực phẩm.
Bên cạnh đó, Văn phòng Nội các Nhật Bản cũng phát hành một video riêng vào Ngày Phòng chống Thảm họa Núi lửa hôm thứ Ba, kêu gọi người dân “hình dung các kịch bản cụ thể” để chuẩn bị tốt hơn.
Nhật Bản vốn quen thuộc với các trận động đất và núi lửa do nằm trên Vành đai Lửa Thái Bình Dương. Chính quyền đã tăng cường cảnh báo trong năm qua, đặc biệt sau dự báo có tới 80% khả năng xảy ra một trận động đất mạnh tại Rãnh Nankai trong vòng 30 năm tới.
Video về núi Phú Sĩ đã gây nhiều tranh luận. Một số người dân bày tỏ lo lắng về nguy cơ giao thông tê liệt, mất điện giữa mùa hè nóng nực, trong khi những người khác cho rằng chính quyền đang “gây hoang mang” và làm khách du lịch e ngại.
Trước đó, vào tháng 3, chính phủ đã khuyến nghị người dân quanh khu vực Phú Sĩ dự trữ nhu yếu phẩm đủ dùng trong hai tuần để đối phó với sự cố khẩn cấp.
Theo tính toán, một vụ phun trào lớn có thể tạo ra khoảng 1,7 tỷ mét khối tro núi lửa, trong đó 490 triệu mét khối sẽ tích tụ trên đường sá, nhà cửa và đất đai. Các chuyên gia cảnh báo tro bụi có thể làm sập nhà gỗ yếu, phủ kín bầu trời ngay cả ban ngày và gây thiệt hại kinh tế lên tới 2,5 nghìn tỷ yên (16,6 tỷ USD).
Ngay cả lượng tro bụi nhỏ cũng có thể khiến tàu hỏa ngừng chạy. Khi trời mưa, chỉ cần lớp tro dày hơn 3 cm đã đủ khiến xe cộ không thể di chuyển. Tro bụi nặng còn có nguy cơ làm đứt đường dây điện, khiến các thành phố chìm trong cảnh mất điện và khó tiếp cận nhu yếu phẩm.
Tro bụi núi lửa được mô tả có đặc tính khác biệt khi không tan như tuyết mà bám chặt vào bề mặt và khi ướt lại dễ dẫn điện. Lớp bụi dày từ 2 đến 10 cm có thể khiến xe máy, ô tô mất độ bám đường, trong khi đường băng và đường ray sẽ bị tê liệt hoàn toàn. Nguy cơ này được ví với khung cảnh hỗn loạn sau trận động đất và sóng thần năm 2011.
Ngoài hạ tầng, sức khỏe cộng đồng cũng là mối lo lớn. Các chuyên gia cảnh báo tro bụi có thể gây kích ứng mắt, ảnh hưởng hệ hô hấp và đặc biệt nguy hiểm cho người mắc bệnh nền. Chính quyền Tokyo khuyến cáo người dân nên chuẩn bị khẩu trang, kính bảo hộ cùng lương thực, nước uống dự trữ tối thiểu ba ngày.
Vụ phun trào Hōei
Vụ phun trào Hōei năm 1707 là vụ phun trào được xác nhận cuối cùng của Phú Sĩ. Vụ phun trào đặc biệt nổi tiếng vì lượng tro bụi khổng lồ bao phủ miền Đông Nhật Bản, kéo theo thiên tai và nạn đói.
Dù không tạo ra dung nham, vụ phun trào này đã giải phóng khoảng 800 triệu mét khối tro núi lửa, lan xa tới Edo (Tokyo ngày nay). Tro rơi dày vài cm ở Edo và được ghi nhận tại các tỉnh Izu, Kai, Sagami, Musashi và Yokohama. Tro bụi bao phủ hoa màu, khiến mùa màng thất bát. Vụ phun được đánh giá cấp 5 trên Chỉ số bùng nổ lửa với thang số từ 0 đến 8.
Hậu quả rất nặng nề khi nông nghiệp vùng Fuji suy sụp, nhiều người chết đói. Nông dân phải gom tro đổ thành đống, mưa lớn đã cuốn chúng xuống sông, đặc biệt là sông Sakawa, gây tắc nghẽn dòng chảy. Tháng 8/1708, mưa lớn làm vỡ các đập tạm, gây lũ quét và ngập lụt vùng Ashigara.
Sau vụ phun trào, lũ lụt, xói mòn đất và nạn đói lan rộng, nhất là khu vực Edo. Đá, tro và nước lũ cản trở việc di chuyển, khiến tình hình thiếu đói càng trầm trọng.