Nhà Trắng cho biết cuộc họp trực tuyến của các quốc gia được gọi là Bộ tứ (Quad) cho thấy tầm quan trọng của Tổng thống Biden đối với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và tập trung vào các cách chống lại virus Corona, đồng thời hợp tác về tăng trưởng kinh tế và khủng hoảng khí hậu.

Ấn Độ và Australia đã nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác an ninh khu vực, vốn đã được thúc đẩy bởi các cuộc họp cấp thấp hơn trước đó của bốn nước.

“Tôi tin rằng sẽ có một cuộc thảo luận cởi mở, trung thực về vai trò của Trung Quốc trên trường toàn cầu”, một quan chức cấp cao của Hoa Kỳ nói với các phóng viên trước thềm cuộc họp, đề cập đến “những thách thức trong khu vực” đối với thương mại và thương mại tự do và cởi mở.

Chính quyền Biden cho biết nhóm Quad sẽ công bố các thỏa thuận tài trợ để hỗ trợ tăng năng lực sản xuất vắc xin COVID-19 ở Ấn Độ, điều mà New Delhi đã thúc giục để chống lại chính sách ngoại giao vắc xin đang mở rộng của Trung Quốc.

Các nước sẽ thành lập một nhóm chuyên gia để giúp phân phối vắc xin trong khu vực, cũng như các nhóm làm việc để hợp tác về biến đổi khí hậu, tiêu chuẩn công nghệ và cùng phát triển các công nghệ mới nổi.

Hoa Kỳ muốn tăng cường quan hệ với các đồng minh và đối tác khi Trung Quốc áp dụng chính sách đối ngoại ngày càng quyết đoán ở châu Á và hơn thế nữa. Washington cho biết năng lực vắc xin bổ sung sẽ được sử dụng trong các nỗ lực tiêm chủng ở Đông Nam Á, nơi Bắc Kinh đang cạnh tranh để giành ảnh hưởng.

Cuộc gặp trực tuyến giữa Tổng thống Biden, Thủ tướng Australia Scott Morrison, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga sẽ nhằm tạo cơ sở cho một cuộc gặp trực tiếp vào cuối năm nay, chính quyền cho biết.

Trong số các vấn đề cần giải quyết là chuỗi cung ứng phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc trong đại dịch. Tờ Nikkei của Nhật Bản đưa tin hôm thứ Năm (11/3) rằng, bốn quốc gia sẽ làm việc cùng nhau để đảm bảo kim loại đất hiếm cần thiết cho việc sản xuất động cơ ô tô điện và các sản phẩm khác.

Hoa Kỳ và Nhật Bản sẽ giúp tài trợ cho các công ty Ấn Độ sản xuất vắc xin cho các nhà sản xuất thuốc của Hoa Kỳ là Novavax Inc và J&J. Tuy nhiên, các nguồn tin chính phủ Ấn Độ cho biết việc Hoa Kỳ hạn chế xuất khẩu các nguyên liệu quan trọng có thể cản trở nỗ lực đó và những người bắt đầu phân phối quy mô lớn đến Đông Nam Á.

Một quan chức chính quyền cấp cao thứ hai nói với các phóng viên hôm thứ Năm rằng trọng tâm của Hoa Kỳ trước hết là tiêm vắc-xin cho người Mỹ. “Chúng tôi sẽ không nói về việc chia sẻ vắc xin ngay bây giờ”, cô nói.

Những thách thức từ Trung Quốc

Ấn Độ, Australia và Nhật Bản đều phải đối mặt với những thách thức an ninh từ Trung Quốc, điều này tăng cường mối quan tâm của họ đối với liên minh bốn nước. Sự hợp tác giữa họ có từ khi họ cùng nhau ứng phó với trận động đất và sóng thần ở Ấn Độ Dương vào năm 2004.

Quad đã được hồi sinh dưới thời chính quyền Trump, vốn coi nó như một phương tiện để đẩy lùi ảnh hưởng đang lan rộng của Trung Quốc. Hoa Kỳ đã tổ chức một cuộc họp ngoại trưởng vào năm 2019, sau đó là một cuộc họp khác ở Nhật Bản vào năm ngoái và một phiên họp trực tuyến vào tháng Hai.

Cuộc họp hôm thứ Sáu (12/3) của Tổng thống Biden và những người đồng cấp trong nhóm Quad trùng với động lực ngoại giao lớn của Hoa Kỳ nhằm củng cố các liên minh ở châu Á và châu Âu nhằm đối phó Trung Quốc.

Vào Chủ nhật (14/3), Ngoại trưởng Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin sẽ tới Nhật Bản và Hàn Quốc để tham dự các cuộc họp đầu tiên giữa các quan chức cấp cao của chính quyền Biden và các đồng minh của Mỹ - nhấn mạnh tầm quan trọng mà Washington đặt ra đối với châu Á và thách thức Trung Quốc.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan sẽ cùng với ông Blinken đến Alaska vào tuần tới để gặp nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc, Dương Khiết Trì và Ủy viên Quốc vụ Vương Nghị. Đây là cuộc tiếp xúc trực tiếp cấp cao đầu tiên giữa hai nước dưới thời chính quyền Biden.

Các quan chức Mỹ cho biết họ coi cuộc gặp với những người đồng cấp Trung Quốc là "phiên họp một lần", với những cam kết cấp cao trong tương lai dựa trên việc Washington nhìn thấy những kết quả hữu hình để giải quyết những bất bình của mình với Bắc Kinh.

Washington cho biết họ sẽ không kiềm chế những lời chỉ trích của mình đối với Bắc Kinh về các vấn đề từ Đài Loan đến Hồng Kông và Tân Cương.

Chính quyền của Tổng thống Biden đã cam kết xem xét các yếu tố của chính sách đối với Trung Quốc, với sự tham vấn của các đồng minh, khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới điều hướng mối quan hệ băng giá đã chìm xuống mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ trong nhiệm kỳ Tổng thống của Donald Trump.

Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tổ chức cuộc điện đàm đầu tiên với tư cách là nhà lãnh đạo vào tháng trước và tỏ ra mâu thuẫn trong hầu hết các vấn đề, ngay cả khi ông Tập cảnh báo rằng đối đầu sẽ là một "thảm họa" đối với cả hai quốc gia.