Khoảng nửa đêm ngày 2 tháng 9, 7 nhân viên an ninh nhà nước đã gõ cửa nhà Bill Birtles, một nhà báo người Australia tại Bắc Kinh.

Ông bị cho là có liên quan đến một vụ án và được lệnh không được rời khỏi Trung Quốc.

Tuy nhiên, thay vì giam giữ người này, cảnh sát nói rằng họ sẽ triệu tập anh vào buổi chiều để sắp xếp một buổi thẩm vấn.

Cùng lúc đó, tại Thượng Hải, 6 cảnh sát đã đến căn hộ của một nhà báo người Australia khác, Michael Smith, để mang đến một thông điệp tương tự.

Thay vì chờ đợi các cuộc gọi sắp tới, 2 nhà báo này đã lánh nạn tại các cơ quan đại diện ngoại giao của Australia.

Sau nhiều cuộc đàm phán kéo dài, các quan chức Australia và Trung Quốc đã đạt được một thỏa thuận.

Cảnh sát được cho phép thẩm vấn cả hai người với điều kiện lệnh cấm xuất ngoại được dỡ bỏ.

Ngày 7 tháng 9, các phóng viên này đã bay tới thành phố Sydney.

Việc nhắm vào ông Birtles và ông Smith dường như phản ánh mối quan hệ xấu đi giữa Trung Quốc và Australia, vốn có mâu thuẫn về mọi thứ, từ việc Trung Quốc xử lý đợt bùng phát virus Corona cho tới việc xuất khẩu thịt bò và lúa mạch của Australia.

Cảnh sát cho biết họ muốn hỏi 2 người về mối liên hệ giữa họ và Cheng Lei, một nhà báo người Australia làm việc cho đài truyền hình Trung Quốc, người đã bị giam giữ vào hồi tháng 8 theo luật an ninh quốc gia Trung Quốc.

Nhưng trong suốt buổi thẩm vấn, cảnh sát chỉ đưa ra những câu hỏi đại khái về cô Cheng.

“Đây là hành động quấy rối chúng tôi”, Ông Birthles nói.

“Tôi cho rằng tất cả những việc này đã được chính phủ Trung Quốc tính toán từ trước. Họ muốn tống chúng tôi đi mà không cần trục xuất chúng tôi. Đây là kết quả tốt đẹp cho Trung Quốc – bây giờ không còn có phương tiện truyền thông nào của Australia trên đất Trung Quốc nữa”.

Sự ra đi của các nhà báo cũng là dấu hiệu cho thấy cuộc sống ngày càng bấp bênh của những phóng viên nước ngoài tại Trung Quốc.

Chính quyền Trung Quốc chưa bao giờ có mối quan hệ dễ chịu với họ, nhưng phần lớn đã chấp nhận sự hiện diện của họ.

Sự căng thẳng đối với phương Tây đang thay đổi điều này.

Trong nửa đầu năm 2020, Trung Quốc đã buộc 17 phóng viên nước ngoài ly khai.

Trước đây thỉnh thoảng chỉ có 1 người bị yêu cầu rời đi.

Sự tăng vọt này một phần là phản ứng đối với việc Mỹ cắt giảm sự hiện diện của truyền thông Trung Quốc tại nước Mỹ.

Nhưng cùng lúc đó là một thái độ coi thường hơn đối với truyền thông phương Tây nói chung của các quan chức Trung Quốc.

Những nhà báo nước ngoài là người gốc Hoa thường bị đối xử tệ hơn cả.

Vào tháng này, trong lúc đưa tin về các cuộc biểu tình tại Nội Mông Cổ, một khu vực ở phía Bắc, Alice Su của tờ Los Angeles Times đã bị giam giữ hơn 4 giờ đồng hồ.

Một nhân viên đã túm lấy cổ cô bằng 2 tay và tống cô vào xà lim. Cô đã không được phép liên lạc với đại sứ quán Hoa Kỳ.

Trong vụ các phóng viên người Australia, chính phủ Trung Quốc có thể cảm thấy họ có lý do để trả đũa.

Vào ngày 8 tháng 9, hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc, Tân Hoa Xã, cho rằng các nhân viên tình báo Australia đã lục soát căn hộ của các nhà báo Trung Quốc vào tháng 6, thẩm vấn và thu giữ máy tính cùng điện thoại của họ.

Các nhà báo này bị bắt phải giữ im lặng về vụ việc, Tân Hoa Xã đưa tin.

Các cơ quan an ninh Australia đã từ chối đưa ra lời bình luận.

Các phóng viên phương Tây đương nhiên phẫn nộ trước xu hướng gia tăng của Trung Quốc trong việc coi họ như người đại diện cho chính phủ của họ (công việc của họ không giống như công việc của người làm truyền thông nhà nước Trung Quốc).

Nhưng từ hoàn cảnh của các phóng viên người Australia đã cho thấy, họ có lẽ ngày càng phải nhờ đến chính phủ của mình để được giúp đỡ.