Nỗ lực chuẩn hóa tuyển sinh sau sự cố thí sinh từ 'đỗ' thành 'trượt'

Vấn đề không chỉ nằm ở cách quy đổi điểm mà sâu xa là yêu cầu chuẩn hóa, minh bạch và ổn định để bảo đảm công bằng cho hàng trăm nghìn thí sinh mỗi mùa thi.

Ngày 22/8, Trường Đại học Thủ đô Hà Nội công bố điểm chuẩn, nhiều thí sinh C00 thở phào vì đủ điểm vào ngành mơ ước. Nhưng chưa đầy 24 giờ sau, nhà trường ra thông báo mới, nâng điểm chuẩn thêm 0,75 điểm, khiến nhiều em rơi khỏi danh sách trúng tuyển.

Tương tự, một cơ sở thành viên của Đại học Quốc gia Hà Nội cũng bất ngờ bổ sung tiêu chí phụ về thứ tự nguyện vọng, khiến thí sinh đạt bằng điểm chuẩn nhưng đăng ký ở nguyện vọng 5 trở đi vẫn bị loại.

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến bất cập năm nay nằm ở cách các trường đại học sử dụng bảng bách phân vị do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) công bố.

Bảng bách phân vị được kỳ vọng sẽ tạo mặt bằng chung khi quy đổi điểm giữa các tổ hợp xét tuyển, từ đó đảm bảo sự công bằng giữa các phương thức.

Tuy nhiên, khi triển khai, mỗi trường lại vận dụng một cách, dẫn tới kết quả chênh lệch rõ rệt: Học viện Ngoại giao quy đổi để tổ hợp C00 cao hơn D01 tới 3 điểm; Học viện Ngân hàng chỉ để mức chênh lệch 2,5 điểm; Đại học Luật TP.HCM và Đại học Công nghiệp TP Hồ Chí Minh lại xây dựng công thức tính riêng...

Sự khác biệt trong cách áp dụng đã khiến thí sinh khó lường trước kết quả, dẫn tới tình trạng một số trường phải rút lại hoặc điều chỉnh thông báo tuyển sinh, làm gia tăng rối loạn.

Các chuyên gia giáo dục nhận định, việc công bố bảng bách phân vị là bước tiến quan trọng, thể hiện nỗ lực minh bạch hóa tuyển sinh. Tuy nhiên, để công cụ này phát huy hiệu quả, Bộ GD&ĐT cần sớm ban hành khung quy đổi chuẩn, áp dụng thống nhất cho toàn hệ thống thay vì để mỗi trường tự diễn giải.

ThS Phạm Thái Sơn, Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông, Đại học Công Thương TP Hồ Chí Minh chia sẻ : “Chỉ khi có khung chuẩn chung, việc xét tuyển mới đảm bảo sự công bằng tuyệt đối, tránh tình trạng một thí sinh ở cùng mức điểm nhưng số phận khác nhau tùy theo cách quy đổi của từng trường”.

Việc chuẩn hóa không chỉ giúp thí sinh an tâm mà còn góp phần hạn chế những sự cố truyền thông ảnh hưởng uy tín nhà trường.

Mỗi mùa tuyển sinh đại học là cuộc “vượt vũ môn” của hàng trăm nghìn sĩ tử. Mỗi thay đổi, mỗi con số điểm chuẩn đều tác động trực tiếp đến hành trình, ước mơ và cả định hướng tương lai của các em.

Bất kỳ sự điều chỉnh đột ngột nào – dù là thay đổi điểm chuẩn hay bổ sung tiêu chí phụ – đều để lại hệ lụy tâm lý, khiến thí sinh cảm thấy quyền lợi bị ảnh hưởng. Về lâu dài, điều này còn bào mòn niềm tin vào tính minh bạch và công bằng của hệ thống tuyển sinh.

Trong bối cảnh tự chủ đại học ngày càng mở rộng, sự minh bạch lại càng trở thành “chìa khóa” để duy trì uy tín và thu hút người học. Một quy trình tuyển sinh chuẩn hóa, rõ ràng và ổn định không chỉ bảo vệ thí sinh mà còn giúp các trường nâng cao hình ảnh.