Nhật Bản và Ukraine tăng cường hợp tác rà phá bom mìn
(CLO) Ukraine đang đối mặt với mối nguy hiểm từ khoảng 2 triệu quả mìn, ước tính rải rác trên 174.000 km² lãnh thổ, tương đương hơn 25% diện tích đất nước.
Nhật Bản sẽ tổ chức hội thảo quốc tế về rà phá bom mìn tại Ukraine vào mùa thu năm 2025. Sau đó, nước này sẽ chủ trì Hội nghị lần thứ 22 của các quốc gia thành viên Công ước Ottawa tại Geneva vào tháng 12/2025. Công ước Ottawa, được ký năm 1997, cấm sử dụng, tàng trữ, sản xuất và chuyển giao mìn chống người, với 164 quốc gia tham gia tính đến tháng 3/2025.
Komatsu Ltd., công ty sản xuất thiết bị xây dựng hàng đầu tại Tokyo, đã có hơn 25 năm kinh nghiệm rà phá bom mìn ở Campuchia (từ năm 1999), Lào, Afghanistan và Angola. Ngày 9/7/2024, Đại sứ Nhật Bản tại Kiev, ông Kuninori Matsuda, đã bàn giao bốn máy xúc bọc thép của Komatsu cho Ukraine. Các máy này được trang bị thiết bị chuyên dụng để kích nổ mìn ngay tại chỗ một cách an toàn.
Bộ Ngoại giao Nhật Bản nhấn mạnh rằng việc loại bỏ mìn và vật liệu nổ là “yếu tố thiết yếu để đảm bảo an toàn cho người dân và là điều kiện tiên quyết cho quá trình phục hồi và tái thiết” Ukraine.
Tháng 8/2024, một nhóm nhân viên thuộc Cơ quan Tình trạng Khẩn cấp Quốc gia Ukraine (SESU) đã đến Nhật Bản để học cách vận hành và bảo trì thiết bị, sau đó tiếp tục thực hành tại Campuchia.
Ngoài các phương pháp truyền thống, Nhật Bản đang ứng dụng công nghệ tiên tiến để đối phó với bom mìn. Giáo sư Hideyuki Sawada, chuyên gia về trí tuệ nhân tạo (AI), robot và máy học tại Đại học Waseda, Tokyo, đang phát triển hệ thống drone sử dụng camera hồng ngoại để phát hiện mìn chôn dưới đất.
Đội của ông Sawada đang thu thập dữ liệu tại Ukraine để cải thiện công nghệ, dù thách thức lớn là phải xử lý hơn 100 loại mìn khác nhau. “Dù hệ thống chưa hoàn hảo, việc thử nghiệm thực tế và thu thập dữ liệu sẽ giúp chúng tôi nâng cao hiệu quả”, ông nói.
Công ty NEC của Nhật Bản cũng đang hợp tác với Ủy ban Chữ thập Đỏ Quốc tế để phát triển AI dự đoán vị trí mìn dựa trên các yếu tố như đường sá, đất nông nghiệp và địa hình. Công nghệ này hứa hẹn tăng tốc độ rà phá và giảm rủi ro cho con người.
Mìn ở Ukraine gây ra mối đe dọa đặc biệt nghiêm trọng cho trẻ em, với khoảng 40% nạn nhân là trẻ em bị thương khi chơi trên đồng ruộng. “Giải quyết vấn đề này sẽ giúp cả một thế hệ trẻ em không phải sống trong sợ hãi”, ông Sawada nhấn mạnh.
Ngay cả khi chiến tranh kết thúc, hàng triệu quả mìn còn sót lại sẽ tiếp tục gây nguy hiểm, cản trở việc tái thiết cộng đồng.