Cần các chủ nợ cùng chung tay

Theo ba nguồn tin giấu tên, Nhật Bản sẵn sàng tổ chức các cuộc đàm phán giữa tất cả các quốc gia chủ nợ nhằm đưa Sri Lanka thoát khỏi cuộc khủng hoảng nợ tồi tệ nhất kể từ khi độc lập, nhưng không rõ liệu chủ nợ hàng đầu là Trung Quốc có tham gia hay không và tình trạng tài chính của Sri Lanka vẫn thiếu rõ ràng, Reuters đưa tin.

Nguồn tin này cho biết, Nhật Bản sẽ sẵn sàng chủ trì một cuộc họp như vậy với Trung Quốc nếu điều đó giúp thúc đẩy quá trình giải quyết khoản nợ của Sri Lanka, ước tính khoảng 6,2 tỷ USD trên cơ sở song phương vào cuối năm 2020.

Tổng thống Sri Lanka Ranil Wickremesinghe nói với Reuters vào tuần trước rằng nước này sẽ đề nghị Nhật Bản mời các quốc gia chủ nợ chính đến đàm phán về việc tái cơ cấu các khoản nợ song phương. Ông cho biết sẽ thảo luận vấn đề này với Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida tại Tokyo vào tháng tới, khi ông dự kiến sẽ tham dự lễ tang của cựu thủ tướng Shinzo Abe bị ám sát.

Tokyo, chủ nợ lớn thứ hai, có cổ phần trong việc giải cứu Sri Lanka, không chỉ để thu hồi khoản vay 3 tỷ USD mà còn có lợi ích ngoại giao trong việc kiểm tra sự hiện diện ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực.

S&P Global trong tháng này đã hạ cấp trái phiếu chính phủ của Sri Lanka xuống mức vỡ nợ sau khi nước này bỏ lỡ các khoản thanh toán lãi và gốc. Quốc đảo 22 triệu dân nằm ngoài khơi cực nam của Ấn Độ với khoản nợ 114% tổng sản lượng kinh tế hàng năm, đang trong tình trạng biến động xã hội và tài chính do tác động của đại dịch Covid-19 do quản lý kinh tế yếu kém trong nhiều năm.

Một nhóm của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã gặp Tổng thống Wickremesinghe vào hôm 24/8 để thảo luận về một gói cứu trợ, bao gồm tái cơ cấu khoản nợ 29 tỷ USD, khi Colombo tìm kiếm chương trình viện trợ 3 tỷ USD của IMF.

Tổng thống đã gặp đại sứ Nhật Bản cùng ngày.

Tokyo tin rằng cần có một "nền tảng" mới để kéo các chủ nợ lại với nhau, các nguồn tin giấu tên cho biết.

“Sri Lanka sắp hết thời gian kể từ khi nước này vỡ nợ. Ưu tiên là các quốc gia chủ nợ phải đồng ý về một kế hoạch hiệu quả”, một nguồn tin cho biết.

"Nhật Bản rất muốn đạt được điều này. Nhưng đó không phải là điều mà một mình Nhật Bản có thể tiên phong và đạt được", nguồn tin này nói và cho biết thêm rằng sự hợp tác của các quốc gia khác là rất quan trọng.

Bộ Ngoại giao Nhật Bản từ chối bình luận. Ngân hàng trung ương Sri Lanka và Bộ Tài chính nước này đã không trả lời ngay lập tức các yêu cầu bình luận. Người phát ngôn của IMF từ chối bình luận.

Cần có khuôn khổ mới

Các nguồn tin cho biết những lo ngại bao gồm sự cạnh tranh và căng thẳng lãnh thổ giữa các chủ nợ lớn là Trung Quốc và Ấn Độ, trong khi Sri Lanka sẽ phải cam kết cải cách tài chính và tiết lộ thêm thông tin về khoản nợ của mình.

Tháng trước, ngay sau khi Tổng thống Wickremesinghe nhậm chức khi người tiền nhiệm của ông bỏ trốn khỏi đất nước, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã viết thư cho ông rằng ông "sẵn sàng hỗ trợ và giúp đỡ hết khả năng của mình cho Tổng thống Wickremesinghe và người dân Sri Lanka trong nỗ lực của họ”.

Tuy nhiên, các nguồn tin cho biết việc Bắc Kinh hợp tác tái cơ cấu nợ rất phức tạp bởi các yếu tố như số lượng lớn các bên cho vay và Trung Quốc đang cố gắng giảm giá trị các khoản vay của mình và giảm gánh nặng nợ của Colombo.

Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói với Reuters rằng Bắc Kinh "sẵn sàng sát cánh với các quốc gia liên quan và các tổ chức tài chính quốc tế cũng như tiếp tục đóng vai trò tích cực trong việc giúp Sri Lanka đối phó với những khó khăn hiện tại, giảm bớt gánh nặng nợ và thực hiện phát triển bền vững”.

Nhật Bản hy vọng sẽ thấy một khuôn khổ tái cơ cấu nợ mới giống như một khuôn khổ do Nhóm 20 nền kinh tế lớn thiết lập nhằm vào các quốc gia có thu nhập thấp. Sri Lanka không nằm trong "khuôn khổ chung" này vì nước này được xếp vào nhóm nước mới nổi có thu nhập trung bình.

“Đây phải là một nền tảng mà tất cả các quốc gia chủ nợ tham gia” để đảm bảo tất cả đều gánh vác một phần công bằng trong việc miễn trừ nợ, một nguồn tin khác cho biết. Nguồn tin thứ ba cho biết: “Cho đến khi các điều kiện này được đáp ứng, sẽ khó có cuộc đàm phán nào thành công”.

Khuôn khổ chung do G20 và Câu lạc bộ các quốc gia chủ nợ giàu có ở Paris đưa ra vào năm 2020, cung cấp giải pháp xóa nợ chủ yếu thông qua việc gia hạn thời hạn trả nợ và giảm lãi.

Một số người liên quan nghĩ rằng một cuộc họp chủ nợ ban đầu có thể được tổ chức vào tháng 9, nhưng một nguồn tin cho biết sẽ "mất một thời gian ngắn, có thể là vài tháng để tổ chức cuộc họp này".

Các cuộc đàm phán tái cơ cấu chỉ có thể thực hiện được sau khi IMF xem xét kỹ lưỡng khoản nợ của Sri Lanka, các nguồn tin cho biết.

Sơn Tùng (Theo Reuters)