Những điểm chính tại Hội nghị thượng đỉnh NATO: Ông Trump được ca ngợi và cam kết 5% GDP cho quốc phòng

Sau đây là những nội dung chính rút ra từ cuộc họp:

Sự ca ngợi dành cho ông Trump

Với tư cách là người đứng đầu liên minh quân sự, Tổng thư ký NATO Mark Rutte đã cố gắng đảm bảo rằng ông Trump tham gia tại sự kiện diễn ra ở quê nhà này. Trên thực tế, trước cuộc họp, Tổng thống Mỹ đã chia sẻ trên mạng xã hội một tin nhắn riêng tư đầy nhiệt huyết từ ông Rutte, trong đó người đứng đầu NATO ghi nhận công lao của ông trong việc tăng chi tiêu quốc phòng của châu Âu.

“Sự lãnh đạo của ông về vấn đề này đã tạo ra một nghìn tỷ đô la chi tiêu bổ sung từ các đồng minh châu Âu kể từ năm 2016”, ông Rutte nói với Tổng thống Trump. “Và các quyết định ngày hôm nay sẽ tạo ra thêm hàng nghìn tỷ đô la cho quốc phòng chung của chúng ta”.

Điều này phần nào mang đến kết quả là tuyên bố cuối cùng của hội nghị đã được ký kết mà không có sự cố nào, bao gồm ngôn ngữ mạnh mẽ xác định Nga là “mối đe dọa lâu dài” đối với an ninh Euro-Đại Tây Dương và tái khẳng định cam kết đối với Điều 5, điều khoản phòng thủ chung của NATO.

“Có rất nhiều định nghĩa về Điều 5”

Nền tảng của liên minh quân sự NATO là Điều 5, nêu rõ rằng một cuộc tấn công vào một trong 32 đồng minh là một cuộc tấn công vào tất cả.

Song bất chấp những lời đảm bảo từ nhiều quan chức Hoa Kỳ trước thềm hội nghị rằng Hoa Kỳ hoàn toàn cam kết thực hiện, ông Trump dường như đã đưa ra một tuyên bố gây lo lắng khi phát biểu với giới truyền thông trước khi bay đến Hà Lan rằng “có rất nhiều định nghĩa về Điều 5”.

Điều 5 chỉ được kích hoạt một lần trong lịch sử 76 năm của NATO – bởi Hoa Kỳ sau vụ tấn công ngày 11/9. Điều này dẫn đến cuộc chiến tranh ở Afghanistan, mặc dù không phải tất cả các thành viên NATO đều đưa quân vào đó.

Cam kết chi 5% GDP cho quốc phòng

Đây là quyết định quan trọng nhất được đưa ra tại hội nghị. 32 nước đồng minh đã cam kết thực hiện mục tiêu chi tiêu quốc phòng mới vào năm 2035, tất cả họ sẽ dành 5% GDP cho quốc phòng. Dù vậy, một số đồng minh, chẳng hạn như Tây Ban Nha, đã phàn nàn trước hội nghị về việc mục tiêu này không thực tế.

Trong số này, 3,5 phần trăm phải dành cho chi tiêu quốc phòng cốt lõi và 1,5 phần trăm còn lại phải được chi cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm thúc đẩy cơ sở hạ tầng quan trọng, đảm bảo sự sẵn sàng dân sự và hỗ trợ Ukraine.

Đây là sự thay đổi rất lớn khi mà mục tiêu đạt mức chi tiêu quốc phòng của NATO chỉ là 2% GDP vào năm 2024. Ngay cả ở mức này, thì cho đến nay, một số ít quốc gia NATO vẫn chưa đạt được mục tiêu đó.

Không còn đề cập việc Ukraine gia nhập NATO

Hội nghị thượng đỉnh NATO tại Vilnius năm 2023 và Washington năm 2024 đều hướng đến một mục tiêu: Tìm cách để đưa Ukraine đến gần hơn với liên minh quân sự này mà không cần đưa ra lời mời gia nhập rõ ràng.

Tuy nhiên, ngay khi trở lại Nhà Trắng hồi đầu năm nay, ông Trump đã nói rõ rằng Ukraine sẽ không sớm gia nhập NATO. Tại hội nghị ở Den Haag, thậm chí còn không có Hội đồng NATO-Ukraine.

Không có ngôn ngữ nào nói về tư cách thành viên trong tuyên bố của Hội nghị thượng đỉnh NATO. Đoạn duy nhất đề cập đến Kiev trong 5 đoạn của tuyên bố ngắn gọn này là một đoạn ngắn có nội dung: “Các đồng minh tái khẳng định cam kết lâu dài của họ về chủ quyền trong việc hỗ trợ Ukraine, quốc gia có an ninh đóng góp vào an ninh của chúng ta và vì mục đích này, sẽ bao gồm các đóng góp trực tiếp cho quốc phòng của Ukraine và ngành công nghiệp quốc phòng của nước này khi tính toán chi tiêu quốc phòng của các đồng minh”.