Diện tích cây xanh công viên liên tục bị chiếm dụng

Phát triển diện tích cây xanh, mặt nước giúp tạo môi trường xanh, sạch, hạ nhiệt độ đô thị, chính vì vậy, TP. Hà Nội đã đặt ra mục tiêu quan trọng, đó là trồng thêm 1 triệu cây xanh đến năm 2020; năm 2030 sẽ có 60 công viên.

Tuy nhiên đến nay, nhiều công viên trên địa bàn vẫn đang bị chiếm dụng một cách vô tội vạ để phục vụ hoạt động kinh doanh nhà hàng, điểm trông giữ xe trái phép…

Điều này khiến cho không gian vui chơi giải trí của người dân đang bị thu hẹp, chỉ tiêu cây xanh trên đầu người chỉ bằng 1/10 các thành phố tiên tiến trên thế giới.

Mặc dù, Thủ tướng Chính phủ có văn bản chỉ đạo số 2834/UBND-ĐT ngày 8/7/2019, yêu cầu UBND Thành phố chỉ đạo UBND các quận, huyện, thị xã khẩn trương kiểm tra, rà soát, tổng hợp hiện trạng sử dụng các công viên, vườn hoa trên địa bàn; đánh giá, xác định các trường hợp lấn chiếm, chiếm dụng công viên, vườn hoa, chuyển công năng sử dụng để làm nhà hàng, quán cà phê, khu vui chơi giải trí không đúng quy định (nếu có); có biện pháp xử lý nghiêm vi phạm, khắc phục, hoàn trả, sử dụng đúng mục đích; báo cáo kết quả trước ngày 20/7/2019. Tuy nhiiên, tình trạng vi phạm tại các công viên trên địa bàn vẫn chưa được xử lý dứt điểm.

Trong khi diện tích cây xanh, mặt nước ở Hà Nội vẫn còn ít  thì mới đây, đề xuất "xén" đất công viên Cầu Giấy để xây dựng bãi đỗ xe ngầm kết hợp dịch vụ thương mại của một Công ty đã khiến cả nghìn người dân quanh khu vực bức xúc, phản đối. Bởi lẽ, trong quy hoạch lân cận công viên đang có 5 bãi đỗ xe, nhưng hiện chưa được xây dựng.

Thậm chí có lô quy hoạch bãi đỗ xe bị sử dụng sai mục đích. Bên ngoài công viên cũng có nhiều lô đất được giao rồi nhưng dự án triển khai chậm nhiều năm và đang được dùng làm sân tennis, quán bia, sân bóng... Thế nhưng thành phố không thu hồi dự án chậm để làm bãi đỗ xe mà lại đồng ý chủ trương cho Công ty tư nhân làm bãi xe ở khu đất của công viên.

Gần đây nhất, UBND TP Hà Nội cũng đã có quyết định chấp thuận cho một công ty đầu tư dự án xây dựng bãi đỗ xe ngầm kết hợp thương mại dịch vụ tại Công viên Thủ Lệ (phường Ngọc Khánh, quận Ba Đình).

Theo đó, diện tích đất xây dựng bãi đỗ xe ngầm là hơn 16.000 m2. Khu vực dịch vụ phụ trợ, kết nối không gian ngầm rộng hơn 600 m2. Tổng diện tích sàn xây dựng phần ngầm khoảng hơn 72.000 m2 bao gồm 5 tầng hầm và một tầng kỹ thuật.

Trong tình trạng tương tự, công viên Tuổi Trẻ, được Thành phố phê duyệt quy hoạch chi tiết vào năm 2000, với kỳ vọng là điểm văn hóa công cộng có không gian xanh của Thủ đô. Gần 20 năm sau, dự án khu vui chơi công cộng từng giành nhiều giải thưởng này lại trở nên hoang tàn.

Các hạng mục vui chơi cho trẻ em được đầu tư xây dựng có giá trị hàng chục tỉ đồng, nay gỉ sét, không người sử dụng. Không gian sinh hoạt công cộng bị thu hẹp khiến người dân sống tại đây không khỏi bức xúc.

Hàng loạt công trình vi phạm phục vụ mục đích kinh doanh mọc lên trong công viên Tuổi Trẻ. Từ khoảng 28 ha theo quy hoạch, không gian vui chơi công cộng nay chỉ là một khu đất nhỏ, cùng vài chiếc ghế đá. Xung quanh là các nhà hàng, bãi trông giữ xe hay trung tâm tổ chức đám cưới.

21 cán bộ liên quan đến vi phạm trật tự xây dựng tại Công viên Tuổi trẻ đã bị kỷ luật, sai phạm đã và đang được làm rõ nhưng mọi hoạt động kinh doanh tại công viên vẫn diễn ra bình thường...

Mới đây nhất, hàng trăm hộ dân khu đô thị mới Dịch Vọng (quận Cầu Giấy, Hà Nội) cùng cư dân các tòa nhà quanh công viên Cầu Giấy đồng loạt treo băng rôn đỏ phản đối chủ trương lấy đất công viên Cầu Giấy làm trung tâm thương mại, tiệc cưới kiêm bãi đỗ xe ngầm.

UBND phường Dịch Vọng đã phải tổ chức đối thoại. Trong số 22 đại diện cư dân phát biểu có tới 21 ý kiến phản đối và kiên quyết yêu cầu quận phải rút lại chủ trương, không lấy đất công viên giao cho nhà đầu tư.

Còn tại Công viên Thủ Lệ (phường Ngọc Khánh, quận Ba Đình), phần tiếp giáp với đường Đào Tấn có mặt tiền dài hàng trăm mét vốn là một phần của công viên cũng bị biến thành một chuỗi các hàng ăn, quán nhậu, gara sửa ô-tô, quán cà-phê, sân tennis… được xây dựng kiên cố trở thành một tổ hợp kinh doanh thể thao - ăn uống hoạt động sầm uất. Việc này, vô hình chung đã biến một phần diện tích của công viên cây xanh trở thành nơi kinh doanh sai mục đích. 

Trách nhiệm thuộc về ai?

Hà Nội nhiều lần khẳng định sẽ xử lý dứt điểm sai phạm tại các công viên, tuy nhiên, cả chục năm qua, hàng loạt sai phạm nghiêm trọng tại đây về trật tự xây dựng, quy hoạch, sử dụng sai mục đích vẫn không được xử lý dứt điểm.

Trên thực tế, lỗi quy hoạch thường được đưa ra để biện minh cho những bất cập của quá trình xây dựng TP như thiếu công viên, thiếu khu vui chơi, thiếu bãi đỗ xe…

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia quy hoạch đã khẳng định rằng, việc thực hiện quy hoạch không đúng mới là khâu khiến bức tranh đô thị của Hà Nội trở nên lộn xộn và xấu xí.

Có thể thấy rằng, chừng nào các công viên còn bị cắt xén, các bãi đỗ xe còn bị thay thế bởi các dự án nhà ở, các trung tâm thương mại thì người dân Hà Nội còn chịu thiệt thòi về môi trường sống.

Thiết nghĩ, để giải quyết vấn đề trên, rất cần sự vào cuộc quyết liệt, kiên quyết từ các cơ quan chức năng thành phố Hà Nội. Câu hỏi vì sao quy hoạch lại bị phá vỡ, ai phải chịu trách nhiệm?… dường như vẫn còn là một bài toán chưa có lời giải.

Một số hình ảnh phóng viên báo Nhà báo & Công luận ghi nhận tại một số công viên trên địa bàn TP Hà Nội.

Thanh Lâm