Nhiều trường đại học trên thế giới sẵn sàng chào đón các sinh viên phải rời Mỹ

Từ việc cắt giảm tài trợ nghiên cứu, siết visa – đặc biệt với sinh viên Trung Quốc – cho đến việc thu hồi quyền tuyển sinh viên quốc tế của Đại học Harvard, chính quyền ông Trump đang tạo ra một làn sóng “chuyển trường toàn cầu” chưa từng có tiền lệ.

Tại Nhật Bản, Đại học Osaka đã triển khai chính sách miễn học phí, cấp trợ cấp nghiên cứu và hỗ trợ đi lại cho những học giả muốn rời Mỹ. Các đại học Kyoto và Tokyo cũng đang cân nhắc những chương trình tương tự.

Trong khi đó, Hồng Kông đã gửi chỉ thị đến các trường đại học của mình nhằm thu hút những “bộ não xuất chúng” từ Mỹ, còn Đại học Giao thông Tây An của Trung Quốc thì hứa hẹn quy trình tuyển sinh “rút gọn” và hỗ trợ toàn diện cho sinh viên Harvard đang gặp khó vì chính sách mới.

Vào tuần trước, chính quyền ông Trump đột ngột thu hồi quyền tuyển và đào tạo sinh viên nước ngoài của Harvard – quyết định sau đó bị một thẩm phán liên bang chặn lại, song tổn hại về mặt uy tín dường như đã xảy ra. Masaru Ishii, trưởng khoa y sau đại học của Đại học Osaka, nhận định: “Đây là một mất mát cho toàn thể nhân loại”.

Bộ Thương mại Mỹ thống kê rằng sinh viên quốc tế – phần lớn đến từ Trung Quốc và Ấn Độ – đã đóng góp hơn 50 tỷ USD cho nền kinh tế Mỹ trong năm 2023.

Hiện có hơn 275.000 sinh viên Trung Quốc học tập tại các trường cao đẳng Mỹ, là nguồn thu quan trọng cho nhiều trường và cũng là bệ phóng nhân lực cho các công ty công nghệ Mỹ. Nhưng chính họ cũng đang là đối tượng bị nhắm tới trong chiến dịch siết visa, đặc biệt sau tuyên bố của Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cam kết sẽ “mạnh tay” với thị thực của sinh viên Trung Quốc.

Tình huống này xảy ra ngay đúng mùa nộp hồ sơ, khi nhiều người trẻ chuẩn bị đến Mỹ vào tháng 8 để tìm chỗ ở và ổn định trước khi học kỳ bắt đầu.

Không chỉ sinh viên Trung Quốc dao động. Tom Moon, phó giám đốc tư vấn tại Oxbridge Applications, cho biết sinh viên từ Anh và các nước EU cũng đang chùn bước khi nghĩ đến việc du học Mỹ. Tổ chức Universities UK khẳng định số đơn nộp vào đại học Anh từ sinh viên Mỹ đang tăng lên, nhưng chưa thể khẳng định xu hướng này sẽ kéo dài.

Ella Rickets, một sinh viên năm nhất người Canada đang học tại Harvard, cho biết cô nhận được hỗ trợ tài chính đáng kể từ trường. Nhưng nếu quyền tuyển sinh của Harvard bị thu hồi lần nữa, cô có thể sẽ buộc phải chuyển đến Đại học Toronto, dù từng cân nhắc Oxford nhưng từ bỏ vì chi phí du học quá cao và không đủ học bổng.

Dữ liệu của công ty phân tích giáo dục QS cho thấy lượng truy cập vào trang “Du học tại Mỹ” của họ đã giảm 17,6% trong năm qua, riêng từ Ấn Độ giảm hơn 50%. CEO Jessica Turner cảnh báo: “Tác động đến danh tiếng kéo dài lâu hơn nhiều so với những cú sốc về tuyển sinh. Khi visa bất ổn và quyền lao động thay đổi, sinh viên sẽ bắt đầu tính toán rủi ro so với lợi ích”.

Nói cách khác, không chỉ mất tiền, nước Mỹ đang có nguy cơ mất đi những bộ óc xuất sắc nhất vào tay các quốc gia cạnh tranh như Đức, Pháp, Ireland, Trung Quốc, Hàn Quốc hay New Zealand.

Caleb Thompson, một sinh viên Mỹ tại Harvard sống cùng 8 học giả quốc tế, kết luận ngắn gọn: “Nếu nước Mỹ từ chối những sinh viên thông minh và tài năng này, họ sẽ tìm nơi khác để làm việc và học tập”. Và thế giới đang dang tay chào đón họ.