Tỷ lệ tiêm chủng thấp ở Mỹ

Tỷ lệ tiêm vắc xin thấp có thể làm suy giảm sức khỏe và tuổi thọ của người Mỹ lần đầu tiên kể từ những năm 1980, các nhà nghiên cứu sức khỏe cho biết.

Thậm chí, tỷ lệ tiêm chủng thấp có thể khiến đại dịch tại Mỹ kéo dài, trở thành bệnh đặc trị (theo mùa) khi mà các biến chủng xuất liên tục xuất hiện và có khả năng kháng thuốc. Sự xuất hiện của biến thể Delta và mới đây là biến thể Mu là một trong những bằng chứng cụ thể. 

Những trường hợp lây nhiễm cho nhau như bệnh nhân của bác sỹ Claudia Fegan - một công nhân 27 tuổi bị viêm khớp, không được tiêm chủng, bị nhiễm Covid-19, và ôm đến mức phải điều trị tại nhà, rồi lây cho người chủ nhà đã tiêm chủng - là khá phổ biến tại Mỹ.

Những tình huống như thế này đang làm phức tạp cho chiến dịch tiêm chủng cũng như chính sách phòng dịch của chính quyền Tổng thống Joe Biden. 

Câu chuyện trên là một ví dụ về việc Mỹ đã mua đủ vắc xin để tiêm chủng cho toàn bộ dân số của mình, và thậm chí có khả năng tiêm mũi tăng cường cho tất cả, nhưng các chuyên gia y tế nhận thấy vẫn thiếu một yếu tố thiết yếu khác cần thiết cho một chiến dịch tiêm chủng thành công: đó là lòng tin.

Sự thiếu lòng tin đó đã tạo ra cho Mỹ một sự khác biệt không thể chối cãi: vào giữa tháng 9, nước này trở thành nước có tỷ lệ tiêm chủng thấp nhất trong nhóm G7.

Hiện nay, sự gia tăng của biến thể Delta Covid-19 đã giết chết trung bình hơn 2.000 người Mỹ mỗi ngày, với tổng số ca tử vong vượt quá mức 675.000 người trong trận đại dịch năm 1918.

Nguyên nhân chậm tiêm phòng ở Mỹ đã khiến các chuyên gia bối rối, những người vào tháng 5 đã nới lỏng quy định về khẩu trang với hy vọng điều này sẽ khuyến khích nhiều người tiêm chủng hơn. 

Trong một bài phát biểu vào tháng 9, chỉ vài ngày trước khi Mỹ tụt lại phía sau Nhật Bản, ông Joe Biden đã gửi đi 1 thông điệp rằng: “Nhiều người trong chúng tôi thất vọng với gần 80 triệu người Mỹ vẫn không được tiêm chủng mặc dù vắc xin an toàn, hiệu quả và miễn phí”.

Tổng thống Mỹ cũng kêu gọi thực hiện các chiến lược vắc xin tới 100 triệu người Mỹ, tương đương 2/3 dân số lao động tại nước này.

Tuy nhiên, tất cả các chiến lược này đều thất bại khi chỉ có hơn 900.000 người Mỹ tiêm chủng mỗi ngày trong những tuần gần đây, thấp hơn nhiều so với gần 3 triệu liều được tiêm mỗi ngày vào tháng 4.

Cuối cùng, vào giữa tháng 9, tiến độ tiêm chủng chậm chạp của đất nước đã cho phép Nhật Bản vượt qua Mỹ cả về tỷ lệ tiêm chủng trên 100.000 người và tỷ lệ phần trăm dân số tiêm 1 hoặc 2 mũi.

Có những lý do rất cụ thể vì sao người Mỹ do dự trong việc tiêm vắc xin. Chúng khác nhau, từ cách hệ thống y tế gây rắc rối đối xử với người da màu, đến các chiến dịch thông tin sai lệch về vắc xin phổ biến áp đảo trong giới bảo thủ, đến những thách thức về hậu cần.

Nhưng các nhà nghiên cứu sức khỏe dân số, những người có công việc xem xét toàn bộ xã hội đang suy thoái như thế nào, cho biết việc hấp thu vắc xin thấp có thể được nhìn nhận theo một cách khác: như hệ quả của một chiến dịch làm giảm sức khỏe và tuổi thọ của người Mỹ kể từ những năm 1980 .

Tiến sĩ Steven Woolf, một nhà nghiên cứu sức khỏe dân số nổi tiếng tại Đại học Virginia Commonwealth cho biết: “Khi tôi nhìn vào điều này, tôi thấy một mô hình rất quen thuộc. Khi Chiến dịch Warp Speed ​​ra mắt, tôi nghĩ rằng mình vừa nhìn thấy một ví dụ hiện đại về vấn đề cũ này, trong đó cộng đồng khoa học đã phát triển vắc xin với tốc độ rất nhanh, nhưng hệ thống triển khai để đưa nó vào cộng đồng lại không đầy đủ".

Nghịch lý ở nước Mỹ

Có một nghịch lý ở Mỹ rằng nước nằm trong số các trung tâm y tế và nghiên cứu tiên tiến nhất trên thế giới, nhưng lại có các chỉ số y tế cơ bản như tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh, thương tật do tai nạn, bệnh mãn tính và truyền nhiễm cao hơn các nước phát triển khác.

Bà Laudan Y Aron, một thành viên cấp cao tại Trung tâm chính sách y tế Urban, cho biết: “Rất nhiều vấn đề về sức khỏe của Mỹ bắt nguồn từ sự thiếu tin tưởng và thiếu đáng tin cậy".

Một báo cáo năm 2013 của ông Woolf mô tả cách người Mỹ chi tiêu nhiều hơn gấp đôi cho mỗi người cho việc chăm sóc sức khỏe so với 17 quốc gia đồng hạng, nhưng xếp hạng gần cuối về kết quả sức khỏe.

Hiện tượng này được mô tả là "phổ biến", ảnh hưởng đến tất cả các nhóm tuổi dưới 75, với tuổi thọ giảm đặc biệt ở phụ nữ. Chỉ trong một vài ví dụ, người Mỹ có tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh cao nhất, trẻ em ít có khả năng sống đến năm tuổi hơn và Mỹ có tỷ lệ mắc bệnh AIDS cao nhất trong số các quốc gia ngang hàng.

Mỹ cũng có tỷ lệ cao nhất trong số các bệnh tim mạch, béo phì, bệnh phổi mãn tính và tàn tật. Cùng với nhau, những yếu tố này khiến người Mỹ có xác suất sống đến 50 tuổi thấp nhất trong các nước phát triển.

Người Mỹ biết rằng dịch vụ chăm sóc sức khỏe của họ rất tốn kém, gây khó chịu và thường không công bằng. Đáng chú ý, ngay cả giữa đại dịch, khoảng 30 triệu người Mỹ đã không có bảo hiểm y tế, khiến họ phải gánh khoản nợ y tế tiềm ẩn.

Bà Aron nói: “Chúng ta thường nói rằng hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn, nói chuyện với người mà bạn tin tưởng. Tuy nhiên, chúng ta không thực sự thừa nhận có bao nhiêu người không có bác sĩ và những mối quan hệ dựa trên sự tin tưởng".

Bà cũng nói rằng nói về việc "do dự vắc xin" cũng khiến nhiều người hiểu sai, tập trung vào những quyết định tự do của các cá nhân thay vì tập trung vào các vấn đề hệ thống khiến việc hấp thu vắc xin kém.

Nhưng các nhà nghiên cứu như ông Woolf đã phát hiện ra rằng không thể đổ lỗi cho tình trạng sức khỏe kém hơn của người Mỹ so với các quốc gia ngang hàng cho ngành y tế. Thay vào đó, cũng như đối với hoạt động tiêm chủng, sự chênh lệch được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố khác nhau, từ môi trường sống cho đến hệ thống giáo dục và các vấn đề như phân biệt chủng tộc và bất bình đẳng.

Ngay cả những người được cách ly tương đối tốt khỏi các tệ nạn xã hội cũng sống ngắn hơn, ốm yếu hơn so với những người khác ở châu Âu.

Đáng chú ý là nghiên cứu gần đây cho thấy tuổi thọ của người Mỹ đã giảm trong khi các quốc gia ngang hàng vẫn tiếp tục tăng.

Ông Woolf nói: “Ở một mức độ nào đó, chúng tôi cảm thấy điều đó phản ánh xu hướng người Mỹ muốn nhấn mạnh vào quyền tự do của họ. Tuy nhiên, đó là một thái độ có thể bị coi là cực đoan, và không có ví dụ nào tốt hơn Covid-19”.

Ông kết luận: “Những người đang kêu gọi tự do không chỉ khiến bản thân chết vì một căn bệnh mà còn làm tăng nguy cơ người thân và bạn bè của họ cũng chết theo".

Tuy nhiên, các nhân viên y tế công cộng trên toàn quốc không bỏ cuộc. Bà Fegan và các đối tác tại Cook County Health đã đi từng nhà để tiêm chủng cho mọi người và có cuộc trò chuyện trong nhà họ để hỏi rằng họ đang sợ điều gì.

Bà Fegan, điều phối viên quốc gia Chương trình Y tế Quốc gia, cho biết: “Lòng tin đến cùng thời gian".