(CLO) Tạo hình ảnh bằng AI chưa bao giờ đơn giản hơn thế. Tuy nhiên, đồng thời, những kết quả đầu ra này có thể đi kèm với những thành kiến và thúc đẩy sự bất bình đẳng.
Trình tạo hình ảnh bằng AI hoạt động như thế nào?
Trình tạo hình ảnh dựa trên trí tuệ nhân tạo sử dụng các mô hình máy học, sử dụng các văn bản do người dùng nhập vào và tạo ra một hoặc nhiều hình ảnh khớp với mô tả. Đào tạo các mô hình này yêu cầu bộ dữ liệu khổng lồ với hàng triệu hình ảnh.
Mặc dù Midjourney hay DALL-E 2 không công khai cách thức hoạt động chính xác của các thuật toán, nhưng hầu hết các trình tạo hình ảnh AI đều sử dụng một quy trình gọi là khuếch tán. Các mô hình khuếch tán hoạt động bằng cách thêm "nhiễu" ngẫu nhiên vào dữ liệu đào tạo, sau đó học cách khôi phục dữ liệu bằng cách loại bỏ các phần nhiễu này. Mô hình lặp lại quy trình này cho đến khi có hình ảnh khớp với nội dung nhập vào.
Điều này khác với các mô hình ngôn ngữ lớn như ChatGPT. Các mô hình ngôn ngữ lớn được đào tạo dựa trên dữ liệu văn bản chưa được gắn nhãn, dữ liệu này sẽ phân tích để tìm hiểu các mẫu ngôn ngữ và tạo ra phản ứng giống như con người.
Trong AI tổng quát, đầu vào ảnh hưởng đến đầu ra. Nếu người dùng chỉ định rằng họ chỉ muốn đưa những người có màu da hoặc giới tính nhất định vào hình ảnh, thì mô hình sẽ tính đến điều này.
Tuy nhiên, ngoài điều này, mô hình cũng sẽ có xu hướng mặc định trả về một số hình ảnh nhất định. Đây thường là kết quả của sự thiếu đa dạng trong dữ liệu đào tạo.
Một nghiên cứu mới đây đã khám phá cách Midjourney trực quan hóa các thuật ngữ có vẻ chung chung, bao gồm các nghề truyền thông chuyên biệt (chẳng hạn như “nhà phân tích tin tức”, “nhà bình luận tin tức” và “người kiểm tra thông tin”) và những nghề nghiệp chung chung (như “nhà báo”, “phóng viên” , “báo chí”).
Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 8 năm ngoái, và các kết quả được thực hiện lại sau 6 tháng để xem xét những tiến bộ của hệ thống trong thời gian này. Tổng cộng các nhà nghiên cứu đã phân tích hơn 100 hình ảnh do AI tạo ra trong khoảng thời gian này.
Phân biệt tuổi tác và phân biệt giới tính
Đối với các chức danh công việc không chuyên biệt, Midjourney chỉ đưa ra hình ảnh của những người đàn ông và phụ nữ trẻ hơn. Đối với những vai chuyên biệt, cả người trẻ và người lớn tuổi đều được thể hiện, nhưng người lớn tuổi luôn là nam giới.
Những kết quả này ngầm củng cố một số định kiến, bao gồm giả định rằng người cao tuổi không làm việc ở những vị trí không chuyên biệt, rằng chỉ nam giới lớn tuổi mới phù hợp với công việc chuyên môn và công việc ít chuyên môn hơn thường dành cho phụ nữ.
Cũng có những khác biệt đáng chú ý trong cách giới thiệu nam và nữ. Ví dụ, phụ nữ trẻ hơn và không có nếp nhăn, trong khi đàn ông “được phép” có nếp nhăn.
AI dường như cũng thể hiện giới tính dưới dạng nhị phân, thay vì hiển thị các ví dụ về biểu hiện giới tính linh hoạt hơn.
Thành kiến chủng tộc
Tất cả các hình ảnh được trả về cho các thuật ngữ như “nhà báo”, “phóng viên” chỉ xuất hiện hình ảnh của người da trắng.
Điều này có thể phản ánh sự thiếu đa dạng và thiếu tính đại diện trong dữ liệu đào tạo cơ bản của AI.
Chủ nghĩa giai cấp và chủ nghĩa bảo thủ
Tất cả các nhân vật trong hình ảnh cũng có vẻ ngoài "bảo thủ". Ví dụ, không ai có hình xăm, khuyên, kiểu tóc khác thường hoặc bất kỳ thuộc tính nào khác có thể phân biệt họ với các mô tả truyền thống.
Nhiều người cũng mặc quần áo trang trọng như áo sơ mi và vest. Đây là những dấu hiệu thể hiện sự kỳ vọng của tầng lớp. Mặc dù trang phục này có thể phù hợp với một số vai trò nhất định, chẳng hạn như người dẫn chương trình truyền hình, nhưng nó không nhất thiết phản ánh đúng cách ăn mặc của các phóng viên hoặc nhà báo nói chung.
Chủ nghĩa đô thị
Dù không chỉ định bất kỳ vị trí hoặc bối cảnh địa lý nào, các hình ảnh mà AI trả về đều bao gồm các không gian đô thị như các tòa nhà chọc trời hay các khu phố sầm uất. Điều này là không đúng vì chỉ hơn một nửa dân số thế giới sống ở các thành phố.
Lỗi thời
Các hình ảnh về các nhân viên truyền thông đều bao gồm các công nghệ đã lỗi thời như máy đánh chữ, máy in và máy ảnh cổ điển.
Vì ngày nay, nhiều chuyên gia trông giống nhau, nên AI dường như đang dựa trên các công nghệ khác biệt hơn (bao gồm cả những công nghệ đã lỗi thời và không còn được sử dụng) để làm cho các vai trò được mô tả trở nên rõ ràng hơn.
Bởi vậy, nếu bạn đang tự tạo hình ảnh AI, hãy xem xét các thành kiến tiềm ẩn khi viết các mô tả. Nếu không, bạn có thể đang vô tình củng cố những định kiến có hại mà xã hội đã mất hàng thập kỷ để cố gắng xóa bỏ.
(CLO) Chiều ngày 22/11, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Hội nghị phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về Hội và nâng cao chất lượng tham mưu trong công tác văn phòng của Hội Nhà báo khu vực phía Bắc.
(CLO) Hàng trăm tài liệu, cổ vật có niên đại cách ngày nay hơn 2.000 năm, phản ánh sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc.
(CLO) Ngày 22/11, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã có Quyết định xử phạt Công ty cổ phần chứng khoán SmartInvest gần 1,4 tỷ đồng vì hàng loạt vi phạm.
(CLO) Bất chấp những thách thức từ cuộc chiến tranh xâm lược của Nga, kinh tế Ukraine đã tăng trưởng 4.2% trong 10 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm ngoái, theo thông báo của Bộ Kinh tế Ukraine vào ngày 18 tháng 11.
(CLO) Triều Tiên và Nga vừa ký kết một thỏa thuận mới nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế sau các cuộc hội đàm tại Bình Nhưỡng trong tuần này, theo Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên (KCNA).
(CLO) Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lào Cai vừa phối hợp với Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1 thực hiện điều tra, phỏng vấn sâu người dân vùng lũ lịch sử gây chết và mất tích nhiều người ở xã Phúc Khánh.
(CLO) Trong những tuần gần đây, các hãng sản xuất ô tô lớn trên thế giới đã liên tiếp công bố kế hoạch cắt giảm nhân sự và đóng cửa nhà máy khi họ chật vật tìm kiếm lợi nhuận từ các dòng xe điện (EV) và đối mặt với làn sóng cạnh tranh từ những sản phẩm giá rẻ hơn.
(CLO) Chính quyền Tổng thống Joe Biden vừa thông báo với Quốc hội kế hoạch xóa 4,65 tỷ USD khoản nợ mà Ukraine đang gánh chịu, theo một bức thư do Bloomberg News thu thập được.
(CLO) Ngày 22/11, Toà án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh mở phiên toà sơ thẩm xét xử các bị cáo: Xeng và Sisavanh Yongyaerlor (cùng SN 1988, trú huyện Khăm Cợt, tỉnh Bolikhămxay, Lào) về tội “Vận chuyển trái phép chất ma túy”.
(CLO) Ngày 22/11, tại Nhà Thái Học thuộc Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) đã diễn ra Vòng Chung kết Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize 2024 với chủ đề “Cộng đồng kiến tạo”.
(CLO) Ngày 22/11, Hội môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đã công bố Bộ Quy tắc đạo đức, ứng xử nghề nghiệp mới nhằm nâng cao uy tín, chất lượng và trách nhiệm của môi giới.
(CLO) Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền vừa ký ban hành Quyết định số 6068/QĐ-UBND ngày 22/11/2024 về việc công bố tình huống khẩn cấp các sạt lở trên các tuyến đê hữu Bùi, Bùi 2, Gò Khoăm, sạt lở bờ sông Bùi trên địa bàn huyện Chương Mỹ.
(CLO) Tỉnh Lai Châu cam kết tạo mọi thuận lợi để hỗ trợ các doanh nghiệp khai thác du lịch với mục tiêu "doanh nghiệp phát tài - Lai Châu phát triển''.
(CLO) Ngày 22/11, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông và lãnh đạo các sở, ngành thành phố đi kiểm tra tiến độ thi công và thực hiện Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá.
(CLO) Tỷ phú Elon Musk, chủ sở hữu mạng xã hội X, đã chỉ trích dự luật của Úc, trong đó cấm trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội và phạt các mạng xã hội lên tới 49,5 triệu AUD (32 triệu USD) đối với các vi phạm.
(CLO) Sau khi bị tòa án Mỹ tuyên vi phạm luật chống độc quyền trong thị trường tìm kiếm trực tuyến, Google đang đối mặt với yêu cầu từ Bộ Tư pháp Mỹ (DoJ) buộc phải bán trình duyệt Chrome.
(CLO) Meta đã bị EU phạt gần 800 triệu euro với cáo buộc cạnh tranh không lành mạnh bằng cách liên kết dịch vụ 'rao vặt' Marketplace với mạng xã hội Facebook.
(CLO) Việc tỷ phú Elon Musk ủng hộ ông Donald Trump dự kiến sẽ giúp mạng xã hội X (trước đây là Twitter) khôi phục kinh doanh, khi một số thương hiệu bắt đầu quay lại quảng cáo trên nền tảng này để tranh thủ sự ủng hộ từ chính quyền mới.
(CLO) Ngày 12/11, các tờ báo lớn của Pháp, bao gồm Le Monde, Le Figaro và Le Parisien, cho biết họ đang có hành động pháp lý chống lại mạng hội X, cáo buộc nền tảng này sử dụng nội dung của họ mà không trả tiền.
(CLO) Các nhà quảng cáo dự kiến sẽ chi số tiền kỷ lục là 10,5 tỷ bảng cho quảng cáo Giáng sinh tại Vương quốc Anh trong mùa này, song không ưu tiên cho truyền hình truyền thông.
(CLO) Vào đầu thế kỷ 19, thủ đô London của Vương quốc Anh có hàng chục tờ báo in hàng ngày. Nhưng ngày nay, việc các tờ báo thay đổi định dạng đã đánh dấu sự kết thúc của tin tức địa phương hàng ngày trên báo in.
(CLO) Espresso, ứng dụng tin tức ngắn gọn của The Economist, sử dụng AI để dịch nội dung video sang nhiều ngôn ngữ nhằm tiếp cận đối tượng độc giả trẻ trên toàn cầu.